Chicago
Za ostala značenja, vidi Chicago (razvrstavanje).
| Čikago engl. Chicago | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| |||
| Osnovni podaci | |||
| Država |  Sjedinjene Američke Države
| ||
| Gradonačelnik | Ričard M. Dejli | ||
| Savezna država |  Ilinois
| ||
| Okrug | Kuk | ||
| Osnovan | oko 1770. | ||
| Stanovništvo | |||
| Stanovništvo (2010) | 2.695.598 | ||
| Aglomeracija | 9.785.747 | ||
| Gustina stanovništva | 4.816 st./km² | ||
| Geografija | |||
| Koordinate | 41°54′N 87°39′W / 41.9°N 87.65°W | ||
| Vremenska zona | UTC-6, leti UTC-5 | ||
| Nadmorska visina | 179 m | ||
| Površina | 606 km² | ||
  Čikago Čikago (Sjedinjenih Država) | |||
| Ostali podaci | |||
| FIPS kod | 17-14000 | ||
| Web-stranica | cityofchicago.org | ||
Chicago (engl. izg. [ʃɪˈkɑːgoʊ] (
audio), sh. izg. [t͡ʃikâːgo]), grad i luka na jugozapadnoj obali jezera Michigana, uz rijeke Chicago i Calumet, u saveznoj američkoj državi Illinoisu; treći grad po veličini u SAD‑u s gotovo 2,9 miliona stanovnika.[1] Predstavlja sjedište Okruga Cook, iako se mali pojas na sjeveruozapadu grada u blizini Internacionalnog aerodroma O'Hare nalaze u Okrugu DuPage. Poznat kao "Second City," "Vjetroviti grad," Grad s velikim ramenima," i "Chi-grad" (zajedno s nadimaka i kolokvijalnih naziva koji reflektiraju karakter grada), Chicago se nalazi na jugozapadnoj obali Jezera Michigan. Kada se njegova predgrađa iz devet susjednih okruga u Illinoisu, Wisconsinu, Indianii jugozapadnom Michiganu uključe u širu metropolitansku oblast zvanu Chicagoland ukupan broj stanovnika je oko 9,4 miliona,[2] što je čini trećom takvom oblašču u SAD.
Od godine 1833. kada je osnovan kao pogranični grad na Starom Sjeverozapadu, Chicago je izrastao u jedan od deset najutjecajnijih svjetskih gradova.[3] Današnji Chicago je financijsko, ekonomsko i kulturno sjedište Srednjeg Zapada. Grad je priznat kao vodeće prijevozno, poslovno i arhitektonsko središte Sjedinjenih Država. Gradski neboderi, lokalna kuhinja, politička tradicija i sport ga čine jednim od najpoznatijih gradova na svijetu.
Izraz za stanovnika Chicaga je Chicagoan. Stanovnici Chicaga se obično identificraju s jednim od mnogih Susjedstva Chicaga. Afroamerikanci tvore relativnu većinu u gradu (ispod dvije petine), trećina su bijelci, oko četvrtina Hispanoamerikanci a jedna dvadesetina Azijati, dok ostatak ispunjaju ostale etničke i rasne grupe. Chicago posjeduje nekoliko desetaka posebnih četvrti koje označavaju njegovu etničku raznolikost; grad je podijeljen u 77 općinske oblasti, identificiranih u 1920-ima od strane Univerziteta u Chicagu.
Područje, danas poznato kao Čikago, u početku je nastanjivalo indijansko pleme Potawatomi, a današnje ime grada nastalo je od njihove riječi checagou, koja je označavala močvarno područje koje se tada tamo nalazilo. U sedamdesetim godinama 18. vijeka prvi doseljenik Jean Baptiste Point du Sable, Haićanin afričkog porijekla, naselio se na nasipu rijeke Čikago. 1795., Indijanci su područje Čikaga Sporazumom iz Greenvillea prepustili Sjedinjenim Državama u svrhe vojnog korištenja. 1803., izgrađena je tvrđava Dearborn, koja je uništena u masakru tokom rata 1812., ali je bila ponovo izgrađena 1816., te je ostala u upotrebi do 1837.
Čikago je kao naselje nastao 12.8. 1833. i tada brojio samo 350 stanovnika, a status grada dobio je 4.3. 1837.
Otvorenje kanala Illinois and Michigan Canal, otvorenog 1848., omogućilo je brodski prevoz od Velikih jezera kroz Čikago do rijeke Mississippi, pa sve do Meksičkog zaliva. Prva željeznica izgrađena je takođe 1848., a zvala se Galena and Chicago Union Railroad. Čikago je sa svojim cestovnim, željezničkim, vodenim i kasnije vazdušnim vezama ubrzo postao transportno središte Sjedinjenih Država, a time i dom trgovaca na malo, poput kompanija Montgomery Ward i Sears, Roebuck and Company, koje su nudile katalošku prodaju koristeći te veze.
1855. nadmorska visina grada je podignuta za 120 do 210 centimetara kako bi se građevine i ulice podigle iznad močvare.
1871., većina grada izgorjela je u velikom požaru. No, u sljedećim godinama Čikago se ponovo izgradio i njegova arhitektura postala je uticajna širom svijeta. Prvi neboder konstruisan je 1885. koristeći novu konstrukciju s čeličnim kosturom. Čikagov povratak na svjetsku scenu zapečaćen je svjetskim sajmom World Columbian Exposition, održanim 1893.
Tokom dvadesetih i tridesetih godina 20. vijeka kontrolu nad velikim dijelom grada imali su gangsteri Johnny Torrio i Al Capone.
1974. završena je gradnja Sears Towera, koji je još uvijek najviši neboder u SAD-u i treći najviši na cijelom svijetu ako se uzima u obzir samo visina na koju se uzdižu prostorije za boravak ljudi. Sears Tower je visok 442 metra i ima ukupno 110 katova, a vrhovi njegovih antena nalaze se na 519 metara iznad tla, te je po tom pravilu mjerenja najviši neboder na svijetu.
Čikago ima klimu tipičnu za države američkog Srednjeg Zapada. Nagle promjene vremena, veliki razmaci u dnevnim temperaturama i nepredvidljive padavine glavne su osobine njegovih vremenskih prilika. Čikago ima četiri jasno definisana godišnja doba, iako se zna dogoditi da pojedino godišnje doba "zaluta" u mjesec u kojem se obično ne pojavljuje. Na primjer, u Čikagu je snježilo u septembru (1942.), te bilo 33 °C u martu (1982.), a 8. veljače 1900. se čak dogodilo da je dnevna temperatura varirala u rangu od 31 °C.
Najveća temperatura ikad zabilježena u Čiakgu je neslužbeno izmjerena 44 °C od 24.7. 1935., dok je najviša službeno zabilježena temperatura od 42 °C izmjerena tokom velikog toplotnog udara 17.7. 1995. Najniža službeno zabilježena temperatura od -33 °C izmjerena je 11.1. 1982.
Čikago je grad iz kojeg dolaze brojne poznato sportski timovi iz američkih profesionalnih liga. Najpoznatija je naravno košarkaška ekipa šesterostrukih NBA prvaka Chicago Bullsa, a osim nje Čikago ima i klub američkog fudbalaChicago Bears, hokejaški Chicago Blackhawks, bejzbolske Chicago Cubs i Chicago White Sox, te nogometni Chicago Fire.
Svoje domaće utakmice košarkaši Bullsa i hokejaši Blackhawksa igraju u dvorani United Center, koja godišnje ugosti više od 200 manifestacija. Fudbalske ekipe dijele stadion Soldier Field, a bejzbolske imaju zasebne stadione, pa tako Cubsi igraju na Wrigley Fieldu, a White Soxi na US Cellular Fieldu.
- ↑ http://www.census.gov/popest/cities/tables/SUB-EST2005-01.csv
- ↑ http://www.census.gov/population/www/estimates/metropop/2005/cbsa-01-fmt.csv
- ↑ The World According to GaWC (2006) Arhivirano 2007-02-09 na Wayback Machine-u. Globalization and World Cities Study Group and Network.
- Morris, Richard B. (1996). Encyclopedia of American History (Seventh izd.). Collins Reference. ISBN 0062700553.
- Peter C. Mancall, Gary B. Nash, Allan M. Winkler, Charlene Mires, John W. Jeffries, ur. (2009). Encyclopedia of American History. Facts on File. ISBN 0816071365.
- Stanley I. Kutler (2002). Dictionary of American History (Third izd.). Charles Scribners & Sons. ISBN 0684805332.
- Paul S. Boyer (2001). The Oxford Companion to United States History. Oxford University Press. ISBN 0195082095.
- Michael Kazin, Rebecca Edwards, Adam Rothman, ur. (2011). The Concise Princeton Encyclopedia of American Political History. Princeton University Press. ISBN 0691152071.
- Kane, Joseph and Aiken, Charles (2004). The American Counties: Origins of County Names, Dates of Creation, and Population Data, 1950-2000. Scarecrow Press. ISBN 0-8108-5036-2.
