Jump to content

Diaspora: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
U kthye versioni 2125412 i bërë nga 188.172.108.9 (diskutimet)
Etiketa: Undo
perditesova komplet artikullin..
Rreshti 1: Rreshti 1:
[[File:The_various_performances_by_the_artists_at_the_Indian_Diaspora_Event,_at_Ricoh_Coliseum,_in_Toronto,_Canada_on_April_15,_2015_(1).jpg|lidhja=https://en.wikipedia.org/wiki/File:The_various_performances_by_the_artists_at_the_Indian_Diaspora_Event,_at_Ricoh_Coliseum,_in_Toronto,_Canada_on_April_15,_2015_(1).jpg|parapamje|222x222px|[[India]] ka emigracionin më të madh vjetor në botë. Foto në Ricoh Coliseum, në Toronto, Kanada, më 15 prill 2015.]]
'''Diaspora''' (nga greq. διασπορά=shpërndarje), është fjalë e lashtë e cila përdoret që nga shekulli i 19të për popuj apo grupe etnike që lëshuan vendinlindjen e tyre tradicionale dhe u shpërndanë nëpër botë. Fjala diasporë është e lashtë dhe fillimisht përdorej për etni religjioze s.p.sh. Jevrejtë.
'''Diaspora''' është një [[Popullsia|popullsi]] që është e shpërndarë nëpër rajone që janë të ndara nga [[Vendlindja|vendi i origjinës]] së saj gjeografike.<ref name="webster">{{cite encyclopedia|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/diaspora|title=Diaspora|access-date=22 February 2011|dictionary=[[Merriam Webster]]}}</ref><ref>{{cite book |url={{GBurl|id=7QEjPVyd9YMC|pg=PR26}} |title=Encyclopedia of Diasporas: Immigrant and Refugee Cultures Around the World. Volume I: Overviews and Topics; Volume II: Diaspora Communities |date=2004 |isbn=9780306483219 |editor=[[Melvin Ember]], [[Carol R. Ember]] and Ian Skoggard |page=xxvi}}</ref> Fjala përdoret në lidhje me njerëzit që identifikohen me një vendndodhje specifike gjeografike, por aktualisht banojnë diku tjetër.<ref>{{Cite web |title=Diasporas |url=http://migrationdataportal.org/themes/diasporas |access-date=21 February 2020 |website=Migration Data Portal}}</ref><ref>{{Cite web |last=Edwards |first=Brent Hayes |date=8 October 2014 |title=Diaspora |url=https://keywords.nyupress.org/american-cultural-studies/essay/diaspora/ |access-date=21 February 2020 |work=Keywords for American Cultural Studies, Second Edition}}</ref><ref>{{Cite web |title=Diaspora definition and meaning |url=https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/diaspora |access-date=21 February 2020 |website=CollinsDictionary.com}}</ref>

Popullsitë e dukshme diasporike përfshijnë diasporën hebreje të formuar pas mërgimit babilonas;<ref>{{Cite web |date=2023-07-06 |title=Babylonian Captivity {{!}} Definition, History, & Significance {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/event/Babylonian-Captivity |access-date=2023-08-08 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref> Diaspora asiro-kaldease-siriake pas gjenocidit asirian;<ref>{{cite book |last1=Demir |first1=Sara |title=The Assyrian Genocide: Cultural and Political Legacies |date=2017 |publisher=Routledge |isbn=978-1-351-98025-8 |editor1-last=Travis |editor1-first=Hannibal |chapter=The atrocities against the Assyrians in 1915: A legal perspective}}</ref><ref>{{cite book |last1=Gaunt |first1=David |title=Let Them Not Return: Sayfo – The Genocide Against the Assyrian, Syriac, and Chaldean Christians in the Ottoman Empire |last2=Atto |first2=Naures |last3=Barthoma |first3=Soner O. |date=2019 |publisher=Berghahn Books |isbn=9781785334993 |chapter=Introduction: Contextualizing the Sayfo in the First World War}}</ref> Grekët që u larguan ose u shpërngulën pas rënies së Kostandinopojës<ref>{{cite encyclopedia|title=Fall of Constantinople|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|url=https://www.britannica.com/event/Fall-of-Constantinople-1453|access-date=2 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819143934/https://www.britannica.com/event/Fall-of-Constantinople-1453|archive-date=19 August 2020|url-status=live}}</ref> dhe gjenocidit të mëvonshëm grek,<ref>{{Cite book |last=Jones |first=Adam |url=https://books.google.com/books?id=0kBZBwAAQBAJ&pg=PA163 |title=Genocide: A Comprehensive Introduction |date=2010 |publisher=Routledge |isbn=9780203846964 |edition=revised |location=London |page=163 |oclc=672333335 |author-link=Adam Jones (Canadian scholar)}}</ref> si dhe pogromeve të Stambollit;<ref>{{Cite news |last=Kaya |first=Önder |date=9 January 2013 |title=İstanbul'da GÜRCÜ Cemaati ve Katolik Gürcü kilisesi |language=tr |work=[[Şalom]] |url=http://www.salom.com.tr/newsdetails.asp?id=85406 |access-date=25 April 2013}}</ref> emigrimi i anglo-saksonëve (kryesisht në Perandorinë Bizantine) pas pushtimit norman të Anglisë;<ref>{{cite web |title=English Refugees in the Byzantine Armed Forces: The Varangian Guard and Anglo-Saxon Ethnic Consciousness |url=http://deremilitari.org/2014/06/english-refugees-in-the-byzantine-armed-forces-the-varangian-guard-and-anglo-saxon-ethnic-consciousness/ |publisher=De Re Militari}}</ref> kinezët e jugut dhe indianët që lanë vendlindjet e tyre gjatë shekujve 19 dhe 20;<ref>{{Cite book |last=Yun |first=Lisa |url=http://archive.org/details/cooliespeakschin0000yunl |title=The coolie speaks : Chinese indentured laborers and African slaves in Cuba |date=2008 |publisher=Philadelphia : Temple University Press |others=Internet Archive |isbn=978-1-59213-581-3}}</ref> diaspora irlandeze pas urisë së madhe;<ref>{{cite book |last=Montgomery |first=David R. |url=https://archive.org/details/dirterosionofciv0000mont |title=Dirt: The Erosion of Civilizations |date=14 May 2007 |publisher=University of California Press |isbn=9780520933163 |url-access=registration}}</ref> diaspora skoceze që u zhvillua në një shkallë të gjerë pas pastrimit të Malësisë dhe Ultësirës;<ref>{{Cite web |title=The Highland Clearances |url=https://www.historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofScotland/The-Highland-Clearances/ |access-date=9 September 2021 |website=Historic UK}}</ref> Romët nga nënkontinenti Indian;<ref>{{cite book |last1=Broughton |first1=Simon |url=https://archive.org/details/roughguidetoworl00simo |title=World Music: Africa, Europe and the Middle East |last2=Ellingham |first2=Mark |last3=Trillo |first3=Richard |date=1999 |publisher=Rough Guides |isbn=9781858286358 |page=[https://archive.org/details/roughguidetoworl00simo/page/147 147] |access-date=8 December 2015 |url-access=registration}}</ref> diaspora italiane dhe diaspora meksikane; çerkezët pas gjenocidit çerkez; diaspora palestineze për shkak të konfliktit izraelito-palestinez;<ref>{{Cite web |date=22 October 2009 |title=No way home: The tragedy of the Palestinian diaspora |url=http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/no-way-home-the-tragedy-of-the-palestinian-diaspora-1806790.html |access-date=23 November 2019 |website=The Independent}}</ref> diaspora armene pas gjenocidit armen;<ref>{{cite book |last=Bloxham |first=Donald |title=The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the Destruction of the Ottoman Armenians |title-link=The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the Destruction of the Ottoman Armenians |date=2005 |publisher=[[Oxford University Press]] |author-link=Donald Bloxham}}</ref> diaspora libaneze për shkak të luftës civile libaneze;<ref>{{Cite journal |last=Wwirtz |first=James J. |date=March 2008 |title=Things Fall Apart: Containing the Spillover from an Iraqi Civil Warby Daniel L. Byman and Kenneth M. Pollack |journal=Political Science Quarterly |volume=123 |issue=1 |pages=157–158 |doi=10.1002/j.1538-165x.2008.tb00621.x |issn=0032-3195}}</ref> dhe sirianët për shkak të luftës civile siriane;<ref>{{Cite journal |last=Kodmani |first=Bassma |date=5 December 2018 |title=The Syrian Diaspora, Old and New |url=https://www.arab-reform.net/publication/the-syrian-diaspora-old-and-new/ |journal=Arab Reform Initiative}}</ref> Diaspora iraniane, e cila u rrit nga gjysmë milioni në 3.8 milion midis revolucionit të vitit 1979 dhe 2019, jeton kryesisht në Shtetet e Bashkuara, Kanada dhe Turqi.<ref>{{Cite web |title=Migration and Brain Drain from Iran {{!}} Iranian Studies |url=https://iranian-studies.stanford.edu/iran-2040-project/publications/migration-and-brain-drain-iran |access-date=2023-11-11 |website=iranian-studies.stanford.edu |language=en}}</ref>

Sipas një raporti të Kombeve të Bashkuara të vitit 2019, diaspora indiane është diaspora më e madhe në botë, me një popullsi prej 17,5 milion, e ndjekur nga diaspora meksikane, me një popullsi prej 11,8 milion, dhe diaspora kineze, me një popullsi prej 10,7 milion.<ref>[https://economictimes.indiatimes.com/nri/forex-and-remittance/with-78-billion-india-still-highest-overseas-remittance-receiver/articleshow/72271170.cms With $78 billion, India still highest overseas remittance receiver], ''The Economic Times'', 28 November 2019.</ref>


== Shiko dhe kete ==
== Shiko dhe kete ==

Versioni i datës 4 shtator 2024 03:08

India ka emigracionin më të madh vjetor në botë. Foto në Ricoh Coliseum, në Toronto, Kanada, më 15 prill 2015.

Diaspora është një popullsi që është e shpërndarë nëpër rajone që janë të ndara nga vendi i origjinës së saj gjeografike.[1][2] Fjala përdoret në lidhje me njerëzit që identifikohen me një vendndodhje specifike gjeografike, por aktualisht banojnë diku tjetër.[3][4][5]

Popullsitë e dukshme diasporike përfshijnë diasporën hebreje të formuar pas mërgimit babilonas;[6] Diaspora asiro-kaldease-siriake pas gjenocidit asirian;[7][8] Grekët që u larguan ose u shpërngulën pas rënies së Kostandinopojës[9] dhe gjenocidit të mëvonshëm grek,[10] si dhe pogromeve të Stambollit;[11] emigrimi i anglo-saksonëve (kryesisht në Perandorinë Bizantine) pas pushtimit norman të Anglisë;[12] kinezët e jugut dhe indianët që lanë vendlindjet e tyre gjatë shekujve 19 dhe 20;[13] diaspora irlandeze pas urisë së madhe;[14] diaspora skoceze që u zhvillua në një shkallë të gjerë pas pastrimit të Malësisë dhe Ultësirës;[15] Romët nga nënkontinenti Indian;[16] diaspora italiane dhe diaspora meksikane; çerkezët pas gjenocidit çerkez; diaspora palestineze për shkak të konfliktit izraelito-palestinez;[17] diaspora armene pas gjenocidit armen;[18] diaspora libaneze për shkak të luftës civile libaneze;[19] dhe sirianët për shkak të luftës civile siriane;[20] Diaspora iraniane, e cila u rrit nga gjysmë milioni në 3.8 milion midis revolucionit të vitit 1979 dhe 2019, jeton kryesisht në Shtetet e Bashkuara, Kanada dhe Turqi.[21]

Sipas një raporti të Kombeve të Bashkuara të vitit 2019, diaspora indiane është diaspora më e madhe në botë, me një popullsi prej 17,5 milion, e ndjekur nga diaspora meksikane, me një popullsi prej 11,8 milion, dhe diaspora kineze, me një popullsi prej 10,7 milion.[22]

Shiko dhe kete

  1. ^ "Diaspora". Merriam Webster. Marrë më 22 shkurt 2011. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  2. ^ Melvin Ember, Carol R. Ember and Ian Skoggard, red. (2004). [[[:Stampa:GBurl]] Encyclopedia of Diasporas: Immigrant and Refugee Cultures Around the World. Volume I: Overviews and Topics; Volume II: Diaspora Communities]. fq. xxvi. ISBN 9780306483219. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Shiko vlerën e |url= (Ndihmë!)
  3. ^ "Diasporas". Migration Data Portal. Marrë më 21 shkurt 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ Edwards, Brent Hayes (8 tetor 2014). "Diaspora". Keywords for American Cultural Studies, Second Edition. Marrë më 21 shkurt 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  5. ^ "Diaspora definition and meaning". CollinsDictionary.com. Marrë më 21 shkurt 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  6. ^ "Babylonian Captivity | Definition, History, & Significance | Britannica". www.britannica.com (në anglisht). 2023-07-06. Marrë më 2023-08-08.
  7. ^ Demir, Sara (2017). "The atrocities against the Assyrians in 1915: A legal perspective". përmbledhur nga Travis, Hannibal (red.). The Assyrian Genocide: Cultural and Political Legacies. Routledge. ISBN 978-1-351-98025-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Gaunt, David; Atto, Naures; Barthoma, Soner O. (2019). "Introduction: Contextualizing the Sayfo in the First World War". Let Them Not Return: Sayfo – The Genocide Against the Assyrian, Syriac, and Chaldean Christians in the Ottoman Empire. Berghahn Books. ISBN 9781785334993. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "Fall of Constantinople". Encyclopædia Britannica. Arkivuar nga origjinali më 19 gusht 2020. Marrë më 2 gusht 2020. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  10. ^ Jones, Adam (2010). Genocide: A Comprehensive Introduction (bot. revised). London: Routledge. fq. 163. ISBN 9780203846964. OCLC 672333335. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Kaya, Önder (9 janar 2013). "İstanbul'da GÜRCÜ Cemaati ve Katolik Gürcü kilisesi". Şalom (në turqisht). Marrë më 25 prill 2013.{{cite news}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  12. ^ "English Refugees in the Byzantine Armed Forces: The Varangian Guard and Anglo-Saxon Ethnic Consciousness". De Re Militari. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Yun, Lisa (2008). The coolie speaks : Chinese indentured laborers and African slaves in Cuba. Internet Archive. Philadelphia : Temple University Press. ISBN 978-1-59213-581-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Montgomery, David R. (14 maj 2007). Dirt: The Erosion of Civilizations. University of California Press. ISBN 9780520933163. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  15. ^ "The Highland Clearances". Historic UK. Marrë më 9 shtator 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  16. ^ Broughton, Simon; Ellingham, Mark; Trillo, Richard (1999). World Music: Africa, Europe and the Middle East. Rough Guides. fq. 147. ISBN 9781858286358. Marrë më 8 dhjetor 2015. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  17. ^ "No way home: The tragedy of the Palestinian diaspora". The Independent. 22 tetor 2009. Marrë më 23 nëntor 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  18. ^ Bloxham, Donald (2005). The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the Destruction of the Ottoman Armenians. Oxford University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ Wwirtz, James J. (mars 2008). "Things Fall Apart: Containing the Spillover from an Iraqi Civil Warby Daniel L. Byman and Kenneth M. Pollack". Political Science Quarterly. 123 (1): 157–158. doi:10.1002/j.1538-165x.2008.tb00621.x. ISSN 0032-3195. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  20. ^ Kodmani, Bassma (5 dhjetor 2018). "The Syrian Diaspora, Old and New". Arab Reform Initiative. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  21. ^ "Migration and Brain Drain from Iran | Iranian Studies". iranian-studies.stanford.edu (në anglisht). Marrë më 2023-11-11.
  22. ^ With $78 billion, India still highest overseas remittance receiver, The Economic Times, 28 November 2019.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Diaspora&oldid=2690254"