کاسابلانکا
کاسابلانکا | ||
---|---|---|
(عربی وچ: الدار البيضاء) | ||
پرچم | نشان | |
انتظامی تقسیم | ||
ملک | مراکش (۲ مارچ ۱۹۵۶–)[۲] | |
دارالحکومت برائے | دار البیضاء سطات
| |
جغرافیائی خصوصیات | ||
متناسقات | 33°35′57″N 7°37′12″W / 33.599166666667°N 7.62°W [۵] | |
رقبہ | 384 مربع کلومیٹر [۶] | |
بلندی | 115 میٹر | |
آبادی | ||
کل آبادی | 3499000 (۲۰۱۸)[۷] | |
• گھرانوں کی تعداد | 909228 (۲۰۲۴)[۸] | |
مزید معلومات | ||
جڑواں شہر | بارسیلونا (۲۰۱۱–) | |
اوقات | متناسق عالمی وقت±00:00 ، متناسق عالمی وقت+01:00 | |
رمزِ ڈاک | 20000 à 20200
| |
آیزو 3166-2 | MA-CAS[۱۱] | |
باضابطہ ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ | |
جیو رمز | 2553604[۱۲] | |
|
||
ترمیم |
کاسابلانکا (پرانا ناں انفا) مراکش دا سبتوں وڈا شہر تے اہم بندگاہ اے ، تے علاقہ کاسابلانکا دا صدرمقام وی اے ۔ کاسابلانکا ہسپانوی بولی دا لفظ اے جسدا مطلب چٹا گھر اے ۔ ستمبر 2004ء دی مردم شماری دے موجب شہر دی آبادی 35 لکھ دے نیڑے اے ۔ رباط مراکش دا راجگھر اے ، جدوں کہ کاسابلانکا سبتوں وڈا شہن تے بندرگاہ نوں پاروں اقتصادی راجگھر اے ۔
دار البیضاء یا کاسا بلانکا دا (قدیم ناں انفا) مراکش دا سب توں وڈا شہر تے اہم ترین بندر گاہ اے تے دارالبیضاء/ کاسابلانکا دا دے علاقہ دا راجگڑھ وی اے۔ عربی وچ اس دا سرکاری ناں دارالبیضاء تے ہسپانوی بولی وچ کاسابلانکا دا اے جس دا لفظی مطلب سفید گھر (white house) اے۔ ستمبر 2004ء دی مردم شماری دے مطابق شہر دی آبادی پینتیس لکھ دے لگ بھگ اے۔ رباط مراکش دا راجگڑھ اے، جدوں کہ دارالبیضاء/ کاسابلانکا دا سب توں وڈا شہر تے بندرگاہ ہونے دی وجہ توں اقتصادی دار الحکومت اے۔
تریخ
[سودھو]کاسابلانکا دی نیونہہ بربراں نے انفا ناں دی آزاد ریاست دے نال 7ویں صدی عیسوی چ رکھی ، جسنوں 1068ء چ دولت مرابطین نے فتح کر کے اپنی سلطنت ج شامل کیتا ۔
کاسا بلانکا دا دی بنیاد بربریاں نے انفا ناں دی آزاد ریاست دے نال ستويں صدی عیسوی وچ رکھی، جسنوں 1068ء وچ سحارہ دے المرابطون (مرابط حکمران خاندان) نے فتح تے اپنی ریاست وچ شامل کیتا۔ چودہويں صدی عیسوی وچ مرینیون (حکمران خاندان) دی حکمرانی وچ انفا بندرگاہ دے طور اُتے اہمیت اختیار کرنے لگیا۔ پندرہويں صدی عیسوی وچ شہر اک باد فیر آزاد ریاست بنا لیکن نال ہی قزاقاں دی قوت دے سامنے بے بس ہونے دی وجہ توں انہاں دے لئی اک محفوظ پناہ گاہ تے بندرگاہ بن گیا، جس دے نتیجہ وچ 1468ء وچ پرتگالیاں دی بمباری دا نشانہ بن کر تباہ ہويا۔ 1515ء پرتگالیاں نے انفا دی تعمیر نو کر کے اسنوں اک فوجی قلعہ بنایا جسنوں 1755ء دے زلزلہ وچ تباہ ہونے دے بعد ترک کر دتا گیا۔
شہر دی دوبارہ تعمیر سلطان سیدی محمد سوم (1756ء تا 1790ء) نے دی جو مولاۓ اسماعیل دے پوتے تے جارج واشنگٹن دے اتحادی سن ۔ شہر نوں دار ال بیض یعنی دے سفید گھر (یسپانوی وچ دار البیضاء) دا ناں دتا گیا۔
انیہويں صدی عیسوی وچ شہر دی آبادی تیزی توں ودھنے لگی جس دی وجہ بطور بندرگاہ شہر دے استعمال وچ تیزی توں ودھدا ہويا اضافہ سی ۔ کاسا بلانکا دا توں اون برطانیہ دی ابھرتی ہوئی ٹیکسٹائل صنعت دے لئی بھیجی جاندی سی۔ 1860ء وچ شہر دی آبادی چارہزار سی جو 1880ء وچ ودھ کے نو ہزار ہو گئی تے آنے والے چند سالاں وچ بارہ ہزار توں تجاوز کر گئي۔ 1921ء وچ آبادی اک لکھ دس ہزار ہو چکی سی جس وچ زیادہ اضافہ گردونواع وچ غیر منصوبہ بند بستیاں توں ہويا۔
فرانسیسی دور اقتدار
[سودھو]ستارہويں، اٹھارواں صدی وچ مراکش بربریاں دے زیر حکومت تے بحری قزاقاں دے لئی پناہ گاہ رہیا۔ یورپی طاقتاں 1840ء توں مراکش نوں کالونی بنانے وچ دلچسپی لے رہیاں سن تے فرانس تے ہسپانیہ توں کئی اک جھڑپاں وی ہو چکیاں سن۔ 1904ء وچ فرانس تے ہسپانیہ اک خفیہ معاہدہ اُتے متفق ہوئے، جس دے نتیجہ وچ مراکش دے حصے بکھرے کیےگئے۔ زیادہ تر مراکش اُتے فرانس نے قبضہ کیتا جدوں کہ ہسپانیہ دے حصہ وچ چھوٹا جنوبی علاقہ آیا۔
1907ء وچ فرانسیسیاں نے اک قبرستان توں لنگھدی ہوئی ریل دی پٹڑی بچھانے دی کوشش کيتی جس دے نتیجہ وچ مقامی آبادی نے فرانسیسی کارکناں اُتے حملہ کیتا تے ہنگامہ آرائی ہوئي۔ فرانسیسی افواج صورت حال اُتے قابو پانے تے امن و امان بحال کرنے دے اتراں، لیکن انہاں ہنگامےآں تے فوج دے نال جھڑپاں وچ شہر نوں شدید نقصان ہويا، جو آخرکار شہر اُتے فرانسیسی کنٹرول اُتے ختم ہوئے۔ ایتھے توں ہی کالونی بنانے دے عمل دا آغاز ہويا جو 1910ء تک مکمل ہويا۔ 1940ء توں 1950ء دے عشرہ وچ فرانسیسیاں دے خلاف بغاوت وچ شہر بغاوتیاں دا گڑھ سمجھیا جاندا سی ۔ تے ایتھے ہی 1953ء دے کرسمس دن اُتے بم حملے وچ بہت وڈی تعداد وچ اموات ہوئیاں۔
جنگ عظیم دوم وچ کاسا بلانکا دا اک اہم بندرگاہ رہیا تے ایتھے ہی 1943ء وچ کاسا بلانکا دا کانفرنس ہوئی جس وچ چرچل تے روزویلٹ نے جنگی صورت حال اُتے تبادلہ خیال کیتا۔
آزادی دے بعد
[سودھو]مراکش نے 2 مارچ 1956ء نوں فرانس توں آزادی حاصل کيتی۔ 1930ء وچ کاسا بلانکا دا نے فارمولا ون عالمی مقابلاں دی میزبانی کی، جو نیو انفا ریس کورس اُتے ہوئي۔ 1958ء وچ ایہ آین ریاب سرکٹ اُتے منعقد دی گئي (مروکن گرینڈ پریکس)۔ 1983ء وچ کاسا بلانکا دا نے بحیرہ روم دے ملکاں دے کھیلاں (میڈیٹرینین گیمز) دی میزبانی کيتی۔ ہن شہر سیاحت دے شعبہ وچ ترقی کر رہیا اے۔
مارچ 2000ء وچ عورتاں دے تنظیماں نے کاسا بلاندا ميں عورتاں دے حقوق دے لئی مظاہرہ کیتا جس وچ چالیس ہزار عورتاں نے شرکت کيتی۔ مظاہرین نے مرداں دے اک توں زیادہ شادیاں کرنے دے خلاف تے طلاق دے قوانین وچ رد و بدل دے مطالبات کیتے۔ گرچہ مخالفت وچ پنج لکھ افراد نے مظاہرہ کیتا لیکن تحریک شاہ محمد چہارم نوں متاثر کرنے وچ کامیاب رہی۔ جس دے نتیجہ وچ اوائل 2004ء وچ نويں خاندانی قوانین متعارف کرائے گئے، جنہاں وچ مظاہرین دے کچھ مطالبات نوں تسلیم کیتا گیا اے۔
16 مئي 2003ء نوں کاسا بلاندا ميں خود کش بم دھماکے کیتے گئے جس دے نتیجہ وچ 33 اموات ہوئیاں تے 100 توں زیادہ افراد زخمی ہوئے۔ دھماکے کرنے والے مراکش دے ہی باشندے سن جنکا تعلق القاعدہ توں دسیا جاندا اے۔
موجودہ شہر
[سودھو]فرانسیسی دور اقتدار وچ کاسا بلانکا دا دا نواں قصبہ فرانسیسی ماہر فن تعمیر ہینری پروسٹ (Henri Prost) نے تشکیل دتا جو اس وقت دا جدید ترین نمونہ سی ۔ تے ایہ موجودہ مراکش دی سب توں زیادہ اُتے تاثر جگہ اے۔ علاقہ وچ سابقہ انتظامی عمارتاں تے جدید ہوٹل موجود نيں۔ تے فن تعمیر مورش طرز تعمیر دی عکاسی کردا اے۔
پارک دے لا لیگوے عرابے (سابقہ ناں لیاوٹے) شہر دا سب توں وڈا پارک اے، جس دے قریب گرجا گھر کیتھڈریل دو ساکرو کور (Cathedrale du Sacré Coeur) واقعہ اے۔ گرجا گھر ترک کیتا جا چکيا اے، اُتے ایہ مورش فن تعمیر دا اک شاہکار اے۔
قدیم شہر مراکش دے باقی شہراں دے قدیم حصےآں مثلا فیس یا مراکیش دے مقابلے وچ سیاحاں نوں کم متوجہ کردا اے۔ اُتے حال ہی وچ کچھ تعمیر نو کيتی گئی اے قدیم عمارتاں نوں محفوظ کرنے دی کوشش کيتی گئی اے جنہاں وچ شہر دی مغربی دیوار تے کالونی دور دا گھنٹہ گھر وغیرہ شامل نيں۔
شہر وچ دو ائر پورٹ انفا ائر پورٹ تے محمد پنجم بین الاقوامی ائر پورٹ واقع نيں جدوں کہ بندرگاہ دنیا دی سب توں وڈی مصنوعی بندرگاہ اے۔
اہم عمارتاں
[سودھو]- حسن دوم مسجد فرانسیسی ماہر فن تعمیر مائیکل پنسیو (Michel Pinceau) دا شاہکار اے، جو بحر اوقیانوس دے ساحل اُتے اگے ابھری ہوئی چٹان اُتے تعمیر کيتی گئی اے۔ مسجد وچ اک وقت وچ 25 ہزار عبادت گزار عبادت کر سکدے نيں۔ تے مسجد دے احاطہ نوں شامل کے دے ہور 80 ہزار عبادت گزاراں دی گنجائش اے۔ اس دے مینار دی اونچائی 210 میٹر اے۔ مسجد اُتے کم دا آغاز 1980ء وچ کیہ گیا سی تے تکمیل دے لئی 1989ء دا سن دتا گیا سی جو شاہ مراکش حسن دوم دی سٹھويں سالگرہ سی۔ اُتے افتتاح 1993ء وچ کیہ جا سکیا۔
- کاسا بلانکا دا دا ٹیکنالوجی پارک (کاسا بلانکا دا ٹیکنو پارک) دا افتتاح اکتوبر 2001ء وچ کیہ گیا، جو ملک وچ معلوماندی ٹیکنالوجی (انفارمیشن ٹیکنالوجی) دے فروغ دے لئی قائم کیتا گیا اے۔ منصوبہ حکومت مراکش تے مراکش دے نجی بینکاں دے اتحاد دا اشتراک اے جو مراکش دی وزارت مواصلات دے تحت کم کردا اے۔
- کاسا بلانکا دا ٹوئن سنٹر دو بلند عمارتاں اُتے مشتمل اے جنہاں وچوں ہر اک 28 منزلہ اے۔ ایہ منصوبہ ہسپانوی ماہر فن تعمیر رکاردو بوفل لیوی (Ricardo Bofill Levi) دا شاہکار اے۔
- لائسے لیاوٹے (Lycée Lyautey ) کاسا بلاندا ميں فرانسیسی مشن دا سکول اے جو فرانسیسی، عربی، انگریزی، ہسپانوی تے جرمن زباناں وچ کئی کورس کرواندا اے۔ اس دا ناں مراکش وچ فرانس دے پہلے ریزیڈنٹ جزل مارشل لیاوٹے (Marshal Lyautey) دے ناں اُتے رکھیا گیا اے۔
- محمد پنجم بین الاقوامی ائر پورٹ (Mohammed V International Airport) (عربی وچ 'مطار محمد الخامس الدولي') کاسا بلانکا دا دا بین الاقوامی ائر پورٹ تے شاہی مراکشی ہوائی کمپنی (رائل ائر مراک) دے لئی مرکز اے۔
تعلیمی ادارے
[سودھو]- یونیورسٹی آف کاسا بلانکا دا Archived 2006-09-06 at the وے بیک مشین
- یونیورسٹی آف حسن دوم Archived 2012-11-24 at the وے بیک مشین
- کاسا بلانکا دا امریکن سکول Archived 2006-09-11 at the وے بیک مشین
- جارج واشنگٹن اکیڈمی
نامور شخصیتاں
[سودھو]- جون رینو (Jean Reno) فرانسیسی اداکار
- گاد المالح (Gad Elmaleh) مراکی فرانسیسی مزاحیہ اداکار
- ہشام ارازی (Hicham Arazi) مراکی ٹینس کھلاڑی
- ریشار ویرنک (Richard Virenque) فرانسیسی سائیکل سواری دا کھلاڑی
- نورالدین نیبت (Noureddine Naybet) مراکی فٹ بال کھلاڑی
- گے فورجے (Guy Forget) فرانسیسی ٹینس کھلاڑی
- العربی بن مبارک (Larbi Benbarek) مراکی فرانسیسی فٹ بال کھلاڑی
- الان سوشون (Alain Souchon) فرانسیسی گیت لکھاری
- نوال المتوکل (Nawal El Moutawakel) اولمپک چیمپئن
ہور ویکھو
[سودھو]باہرلے جوڑ
[سودھو]باہرلے جوڑ
[سودھو]- کاسا بلانکا دا دی باضابطہ ویب سائٹ
- کاسا بلانکا دا معلومات دے لئی
- سیاحتی نقشہ Archived 2010-02-17 at the وے بیک مشین
- کاسا بلانکا دا جدید تصویراں وچ Archived 2008-05-02 at the وے بیک مشین
- حکومت مراکش دی ویب سائٹ Archived 2007-03-23 at the وے بیک مشین
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: کاسابلانکا |
- ↑ http://www.mapnews.ma/am/activites-royales/%E2%B5%89%E2%B5%99%E2%B5%8F%E2%B5%93%E2%B4%B1%E2%B4%B3-%E2%B4%B1%E2%B4%B0%E2%B4%B1-%E2%B5%8F-%E2%B5%A1%E2%B4%B0%E2%B4%B7%E2%B4%B7%E2%B5%93%E2%B5%94-%E2%B4%B0%E2%B4%B3%E2%B5%8D%E2%B5%8D%E2%B5%89%E2%B4%B7-%E2%B4%B3-%E2%B5%A2%E2%B4%B0%E2%B5%9C-%E2%B5%9C%E2%B5%89%E2%B4%B3%E2%B5%89%E2%B5%A1%E2%B5%94%E2%B5%9C-%E2%B5%89%E2%B5%8E%E2%B5%89%E2%B5%94%E2%B5%89-%E2%B5%8F-%E2%B5%93%E2%B5%A1%E2%B4%B0%E2%B5%8F%E2%B4%BD-%E2%B5%8A%E2%B5%93%E2%B5%8F-%E2%B4%BD%E2%B5%89%E2%B5%94%E2%B5%89-%E2%B4%B7-%E2%B5%89%E2%B5%8E%E2%B5%89%E2%B5%94%E2%B5%89-%E2%B5%8F-%E2%B5%93%E2%B5%8E%E2%B5%A3%E2%B4%B0%E2%B5%A2
- ↑ archINFORM location ID: https://www.archinform.net/ort/4162.htm — اخذ شدہ بتاریخ: ۶ اگست ۲۰۱۸
- ↑ "صفحہ [[:سانچہ:نام صفحہ]] في GeoNames ID"۔ GeoNames ID۔ اخذ شدہ بتاریخ ۳ دسمبر ۲۰۲۴ وصلة إنترويكي مضمنة في URL العنوان (معاونت)
- ↑ "صفحہ [[:سانچہ:نام صفحہ]] في ميوزك برينز."۔ MusicBrainz area ID۔ اخذ شدہ بتاریخ ۳ دسمبر ۲۰۲۴ وصلة إنترويكي مضمنة في URL العنوان (معاونت)
- ↑ "صفحہ [[:سانچہ:نام صفحہ]] في خريطة الشارع المفتوحة"۔ OpenStreetMap۔ اخذ شدہ بتاریخ ۳ دسمبر ۲۰۲۴ وصلة إنترويكي مضمنة في URL العنوان (معاونت)
- ↑ https://www.casainvest.ma/fr/casablanca-settat/provinces
- ↑ https://web.archive.org/web/20180924175129/http://citypopulation.de/Morocco-Cities.html — سے آرکائیو اصل فی ۲۴ ستمبر ۲۰۱۸
- ↑ ۸.۰ ۸.۱ مدیر: High Commission for Planning سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>
tag; name "b3a8edd708b211832501f9fb6e4df3bf90846934" defined multiple times with different content - ↑ http://www.bordeaux.fr/ebx/LinkResolverServlet?classofcontent=presentationStandard&id=5346
- ↑ http://mail.camara.rj.gov.br/APL/Legislativos/contlei.nsf/50ad008247b8f030032579ea0073d588/3f4147a57ed8aa3483257e8800663664?OpenDocument
- ↑ https://www.iso.org/obp/ui/#iso:code:3166:MA
- ↑ وصلة : http://geonames.org/2553604 — اجازت نامہ: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
- Pages with graphs
- Pages with disabled graphs
- مضامین جنہاں وچ عربی بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ zgh بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ ہسپانوی بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ فرانسیسی بولی دا متن شامل اے
- صفحات مع خاصیت P1448
- صفحات مع خاصیت P2716
- صفحات مع خاصیت P17
- جغرافیائی حوالہ ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- صفحات مع خاصیت P1376
- متناسقات ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- مرجع جغرافي من ويكي بيانات
- صفحات مع خاصیت P2046
- صفحات مع خاصیت P2044
- صفحات مع خاصیت P1082
- صفحات مع خاصیت P1538
- جڑواں شہر ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- صفحات مع خاصیت P421
- صفحات مع خاصیت P281
- صفحات مع خاصیت P300
- صفحات مع خاصیت P856
- صفحات مع خاصیت P1566
- ٹُٹے ہوئے جوڑاں آلے صفحے
- دار البیضا
- دنیائے عرب
- مراکش دی بلدیات
- مراکش دے شہر
- مراکش دے میٹروپولیٹن علاقہ جات
- شہر
- دنیا دے آباد تھاں
- افریقہ دے شہر
- مراکش
- جغرافیہ
- افریقہ
- صفحات تحتوي مراجع تستخدم وصلات إنترويكي في العنوان
- نقشیاں نال صفحے