Henrik I Ptičar
| Henrik I Ptičar | |
|---|---|
|
| |
| Datum rođenja | 876 |
| Datum smrti | 2. jul 936 |
| Period | 919 — 936. |
| Prethodnik | Konrad I |
| Naslednik | Oton I |
| Poreklo | |
| Dinastija | Otonska dinastija |
| Porodica | |
Henrik I Ptičar (nem. Heinrich I. 876—2. jul 936) je bio kralj Nemačke (919 — 936) i vojvoda Saksonije (912 — 936). Osnivač je otonske dinastije nemačkih kraljeva i careva. Smatra se i prvim kraljem srednjevekovne Nemačke, koja se dotad zvala Istočna Franačka. Stvorio je uspešnu nemačku vojsku, koja je zaustavila Mađare, pobedila Normane na severu i Slovene na istoku. Proširio je teritorije Nemačke i na istoku i na severu.
Otac mu je bio vojvode od Saksonije, a majka mu Hedwiga, je ćerka Henryja[1][2], markiza od Neustria. Nakon očeve smrti 912, Henrik postaje vojvoda od Saksonije. Bio je često u sukobima sa južnim susedima, vojvodama od Frankonije.
Kada je 918. umro kralj Konrad I, Henrik je po Konradovoj preporuci postao novi kralj. To je bilo dosta neočekivano obzirom na sporove, koje su Konrad i Henrik imali od 912. do 915. oko Tiringije. Navodno je učvršćivao mreže za ptice, kada je stigla poruka da je postao kralj, pa otada nosi nadimak „Ptičar“.
Na saboru u Friclaru 919, saksonsko i frankonsko plemstvo izabralo je Henrika za kralja. Henrik je odbio da bude miropomazan od strane crkve, jer je navodno želeo da bude kralj izabran od naroda, a ne od crkve. Vojvoda od Bavarske, Arnulf Loši nije prihvatio Henrika kao kralja. Bio je antikralj do 921, kada Henrik osvaja Bavarsku i prisiljava ga da se zakune na pokornost.
Henrik Ptičar je kraljevstvo smatrao konfederacijom vojvodstava, a sebe je smatrao prvim među jednakima. Dotada su Karolinzi nastojali kontrolisati kraljevstvo pomoću grofova, ali to su se sukobljavali kraljevi interesi i interesi plemstva. Henrik je dopustio vojvodama Frankonije, Švabije i Bavarske da zadrže potpunu unutrašnju kontrolu svojih poseda.
Henrik je nekoliko puta pokušavao da osvoji Lorenu, koja je od 910. bila u francuskim rukama. Rudolf Burgundijski ga je velikom vojskom sprečavao u tom naumu. Kad je francuski kralj Rudolf Burgundijski bio zauzet, Henrik je ponovo pokušao i 925. je pobedio Gizelberta, vojvodu od Lotaringije (Lorene) i time je Lorena ponovo postala deo Nemačke. Otada Lorena ostaje vekovima u nemačkom posedu. Lorena postaje peto vojvodstvo u nemačkom kraljevstvu. Vojvodstva su:
Henrik Ptičar je bio uspešan zapovednik vojske. Nemačku su neprestano napadali Mađari. Henrik im je 924. platio veliki danak, s ciljem da osigura desetogodišnji mir, tokom koga Henrik može utvrđivati gradove i uvežbavati novu elitnu konjicu.
Novostvorenom vojskom u kojoj su jezgro činili teško oklopljeni vitezovi krenuo je najpre istočno preko Labe. Slovenske teritorije istočno od Labe postaju lak plen nove uvežbane vojske. Sa novostvorenom vojskom, već 928. osvaja Haveli i Daleminci, a 929. guši pobunu u Bohemiji (Češkoj). Istočno od Labe stvara čitav niz novih gradova, koji postaju odskočna daska za kolonizaciju slovenskog istoka.
Kada su Mađari ponovo napali 933, Henrik ih pobeđuje u bici kod Riade.
Na severu su postojali stalni problemi sa Normanima, Dancima, koji su pljačkali gradove severne Nemačke. Nova vojska pokazuje se uspešna i protiv Normana. Na severu je uspeo da podjarmi Dance, koji su dotad zadavali velike probleme severnim krajevima, a osobito Frizijcima. Teritorije Venda postaju deo Nemačke, a Šlesvig osvaja 934. godine.
Kada je Henrik I Ptičar umro 2. jula 936, sva nemačka plemena su bila ujedinjena u jednom kraljevstvu. Postao je prvi nemački kralj. Njegov sin Oton I, postao je car Svetog rimskog carstva. Drugi sin je postao vojvoda Bavarske, a treći sin Bruno postao je nadbiskup Kelna.
Vreme njegove vladavine je obeleženo sledećim uspesima:
- zaustavio je Normanske napade na severu,
- pobedio je Mađare,
- osvojio je slavenska područja istočno od Labe,
- Lorena je postala deo Nemačke,
- stvorio je unutrašnji mir u kraljevstvu i
- započeo je pokrštavanja na severu do Skandinavije.
- Henrik I Ptičar , njegovi preci i potomci (en)
| Prethodnik: Konrad I |
Kralj Nemačke (919 — 936) |
Nasljednik: Oton I |
