Сэтинньи 30 күнэ
- Саха Өрөспүүбүлүкэтэ
 Саха Өрөспүүбүлүкэтэ — Хомус күнэ
- Аан дойдуга информация көмүскэлин күнэ. 1988 сыллаахтан көмпүүтэри уонна онно харалла сытар информацияны көмүскүүр ирдэнэрин туһунан дьоҥҥо санатаары бэлиэтэнэр
- ХАЭ
 ХАЭ — Ахтыы күнэ
- Барбадос
 Барбадос — Тутулуга суох буолуу күнэ (Британияттан, 1966)
- Бенин
 Бенин — Дойду күнэ
- Израиль
 Израиль — Дьэбирийэдэри арааб дойдуларыттан уонна Ираантан үүрүү күнэ
- Соҕуруу Йемен
 Соҕуруу Йемен — Тутулуга суох буолуу күнэ (Британияттан, 1967)
- Украина
 Украина — Украина сэбилэниилээх күүстэрин Радиотехническай сэриилэрин күнэ
- Пилипиин
 Пилипиин — Бонифасио күнэ
- Шотландия
 Шотландия — Сибэтиэй Андрей күнэ
- Соҕуруу Африка
 Соҕуруу Африка — Регина Мунди күнэ
Түбэлтэлэр
- 1700 — Бүөтүр I уонна швед хоруола Карл XII сэриилэрэ Наарва таһыгар кыргыспыттар. Нуучча сэриитэ элбэх ахсааннаах эрээри дисциплината мөлтөх, сэбэ-сэбиргэлэ тиийбэт буолан аҕыйах ахсааннаах эрээри толору бэрээдэктээх швед аармыйатыттан кыайтарбыт. Түөрт сылынан Бүөтүр I саҥа аармыйата Наарваны ылбыта.
- 1853 — Синоптааҕы кыргыһыы: Хара муоратааҕы Арассыыйа флота Осмаан флотун пуорка турдаҕына саба түһэн урусхаллаабыт. Баарыстаах флоттар бүтэһик кыргыһыыларынан ааҕыллар.
- 1906 — Владимир Арсеньев 1906 сыллааҕы Сихотэ-Алиҥҥа бастакы эспэдииссийэтэ түмүктэммит.
- 1922 — РСФСР састаабыгар Чэчиэн автономиялаах уобалаһа тэриллибит.
- 1939 — ССРС Финляндияҕа саба түспүт, 3 ыйдаах Кыһыҥҥы сэрии саҕаламмыт. Сэбиэскэй сөмүлүөттэр Хельсинкины буомбалаабыттар уонна хас да сиринэн кимэн киирбиттэр. Бу сэриигэ фииннэр 20 сыл кэриҥэ бэлэмнэммит буолан быдан баһыйар күүстээх ССРС сэриитин утары туруулаһан дойдуларын көмүскээбиттэрэ. Ол да буоллар, Кыһыҥҥы сэрииттэн ССРС кыайыылаах тахсыбыта.
- 1943 — Греция-Италия 1940-41 сыллааҕы сэриитин имбэлииттэрин ньиэмэстэр ытан өлөрбүттэр. Бу дьон Италия уонна Германия сэриилэрэ Грецияны оккупацияларын утарсыы хамсааһыныгар кыттыбыттара. 1700 киһи 19 госпитальтан хаайыыга быраҕыллыбыта, 283 киһи тута ытыллыбыта. Өссө 110 хаайыыга сытар имбэлиити эһиилигэр ытан өлөрбүттэрэ. Тыыннаах хаалбыттара кэлин босхолонуу кыргыыһыларыгар кыттыбыттара, 1944 сыл алтынньы 12 күнүгэр Афины куорат босхоломмута, үөрүүлээх хаамыыга бастакы эрээккэ имбэлииттэри туруорбуттара.
- 1956 — Алмааһы хостооччулар бөһүөлэктэрэ Мирнэй оробуочай бөһүөлэк стаатуһун ылбыт (муус устар 3, 1959 с. өрөспүүбүлүкэ иһинээҕи куорат буолбут; 1965 с. Миирнэй оройуонун киинэ буолбут).
- 1990 — Дьокуускайга Аан дойдутааҕы Хомус түмэлэ төрүттэммит.
- 2002 — Владимир Путин 1373№ ыйааҕынан алмааһы атыылырга "давальческай схема" көҥүллэммитэ. Бу ыйаах ситэри таҥастамматах алмааһы кыраныысса таһыгар таһаарары боппут, саҥа атаҕар туран эрэр өрөспүүбүлүкэ алмааһы кырыылыыр бырамыысыланнаһыгар улахан охсуулаах буолбут 1997 сыллааҕы ыйаах уодаһыннаах бэһис пуунун дьайыытын суох гыммыта.
- 1991 — Ингушетия олохтоохторо референдумнаан Чэчиэн-Ингуш АССР-тан арахсарга уонна Ингушетия Өрөспүүбүлүкэтин төрүттүүргэ быһаарыммыттар.
- 2021 — Барбадос өрөспүүбүлүкэ буолар. Барбадос бырабыыталыстыбата 2020 сыл балаҕан ыйын 15 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ статуһун тутулуга суох буолуу 55-с сылыгар ылар былааннааҕын биллэрбитэ. Онон Барбадос хоруолун титула суох буолар, Британия ыраахтааҕыта Елизавета II дойдуну баһылыыра тохтуур, кини оннугар Барбадос бэрэсидьиэнин дуоһунаһа үөскүүр. Онон Барбадос биир ыраахтааҕылаах Холбоһуктаах хоруоллуктар чилиэннэрэ буолан бүтэр (кини арахсыан иннинэ 16 дойду киирэр этэ), ол эрээри Наассыйалар Холбоһуктарыгар (54 дойду) хаалар.
Төрөөбүттэр
Өлбүттэр
Телеграм-ханаалбытыгар суруттаххына биһиги да үөрүөхпүт, бэйэҥ да астыныаҥ ;)
Соторутааҥы ыстатыйалар
Ааҕыҥ, көннөрүҥ
Бу күннэрдээҕи уларыйыылар — ким тугу суруйбутун көрүөххэ сөп.
Бу саҥа ыстатыйалар, онон өссө чочулла илик буолуохтарын сөп. Алҕастаах буоллахтарына харса суох көннөрүҥ.
|
|
Бүгүҥҥү ойуу
Соҕуруу-арҕаа муссон туманыгар сибэккилээх индийскэй коралл маһа, Маллалли уу түһэр сирэ, Хассан, Карнатака, Индия
Үчүгэй (сэргэммит) ыстатыйа
Аттила (395 сыл саҕаттан – 453 сыллаахха диэри олорбута)
Гунн принца, 434 сылтан ыла гуннар улуу хааннара, Хотугу император.
(өссө…)
Бастыҥ ыстатыйа
Яков Федорович Санников (1844—1908) — өбүгэлэрин үгэстэрин тутуһан нуучча уонна омук полярниктарыгар сүҥкэн улахан үтүөнү-өҥөнү оҥорбут саха атыыһыта. Кини суон сураҕа Муустаах байҕал кытыытынан эрэ буолбакка, бүтүн Россия үрдүнэн биллибит. Булуҥҥа былыр «халлааҥҥа таҥара, биһиэхэ Яков Санников» дииллэр эбит. 1886 сыллаахха доктор Бунге экспедициятыгар көмөлөспүт. 1894 сыллаахха барон Толль Ф.Нансеҥҥа депо тутарыгар көмөлөспүт. Ол өҥөлөрүн иһин икки кыһыл көмүс мэтээлинэн наҕараадаламмыт (онтон биирин Швеция ыраахтааҕыта Оскар биэрбит).
(өссө…)
Көмүөл күүһэ
Бүгүн бу ыстатыйалары тупсарабыт, тылбаастыыбыт:
Ыстатыйаны уларытыы киинэ курдук көстүүтэ: Көмө:1-кы уруок
Ыҥырыы
Хаһыаттарга, сурунаалларга, атын да сирдэргэ Бикипиэдьийэни ахтыбыт буоллахтарына биһиги үөрэбит. Тоҕото өйдөнөр — ол аата үлэбит си-дьүгээр хаалбатын, дьоҥҥо туһалааҕын бэлиэтэ. Ити бастакытынан. Иккиһинэн — төһөнөн элбэх киһи билэр да, оччонон элбэх киһи кыттар. Онон күннүккүтүгэр (блогкутугар) кэмиттэн кэмигэр ахтар буолуҥ, элбэх дьоҥҥо туһаайан суруйар дуу этэр дуу буоллаххытына эмиэ бикипиэдьийэни кыбытар буолуҥ. Манна оннук ахтыллыбыт түгэннэр испииһэктэрэ баар.
|
.
