Bill Gates

William Henry Gates III (megghiu notu comu Bill Gates – 28 d'uttùviru di 1955), è nu prugrammaturi e nu mprinnituri dâ nfurmàtica.

Lu patri William H. Gates II era prucuraturi. La matri, Mary Gates, nzignanti a l'Univirsitati di Washington e prisidenti di l'United Way International.

Ntô 1968, â scola privata Lakeside, Bill e li sò cumpagni addumaru pâ prima vota ôn computer, un DEC PDP-10 di prupitati dâ General Electric, di cui la scola avìa affittatu un certu nùmmaru d'uri d'accessu. Bill, Paul Allen e arcuni àutri studenti (vari appoi assunti ntâ Microsoft) divìnniru nziparàbbili di lu computer. Accuminzaru a aviri prubbremi câ scola, 'n dimmura o mai chî còmpiti, a marinari l'uri p'èssiri ntô lucali dû computer e cunzumaru tutti l'uri a dispusizzioni dâ scola 'n picca simani.

Nta l'autunnu dû 1968, la scola s'accorda cu na nova sucitati p'àutru tempu computer pî studenti. Lu gruppeddu nun mpigau tantu tempu pi pruvucari prubbremi causannu vari blocchi ô sistema e ntruducènnusi ntô sistema di sicurizza. Mudificaru li dicumenti ca ripurtàvanu lu nùmmaru d'uri computer d'iddi usati. Scuperti, foru bannuti p'arcuni simani di lu sistema. Â fini dû 1968, Bill, Paul e àutri dui hacker dû gruppu (Ric Weiland e Kent Evans), funnaru la Lakeside Programmers Group. La midèsima sucitati ca l'avìa bannuti l'assumìu p'attruvari li dibbulizzi dû sò sistema, e 'n canciu ci detti tempu nun limitatu a lu computer. Ntô marzu dû 1970 la sucitati nchiudìu e la Lakeside Programmers Group happi a circari àutri modi p'uttèniri accessu ôn computer.

Attruvaru l'Information Sciences Inc ca l'accittau pâ criazzioni d'un prugramma di gistioni paghi, prumittennu 'n canciu, oltri a l'accessu ô computer, videmma na royalty siddu di li prugrammi di lu gruppu s'avìssiru avuti dî guadagni. 'Nn ddu pirìudu accadi ca l'àutri tri dû gruppu addumannàssiru a Gates di lassari lu gruppu, pirchì lu travagghiu nun parìa sufficienti pi tutti, ma Gates li cummincìu a tinìrili cu iddi.

Succissivamenti, ntô 1972, Bill e Paul funnaru la Traf-O-Data, ca pruggittau nu computer pi misurari lu tràfficu stratali (foru pajati $ 20.000,00). La Traf-O-Data durau finu â fini dî studi di Bill. Li dui travagghiaru nzèmmula videmma pi nfurmatizzari lu sistema di gistioni dâ scola (arricivìttiru $ 4.200,00). Nta l'ùrtimi anni di scola, hàppiru lu mmitu dâ TRW, nun sulu d'attruvari li dibbulizzi di lu sò sistema ma macari di prugrammari li rimedi.

Ntô 1973, Gary Kildall scrivìu un sìmprici sistema upirativu ntô sò linguaggiu PL/M lu CP/M (Control Program/Monitor) e lassau li surgenti accissìbbili a tutti pi scopi didàttici. Nta l'autunnu dû 1973, Bill Gates s'iscrivìu â Harvard University 'n liggi e 'n cchiù s'iscrivìu ô cursu di matimàtica. Uttinni risurtati, ma comu ntê supiriuri, nun di rilevu. Si pirdìu novamenti ntô centru nfurmàticu di l'istitutu. A Lakeside, Gates, Allen e nu sô amicu, Paul Gilbert, un magu dû cabblaggiu, custrueru la sò màchina, usannu lu prucissuri 8008 d'1k dâ Intel. Lu gruppu happi l'uppurtunitati di fàciri na dimustrazzioni dû pruduttu, ma doppu lu fallimentu dâ prova, lu gruppu abbannunau l'idìa di funnari na sucitati pi prudùciri computer.

Â fini dû primu annu a Hardvard, Bill cummincìu Paul a spustàrisi pi putiri dari sèquutu ê sò prucetti. Ntâ stati dû 1974, tutti li dui attruvaru travagghiu â Honeywell. Versu la fini dâ stati, Paul nzistetti sempri cchiù cu l'idìa c'avìanu a funnari na sucitati software. Bill esitava pirchî nun era ntirissatu a nfurmàtica e vulìa prusèquiri li studi.

Ma, ntô dicèmmiru 1974 niscìu lu primu Kit pi Microcomputer Altair 8800 e tutti li dui rializzaru ca lu mircatu dî computer pirsunali stava pi splùdiri e ci avissi vulutu lu software pî novi màchini. Supra li màchini dâ General Electric, cu cui Gates e Allen avìanu avutu li primi spirienzi, lu linguaggiu usatu era lu BASIC. Iddu era dispunìbbili macari supra li màchini DEC e Gates, 'n picca jorna, telefunau â MITS, sucitati pruduttrici di l'Altair, e prupunìu dû software spicìficu pi l'Altair 8800. La sucitati si dicìu assai ntirissata e Gates, prugrammannu frineticamenti, 'n ottu simani pruducìu li mudìfichi, mentri Allen sviluppau un simulaturi di l'Altair supra lu PDP-10 dâ scola. Monte Davidoff s'unìu ô gruppu e scrivìu svariati "pacchetti" matimàtici. Succissivamenti Allen purtau lu prugramma â sucitati pâ prima prova supra l'Altair; supirata la prova, la sucitati acquistau lu software. La cucchia si trasfirìu a Albuquerque (Novu Mèssicu), seggi dâ MITS e, nta l'aprili 1975, Gates e Allen funnaru la Microsoft Corporation. La Microsoft vinnìu lu sò sistema Basic â NCR e a l' Intel. La Microsoft assumìu appoi Marc McDonald e Rid Weiland, tutti li dui amici dâ scola Lakeside.

Lu 1 di jinnaru di 1979 Bill Gates spustau la Microsoft chî sò 16 dipinnenti a Seattle (Washington). Nta l'assunzioni Gates prifirìu pirsuni ntilliggenti e senza pricidenti spirienza di travagghiu. La spanzioni purtau ô sviluppu d'un fogghiu di càlculu alittrònicu Multiplan pi Apple II e pi PC cu sistema upirativu CP/M ntô 1982 e di Microsoft Word ntô 1983.

Bruce Horn ntê midèsimi anni era studenti òspiti â Xerox e ajutau ntâ prugrammazzioni di Smalltalk ('n sicilianu: cummirsazzioni). Smalltalk era spirimentali, object-oriented, ma avìa na ntirfacci gràfica cu testu silizziunatu pi menzu d'un mouse (a tri tasti), menù di tipu pop-up, finestri (windows). Ntô 1980 Bruce Horn purtau Smalltalk supra na màchina basata supra prucissuri Intel 80186, lu Mycron-2000. Ntê stissi anni la Apple Computer rilassau vari virsioni d'un sistema upirativu DOS e la Digital Reaserch scrivi lu CP/M. Tim Patterson partennu dî surgenti dû CP/M scrivi 'n un paru di misi lu sistema upirativu QDOS (Quick and Dirty Operating System) p'èssiri usatu supra li computer basati supra l'Intel 8086 pruduciuti di Seattle Computer Products ô postu dû CP/M-86 ca la Digital Research tardava a cumpritari.

Patterson ammustra a Microsoft lu sò 86-DOS e, ntô dicèmmiru di 1980, Gates acquistau lu sistema upirativu SCP-DOS di Seattle Computer Products, adumannannu li dritti p'un clienti ca nun spicificava (si trattava di l' IBM). Microsoft pajau menu di $100.000 pî dritti dû sistema upirativu, cû nomu 86-DOS. Microsoft chiamau Patterson, ca la SCP nun avìa ligatu c'un cuntrattu sclusivu, p'adattari lu 86-DOS a l'IBM 5150 PC e appoi ô PC-XT di l'IBM. Lu sistema upirativu mudificatu è chiamatu MS-DOS. L'IBM si rifiutau di cumpirari la licenza di MS-DOS e allura Gates fici n'accordu secunnu cui avissi furnutu a l'IBM li sistemi upirativi pâ nova lìnia di "personal computer". L'IBM a sò vota mudificau liggirmenti lu sistema upirativu e lu chiamau PC-DOS.

Steve Jobs di l' Apple vitti Smalltalk ô PARC dâ XEROX e uttinni la cullabburazzioni di Bruce Horn dû 1981 ô 1984 pi sviluppari nu PC cu ntirfacci gràfica Lisa. Nun essènnuci lu tempu pi sviluppari 'n sistema upirativu object-oriented supra n'àutru sistema, si manteni parti di l'apparenzi sterni. P'asempiu Apple aduttau nu "mouse" c'un sulu buttuni mmeci di tri. Lu Lisa fu appoi sustituutu di lu Macintosh. Apple uttinni l'ajutu dâ Microsoft pi scrìviri arcuni applicazzioni pi st'ùrtimu c'accussì uttinni na visioni di primu chianu di l'API, pezzi dû còdici surgenti, etc. dâ nova ntirfacci gràfica. Chistu purtau ô sviluppu di Microsoft Word pi Macintosh ntô Jinnaru di 1984 e di Microsoft Excel ntô Sittèmmiru di 1985.

Nta l'Aprili 1983 la Microsoft adotta lu "mouse" 'n arcuni applicazzioni comu EDIT e appoi ntô Nuvèmmiru di 1983 'n na ntirfacci gràfica funziunanti supra lu sistema upirativu MS-DOS. Sta ntirfacci gràfica si sviluppa appoi ntô 1985 'n Windows 1.0, via via sviluppata finu â virsioni Windows 3.1 ntô 1992. La ntruduzzioni di Windows 3.1 segna una dî petri miliari d'un pircursu tantu cuntraversu ca la Microsoft scigghìu. Nfatti finu a Windows 3.0 la ntirfacci gràfica è cumpatìbbili cu DR-DOS. Windows 3.1 mmeci è mudificatu 'n modu d'assicuràrisi ca nun funziona cû sistema upirativu cuncurrenti, di fattu, comu oi putemu vìdiri, cunnannànnulu a morti. La Digital Research nfatti arrispunni ntô 1985 cu GEM-DOS (GEM = Graphical Environment Manager oltri a significari gemma 'n ngrisi) e appoi, ntô 1988 trasforma CP/M ntô DR-DOS. Finu ô 1992 la Microsoft s'attrova 'n riggimi di cuncurrenza, cu vari virsioni di sistema upirativi (PC-DOS, DR-DOS, etc.) cu rilassi cchiù o menu paralleli. Ancora oi putemu attruvari supra lu mircatu li virsioni cchiù ricenti, a parti MS-DOS ca si firmau â virsioni 7.0. Nfatti nta l'Austu 1995 la Microsoft ntruduci Windows 95, ch'è lu primu sistema upirativu gràficu di l'azzenna e lu secunnu c'havi un successu cummirciali doppu chiddu di lu Macintosh. Ntê midèsimi anni la Microsoft ntruduci li virsioni pi MS-DOS dî vecchi linguaggi FORTRAN (ca data dû 1954) e COBOL (ca data dû 1959).

Ntô 1985 Microsoft e IBM nìzzianu na cullabburazzioni pâ succissiva ginirazzioni di sistemi upirativi, lu OS/2 e IBM rilassa l'ammienti gràficu Topview pricursuri dâ ntirfacci gràfica ca va a èssiri usata supra lu OS/2. Chistu è macari l'annu di l' 80386. La cullabburazzioni câ IBM dura finu ô 1991, annu 'n cui Gates dicidi ca nun servi cchiù e mudìfica lu nomu dû propiu OS/2 'n Windows NT.

Ntô Marzu di 1986 la Microsoft fu cutata 'n bursa. L'ufferta nizziali pi azzioni di $21.00 fici addivintari Bill Gates di corpu un miliunariu. Ntô 1987 a l'annunciu di Microsoft e IBM dû rilassu d'OS/2 v. 1.0, c'avissi duvutu sustituiri MS-DOS, l'azzioni ragghiùncinu li $100.00 di cutazzioni. Si supponi ca Gates è, supra lu principiu di l' anni 2000, l'omu cchiù riccu dû munnu.

Ntô Giugnu 1992, Gates veni primiatu câ Midagghia Nazziunali pâ Ticnoluggìa dû Prisidenti George H.W. Bush.

Ntô 1993, ô rilassu dâ virsioni MS-DOS 6.0 spriggiudicatamenti ncludi n'applicazzioni di cumprissioni chiamata DoubleSpace doppu na cunzulenza cu Stac Electronics cunclusa senza accordi rilativi. Stac Electronics cita 'n judizziu la Microsoft e vinci la càusa. La Microsoft è custrinciuta a rilassari MS-DOS 6.21 senza DoubleSpace, ma lu dammaggiu è fattu. L'annu doppu cu MS-DOS 6.22 è ncludutu DriveSpace ch'è mmeci pruduciutu nternamenti, puru siddu lu principiu è lu stissu.

Ntô Jinnaru di 1994, Gates spusa Melinda French, na diriggenti dî vìnniti dâ sò sucitati, a Lanai, Hawaii. Lu 26 d'aprili 1994 nasci Jennifer Katherine Gates, la sò figghia.

Ntô 1996 Microsoft crea nu sò browser, Internet Explorer, ca grazzi â discutìbbili tècnica di ntigràrilu ntô sistema upirativu, mmeci di simpricimenti alligàrilu, avissi prestu supiratu lu stòricu Netscape e sippillutu nta l'archivi dâ nustalgìa lu gluriusu Mosaic, l'apripista di tanta navigazzioni Internet. Nfatti, finu a Windows 98 nclusu, a l'utenti nun era pussìbbili cancillari lu còdici d'Explorer pi libbirari lu spazziu p'un browser altirnativu, senza succissivi gravi prubblemi di funziunamentu dû sistema upirativu.

La spriggiudicata pràttica cummirciali aduttata di Gates nta l'anni e la dicisioni di Microsoft d'ammucciari nfurmazzioni essinziali di Windows 95 'n appoi ncintivau lu sviluppu dû sistema altirnativu GNU Linux ca ntô 2002 li stissi funziunari di Microsoft ammèttinu pò addivintari nu "prubblema" dû puntu di vista cummirciali.

Ntô 1996 fu sviluppatu Windows 98 e ntô 1999 Windows 2000.

A mitati dû 1997 Microsoft mmesti 150 miliuna di dòllari acquisennu azzioni Apple senza drittu di votu p'abbiari na cullabburazzioni ticnològgica e cummirciali senza pricidenti ntô munnu dâ nfurmàtica. L'accordu è voltu a raffurzari lu prucessu di ntigrazzioni dî sô piattaformi 'n ammienti Java.

Ntô 2002 Microsoft lanza lu sistema upirativu Windows XP ca ncludi nu novu mètudu contra la duplicazzioni nun auturizzata e d'agghiurnamentu ca sulleva prutesti tra li clienti. Nfatti iddu richiedi nu novu còdici 'n casu l'hardware vegna canciatu e effèttua accessi sterni â nzaputa di l'utenti 'n oltri na duzzina di mètudi diversi. La Microsoft s'addifenni dicennu ca servi a simprificari la vita ô clienti, p'asempiu, scarricannu autumaticamenti l'agghiurnamenti e ch'è pussìbbili disabbilitari tali upzioni. Ma l'upirazzioni è longa e cumplessa e richiedi nu cuntrollu a ogni agghiurnamentu, datu ca vennu rimpustati dâ Microsoft. E spiciarmenti richiedi la cchiù orva fiducia prisenti e futura ntâ sucitati e ntê sò addipinnenti.

Ntô 2005 Microsoft annuncia la nisciuta di Vista (nomu 'in còdici: Longhorn), sistema upirativu succissuri di Windows XP.

Ntô 2007 Microsoft lanza Windows Vista.

Ntô 2009 Microsoft lanza Windows 7.

Bibliografìa

Libbra scrivuti di Bill Gates

La strata ca porta a dumani (1995), Mondadori (ISBN 88-04-42334-X)
Bissinissa @ la vilucitati di lu pinzeru (1999), Mondadori (ISBN 88-04-46118-7)

Vuci currilati

Nta Commons s'attròvanu àutri mmàggini rilativi a Bill Gates.