Ovdâsijđo

Tiervâpuáttim anarâškielâ Wikipedian!

Tot lii Wikipedia anarâškielâlâš versio, mii vuáđudui roovvâdmáánu 19. peeivi 2020.

Anarâškielâlii Wikipediast láá 6 210 artikkâlid.

Puoh siijđoh • Kuhes siijđoh • Uđđâ siijđoh

Räähti uđđâ siijđo:

Oho 19 artikkâl
Eurooplâš kuosâkodde Eurooplâš kuosâkodde (Dama dama) lii sorvâellei hiäimun kullee kavrâsšlaajâ. Kuosâkoddešlaajah láá kyehti: eurooplâš kuosâkodde já persialâš kuosâkodde (Dama mesopotamica). Eurooplâš kuosâkodde lâi uáli jo pivnohis ellee Euroop kunâgâslijn muorâkaardijn, já ovdâmerkkân Ruotân vuossâmuuh kuosâkodeh puáhtojii jo 1500-lovvoost. Eurooplâš kuosâkodde ij lah táválâš šlaajâ Suomâst, já tot tiättoo iänáážin Inkoost, Hyvinkääst já maadâviestâr-Suomâ suáluikuávluin. Hyvinkääst lii stuárráámus populaatio. Ive 2006 Suomâst lijjii suullân 600 kuosâkodded, ive 2011 suullân 300 já ive 2016 suullân 500. Orásijn láá čuárvih, moh šaddeh stuárráámuu kukkodâhân talle ko ores lii kuulmâihásâš. Ton räi čuárvih láá uccâ säägih. Čoorvij kukkodâh lii suullân 60 cm. Euroopliih kuosâkoddeoráseh kočâtteh čorvijdis jyehi kiiđâ parâttâllâmääigi maŋa, já čuárvih šodâškyetih tállân uđđâsist. Mađe säävrib já puárásub ores lii, te tađe stuárráábin ton čuárvih šaddeh. Arkkâdâh


Tiettih-uv tun, ete...
...Franciscus lâi vuosmuš Eennâmpáálu máddáábeln šoddâm paavi? ...ergikištoh algii ive 1932? ...Schabziger lii ruánáá já korrâ vuástá, mii valmâštuvvoo Glarus kantonist Sveeicist? ...Anna Göldi lii majemuš nuáidin sujâttum nissoon Euroopist? ...Q'eroh láá majemuuh Inkai maajeeldpuátteeh, kiäh láá siäiluttâm puigâ Inka-kulttuur já ärbivuovijd? ...Uluru lii Australia algâaalmugij pase pähti? ...Roland TB-303 lii bassosyntetisaattor, mon Roland Corporation almostitij ive 1981 já valmâštij ive 1984 räi? ...Aanaar lii Suomâ áinoo neeljikielâsâš kieldâ? ...Shanghai lii ohtâ Kiina tehálumosijn ekonomâlijn kuávdáin já ohtâ maailm stuárráámuin hamânijn? ...Stonehenge keđgikehá rähtim algâttui jo 3100 oKr., já majemuš muddo valmâštui 1500 oKr. maŋa? ...tälviuággum lii kuálástemvyehi, mast kuálástuvvoo tälviv jieŋân puhhum rääigi peht? ...Gilgameš lii maailm puárásumos eepos? ...Matti Nykänen vuoitij nelji kollemiitaal já oovtâ silbâmiitaal tälviolympialijn? ...tlingiteh láá algâaalmug Alaskast já Kanadast? ...šiljoboŋŋam lii Suomâ stuárráámus loddetábáhtume? ...Sari Essayah lii oovdiš kištoväzzee, kote šoodâi maailmmiäštárin ive 1993? ...Eennâmpáálu áimukeerdist 78 % lii typpi já 21 % lii happi? ...Aanaarjäävrist láá 3 318 suollud já Päijännest láá 2 690 suollud? ...Braunwald lii sijdâ Sveeicist, kost muáttá koskâmiärálávt 9 m jyehi täälvi? ...Aila-duo vuoittijn ive 2014 Sámi Grand Prix -kišto lávlumuási lavluin Naharij kandâ? ...Michael Collins jaamij purâstaavdân cuáŋuimáánu 28. peeivi 2021? ...Aanaarjáávrán lii ive 1984 koččâm rakkeet? ...Flavia Pennetta lii vuáittám ohtsis 49 WTA-turnaamid karrieeris ääigi? ...ores laahul láálá moonijd 18–27 peivid? ...Marie Curie lii vuáittám Nobel-palhâšume kuohtii? ...Helsigist láá 59 kaavpuguássid? ...Suomâst láá paijeel 100 000 sorvâd? ...Niillas Holmberg vuoitij Ive sämmilâš -palhâšume ive 2016? ...olesstuárusii viäpsákuáđist pyehtih leđe joba 20 000 viäpsád? ...čapis soormán jammii áárvu mield 30–60 % Euroop aalmugist? ...kapybara puáhtá teddiđ joba 79 kg? ...Hermann Hesse jaamij porgemáánu 9. peeivi 1962 85-ihásâžžân vuoiŋâšvardemân? ...täsni šadda ko kaasusovđâ čokkâšuvá jieijâs tiädduvyeimi keežild? ...káránâs lii tovle onnum paa tiettee lodden, jäämmim pyehten já pahakkâs litolâžžân? ...uárree kulovijđodâh lii suullân 2,5 keerdi vijđásub ko ulmust? ...kiemâsämikielâ lii sämikielâ, mii čaaskâi 1700-lovo já 1800-lovo ääigi? ...tááláá ääigi láá kiävtust kuttâ trigonometrisâš funktio?

Kalender: vyesimáánu

Šoddâmeh

1. peeivi (1951) – Kerttu Vuolab, sämmilâš kirječällee já jurgâleijee
2. peeivi (1729) – Katariina Styeres, Ruošâ kiäisárroonnig iivij 1762–1796 (j. 1796)
7. peeivi (1939) – Sidney Altman, ive 1989 Nobel-kemiapalhâšume finnim kanadalâš-ovtâstumstaatâlâš molekyylbiolog
8. peeivi (1975) – Tuuni Partti, sämmilâš lávloo já musikkár
14. peeivi (1944) – George Lucas, ovtâstumstaatâlâš stivrejeijee, pyevtitteijee já kietâčällee
30. peeivi (1948) – Inga Ravna Eira, taažâsämmilâš kirječällee, tivtâsteijee, jurgâleijee já máttáátteijee

Jämimeh

6. peeivi (1877) – Johan Ludvig Runeberg, suomâruátálâš tihtâčällee, máttáátteijee, toimâtteijee, pappâ já professor (š. 1804)
11. peeivi (1976) – Alvar Aalto, syemmilâš arkkiteht, hämmejeijee já akateemikko (š. 1898)
12. peeivi (1968) – T. I. Itkonen‎, syemmilâš kielâ- já aalmugtiettuu totkee (š. 1891)
16. peeivi (1924) – Raili Pietilä, syemmilâš arkkiteht (š. 1926)
20. peeivi (2012) – Robin Gibb, brittilâš musikkár ("Bee Gees"), Maurice Gibb jyemehâš (š. 1949)
29. peeivi (2018) – Marja Tahvanainen, syemmilâš Stella-muusikjuávhu lávloo (š. 1979)