Vai al contenuto

Pyrus communis

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
?Prussé

Classìfica sientìfica
Regn: Plantae
Division: Magnoliophyta
Class: Magnoliophyta
Órdin: Rosales
Famija: Rosaceae
Géner: Pyrus
Specie: P. communis
Pyrus communis
Linnaeus, 1758

Ël prussé: Pyrus communis

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Erbo dicotilédon, a l'é coltivà pr'ij sò frut mangiativ. A l'ha un càuss àut fin-a a 10-12 méter; feuje alternà, ovà, dentà, e fior bianche o rosà, unìe an fiorìe.
Ij frut (ij pruss) a son carnos, ëd dimension diferente conforma a le varietà, con la pleuja giàuna, vërdastra, rosà o rusnenta e la polpa bianca o giàuna, pien-a ëd giuss.

Originari dl'Asia, a l'é present an tute le region temperà e càude dël mond. Ël prussé a l'ha nen da manca ëd teren particolar, tutun a-j van pà bin ij teren sabios, calcari o tròp ùmid.
La coltivassion dij prussé a l'é motobin ëspantià ëdcò an Piemont.

La forma pì spantià d'arprodussion dij prussé a l'é për enta, për esempi su codògn o bussolin, second ëd dla destinassion dla varietà (da tàula, për cheuse, për pronté marmlade o siròp).
Le técniche d'ameliorament genétich a viso a oten-e na mej arzistensa a le maladìe da fonz e a l'atach ëd poj e gate, an dzorpì che a na mej afinità possìbil con la pianta anté ch'as fa l'enta.

Coltivà a piràmid, a vas, a palmëtta, a cordon, conforma a le varietà e al leu dl'enta, ël prussé a l'ha da manca d'esse poà ëd fasson periòdica, ëd n'angrass e un tratament ëd vërdaram localisà.
La produssion mojen-a ëd na pianta al temp ëd sò pi grand vigor a va da jë 75 ai 180 chilo a l'ann. La diferente varietà selessionà a spòrzo na produssion ch'a quata giumaj tuta l'anada.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

[modìfica | modifiché la sorgiss]
  • Pyrus communis Linnaeus, 1758