Operacija Pogača
Operacija Pogača (njem. Napfkuchen, izgovor: Napfkuhen) je bila zajednička operacija Vermahta, snaga NDH i četnika protiv partizana u Bosni. Vođena je od 3. do 6. januara 1944. godine.[1]
Cilj je bio razbijanje snaga NOVJ između Save i linije Doboj — Banjaluka,[2] odnosno uništenje 11. krajiške divizije, koja se nalazila u srednjoj Bosni.[3] Operacija Napfkuchen je bila deo velike ofanzive Waldrausch, a nastavljena je kao Operacija Brandfackel.
Izvođenje operacije bilo je povereno Komandi 5. SS-brdskog armijskog korpusa. Prvobitnim planom komandanta Jugoistoka i Komande 2. oklopne armije, pored 187. napadne grupe, 2. kozačke konjičke brigade (3, 5. i 6. puk) i domobranskog 1. lovačkog zdruga (4. i 6. lovačka pukovnija), bilo je predviđeno i učešće 92. motorizovanog grenadirskog puka i 901. oklopnog grenadirskog puka.[4] Međutim, zbog borbi kod Banje Luke i početka operacije »Valdrauš«, 92. i 901. puk su prebačeni u rejon Banje Luke.
Istovremeno dok su glavne nemačke snage vodile u zapadnoj Bosni operaciju Waldrausch, pomoćna borbena grupa »Brauner«, sastava: 2. kozačka konjička brigada, 1. hrv. lovačka brigada, 187. napadna gupa, angažovana je radi uništenja partizana u rejonu Sava — Derventa — Doboj — Teslić — Kotor-Varoš — Vrbas.[3] Do 1. 1. 1944. godine 2. kozačka brigada se pripremila sa svojim 5. i 6. pukom i predatim 5. hrvat, lovač. pukom u prostoru Bos. Dubovac — Derventa — Kladari za izvršenje poduhvata »Pogača«.
3. januara od Dervente preko Prnjavora krenula je pomoćna grupa, sastavljena od borbene grupe njemačke 187. rezervne divizije i 2. kavkaske brigade 1. kozačke divizije, ukupno oko 15.000 ljudi.[5] 2. kozačka brigada je imala zadatak da širokim frontom pročešlja planine juž. od Save, "partizanska sela uništiti, sve zalihe marve i hrane konfiskovati".[6]
Pristizanjem u rejon Banjaluke, pomoćna borbena grupa se odvaja i pod komandom njemačkog 15. korpusa priprema napad na slobodnu teritoriju područja Kozare pod šifrovanim nazivom operacija Brandfackel.
Prema kozačkom izveštaju, samo u toku jednog okršaja je "izbrojano 150 neprijateljskih leševa".[6]
Po nemačkom izveštaju, gubici neprijatelja su: 272 poginula izbrojano, 20 zarobljenih, dok su sopstveni gubici: 5 poginulih (1 oficir), 12 ranjenih.[3]
- ↑ Operation "Napfkuchen"
- ↑ https://www.znaci.org/00001/4_12_3_183.htm
- ↑ 3,0 3,1 3,2 https://www.znaci.org/00001/4_12_4_13.htm
- ↑ ZAPOVEST KOMANDANTA 5. SS-BRDSKOG KORPUSA OD 23. DECEMBRA 1943. POTCINJENIM KOMANDAMA ZA OPERACIJU „NAPFKUHEN"
- ↑ https://www.znaci.org/00001/83_7.pdf
- ↑ 6,0 6,1 https://www.znaci.org/zb/4_4_21_2.pdf
- Operation "Napfkuchen"
- ZAPOVEST KOMANDANTA 5. SS-BRDSKOG KORPUSA OD 23. DECEMBRA 1943. POTCINJENIM KOMANDAMA ZA OPERACIJU „NAPFKUHEN"
