Shihni burimin për Haga

{{Ky artikull|Për përdorime të tjera shiko: ''[[Haga (kthjellim)]]''.}}

{{pa referenca}}
{{Infobox settleent
| name                  = Haga
| native_name         = Den Haag
| nicknames                   = <small>''Hofstad'' (Qyteti i gjykatave) </small>
| mottoes                    = 
| image_flag          = Flag of The Hague.svg
| flag_link       = Flamuri i Hagës
| image_seal            = Den Haag wapen.svg
| flag_seal         = Emblema e Hagës
| image_skyline                   =
| image_caption     =
|Shumëpamje              = {{Fotomontazh|position=center
| foto1a = Cityscape of The Hague, viewed from Het Plein (The Square).jpg
| foto2a = International Court of Justice.jpg
| foto2b = Noordeinde Palace.jpg
| foto3a = Exterieur OVERZICHT INGANG - 's-Gravenhage - 20285549 - RCE.jpg
| foto3b = Overzicht voorgevel - 's-Gravenhage - 20358401 - RCE.jpg
| foto3c = 2010-05-22-den-haag-by-RalfR-43.jpg
| foto4a = Steigenberger Kurhaus Hotel.JPG
| foto4b = 2010-05-22-den-haag-by-RalfR-48.jpg
| foto5a = Binnenhof Panorama in Den Haag.jpg
   | size = 260
   | spacing = 2
   | color = #FFFFFF
   | border = 0
   | foot_montage = {{nobreak|Nga lart poshtë, nga e majta në të djathtë:<br> Sheshi në qendër të qytetit;}}<br>{{nobreak|Pallati i Paqes; Pallati Noordeinde;}}<br>{{nobreak|Pasazhi i Hagës; Pallati mbretëror Huis ten Bosch; Ridderzaal;}}<br>{{nobreak|Hoteli Kurhaus i Scheveningenit; Muzeu i Arteve Mauritshuis;}}<br>{{nobreak|Binnenhof, selia e parlamentit të Hollandës}}
}}

<!--Administrimi territorial-->
|Shteti                  = Rumania
|Provinca                = Hollanda e Jugut
|Kryetari                = Jozias van Aartsen

<!--Sipërfaqja dhe Popullsia -->
|Sipërfaqja              = 98,12   
|Sipërfaqja Tokë         = 81,88
|Sipërfaqja Ujë          = 16,24
| population_total               = <small> (2014) </small> 510.909
|Dendësia                = 6.240

<!-- Të dhëna të tjera-->
|Lartësia                = 1
| population_demonym                = hagenaar
| established_date               = 
|Zona Kohore             = EET (UTC+1)
|Ora Verore              = EEST (UTC+2)
| postal_code             = 2490-2599
|Prefiksi                = 070, 015
| registration_plate     = 
|Aeroporti               = Aeroporti Roterdam Hagë (RTM)
|Faqja Zyrtare           =[http://www.denhaag.nl/ www.denhaag.nl]
|Shënim                  = 
|Harta                   =
<!--Harta--> 
| map_caption        =  
| map_size           = 280
|harta                   = Holanda
<!--Koordinatat Mënyra #1--> 
| gjer_g=52  | gjer_m=5   | gjer_s=  | gjer_dr =N
| gjat_g=4   | gjat_m=19  | gjat_s=  | gjat_dr =E 
}}

'''Haga''' është qytet në Hollandë dhe kryeqyteti i provincës së [[Holanda e Jugut|Holandës Jugore]] në [[Holanda|Holandë]].

Me një popullsi prej mbi 500.000 banorë (nga 1 nëntor 2012), dhe më shumë se një milion banorë, duke përfshirë rrethinat, është qyteti i tretë më i madh i Holandës, pas [[Amsterdami]]t dhe [[Roterdami]]t.

Haga është selia e qeverisë dhe parlamentit holandez, Gjykatës Supreme dhe Këshillit të Shtetit, por qyteti nuk është kryeqyteti i Holandës, i cili me kushtetutë është Amsterdami. Mbreti Willem-Alexander i Holandës jeton në Huis ten Bosch dhe punon në Pallatin Noordeinde në Hagë, së bashku me mbretëreshën Maxima. Shumica e ambasadave të huaja në Holandë dhe 150 organizata ndërkombëtare ndodhen në qytet, duke përfshirë Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë dhe Gjykatës Penale Ndërkombëtare, duke e bërë Hagën një nga qytetet më të mëdha ku ndodhen Kombet e Bashkuara, së bashku me [[Nju Jorku]]n, [[Vjena|Vjenën]], [[Gjeneva|Gjenevën]], [[Tokio]]n dhe [[Nairobi]]n.

== Historia ==

=== Historia e hershme ===
Haga është krijuar rreth 1230, kur Konti Floris IV i Holandës bleu tokën së pranë një liqeni të vogël, sot Hofvijver, për të ndërtuar një shtëpi gjuetie. Në vitin 1248 djali i tij dhe pasuesi i William II, Mbret i romakëve, vendosi ta zgjerojë shtëpinë në një pallat, i cili më vonë do të quhej Binnenhof (Oborri Brendshëm). Ai vdiq në vitin 1256 para se ky pallat të përfundohej, por një pjesë e tij u perfundua nga i biri i tij Floris V, nga e cila Ridderzaal (Salla e Kalorësve), edhe sot është më e spikatura. Ajo përdoret ende për ngjarje politike, të tilla si fjalimi vjetor nga froni nga monarku holandez. Që nga shekulli i 13-të e në vazhdim, Kontët e Holandës e kanë përdorur Hagën si qendër të tyre administrative dhe rezidencë kur janë në Holandë.

Fshati që lindi rreth Binnenhof-it është përmendur për herë të parë si Haga në një çarter që daton nga 1242. Në shekullin e 15, hyri në përdorim emri Graven Hage. Emri Gravenhage u përdor zyrtarisht për qytetin nga shekulli i 17 e tutje. Sot, ky emër është përdoret vetëm në disa dokumente zyrtare si certifikatat e lindjes dhe martesës. Vetë qyteti përdor "Den Haag" në të gjithë komunikimin e tij. Kur dukët e Burgundy-së fituan kontrollin mbi qarqet e Holandës dhe Zeelandës në fillim të shekullit të 15, ata caktuan njerëzit e tyre (''stadtholder'') për të sunduar në vend të tyre me "Shtetet e Holandës" (Kuvendi) si një këshilli konsultativ. Selia e këtij kuvendi u vendos në Hagë.

Në fillim të Luftës Tetëdhjetë Vjeçare, mungesa e mureve të qytetit ishin shkatërruese, sepse lejoi trupat spanjolle të pushtojnë me lehtësi qytetin. Në 1575, Shtetet e Holandës konsideruan edhe prishjen e qytetit, por ky propozim u braktis, pas ndërmjetësimit nga Williami i Portokallit. Nga 1588, Haga u bë selia e qeverisë së Republikës Hollandeze. Për të ruajtur kontrollin mbi çështje të qytetit, administrata nuk ia jepte Hagës statusin zyrtar të qytetit, edhe pse kishte shumë nga privilegjet e dhëna zakonisht vetëm për qytetet. Në ligjet e sotme administrative, "të drejtat e qytetit" nuk kanë vend më.
[[Figura:Binnenhof1.jpg|thumb|350px|left|Parlamenti holandez.]]
=== Historia Moderne ===
Vetëm në vitin 1806, kur Mbretëria e Holandës ishte një shtet kukull i Perandorisë së Parë franceze, Hagës iu dha e drejta e qytetit nga Louis Bonaparte. Pas Luftërave Napoleonike, Belgjika dhe Holanda e sotme u bashkuan në Mbretërinë e Bashkuar të Holandës për të formuar një tampon kundër Francës. Si një kompromis, Brukseli dhe Amsterdami alternoheshin si kryeqytet çdo dy vjet, me qeverinë e mbetur në Hagë. Pas ndarjes së Belgjikës në vitin 1830, Amsterdami mbeti kryeqyteti i Holandës, ndërsa qeveria ndodhet në Hagë. Kur qeveria filloi të luajë një rol më të rëndësishëm në shoqërinë holandeze, pas vitit 1850, Haga u zgjerua shpejt. Shumë rrugë u ndërtuan posaçërisht për numrin e madh të shërbyesve civilë të punësuar në qeverinë e vendit dhe për holandezët që dilnin në pension nga administrata e Indeve Lindore Holandeze. Qyteti në rritje mori komunën rurale të Loosduinen pjesërisht në vitin 1903 dhe plotësisht në vitin 1923.

== Ekonomia ==
Haga ka një ekonomi të orientuar drejt shërbimeve. Jeta profesionale në qytet dominohet nga numri i madh i nëpunësve civilë dhe diplomatëve që punojnë në qytet. Që nga viti 2006, 26% e vendeve të punës në Hagë janë ato të ofruara nga qeveria holandeze ose institucionet ndërkombëtare. Punëdhënës të mëdhenj në këtë sektor përfshijnë ministritë e Mbrojtjes, Drejtësisë, Strehimit, Planifikimit Hapësinor dhe Mjedisit, Punëve të Jashtme, të Brendshme dhe Transportit, Punëve Publike dhe Administrimit të Ujërave.

{{wide image|The Hague Skyline Part I.jpg|1020px|{{center|Pamje nga Haga}}}}

==Shiko edhe==
* [[Holanda]]
* [[Den Haag Centrum]]

==Referime==
{{reflist}}

==Lidhje të jashtme==
{{Commons}}
* {{URL|www.denhaag.nl|Faqja zyrtare www.denhaag.nl}}

{{Provinca Hollanda e Jugut}}
{{Kryeqytetet e Evropës}}
{{Portal|Holanda}}

<!-- Ndëlidhje wiki -->

[[Kategoria:Qytete në Holandë]]
[[Kategoria:Kryeqytete në Evropë]]
[[Kategoria:Qytete në Hollandën e Jugut]]


{{Cung|Holanda}}