Buharski Emirat
|
Buharski Emirat (perzijski: امارت بخارا; uzbečki: Buxoro amirligi) je bila država na području današnjeg Uzbekistana, smještena između rijeka Amu Darje i Sir Darje, odnosno Transoksijane, koja je postojala od 1785. do 1920. godine. Nastala je na području dotadašnjeg Buharskog Kanata, gdje je vlast dotadašnjih vladara iz dinastije Janida nakon perzijske invazije 1740. godine bila oslabila, a sa vremenom je počeli preuzimati emiri koji su 1785. otvoreno preuzeli vlast. Buharski Emirat, koji se graničio sa Hivinskim Kanatom i Kokandskim Kanatom, bio je tada jedina važnija država Centralne Azije čiji vladari nisu poticali od Džingis Kana. Zbog svog strateškog položaja je u 19. vijeku postala predmetom Velike igre odnosno borbe za prevlast između Ruskog i Britanskog Carstva. Buharski emiri su se ispočetka uspjeli othrvati britanskoj, ali nisu mogli zaustaviti rusku ekspanziju te su godine 1868. u kratkotrajnom ratu izgubili najveći dio teritorija, uključujući važni grad Samarkand. Pet godina kasnije je ostatak države postao ruski protektorat. Buharski Emirat je nezavisnost nakratko stekao nakon Ruske revolucije, ali je, kao i ostatak bivšeg Carstva, bio politički podijeljen, pa su tako emira Mohammeda Alim Khana 1918. godine pokušali svrgnuti lokalni boljševici. Pokušaj nije uspio, ali je dvije godine kasnije Emirat napadnut od Crvene armije pod vodstvom Mihaila Frunzea. Nakon pada Buhare je emir otišao u progonstvo, a na prostoru Emirata je proglašena Buharska Narodna Socijalistička Republika.
Titularno ime | Lično ime | Vladavina |
---|---|---|
Ataliq اتالیق |
Khudayar Bey خدایار بیگ |
? |
Ataliq اتالیق |
Muhammad Hakim محمد حکیم |
?–1747 |
Ataliq اتالیق |
Muhammad Rahim محمد رحیم |
1747–1753 |
Amir امیر |
Muhammad Rahim محمد رحیم |
1753–1756 |
Khan خان |
Muhammad Rahim محمد رحیم |
1756–1758 |
Ataliq اتالیق |
Daniyal Bey دانیال بیگ |
1758–1785 |
Amir Masum امیر معصوم |
Shah Murad bin Daniyal Bey شاہ مراد بن دانیال بیگ |
1785–1800 |
Amir امیر |
Haydar Tora bin Shah Murad حیدر تورہ بن شاہ مراد |
1800–1826 |
Amir امیر |
Hussain bin Haydar Tora حسین بن حیدر تورہ |
1826–1827 |
Amir امیر |
Umar bin Haydar Tora عمر بن حیدر تورہ |
1827 |
Amir امیر |
Nasr-Allah bin Haydar Tora نصراللہ بن حیدر تورہ |
1827–1860 |
Amir امیر |
Muzaffar al-Din bin Nasr-Allah مظفر الدین بن نصراللہ |
1860–1886 |
Amir امیر |
Abdul-Ahad bin Muzaffar al-Din عبد الأحد بن مظفر الدین |
1886–1910 |
Amir امیر |
Muhammad Alim Khan bin Abdul-Ahad محمد عالم خان بن عبد الأحد |
1910–1920 |
Emirat svrgunula Buharska Narodna Sovjetska Republika. |
- Ružičasta boja označava poglavice koji su služili kao tutori (Ataliqs) i veziri buharskih kanova.
- Zelena boja označava poglavice koji su preuzeli vlast od Janida i postavili marionetske kanove.
- ↑ Olivier Roy (2000), The new Central Asia: the creation of nations, p.70
- ↑ http://3.bp.blogspot.com/-BCdEMgFhAzg/URYO6A8B1HI/AAAAAAAADLw/-HAzla6bBMk/s1600/muslim-world-1900.jpg
- ↑ ANS Magazine The Coinage of the Mangit Dynasty of Bukhara. by Peter Donovan. Retrieved: 16 July 2017.