Usain Bolt
Usain Bolt (2016) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wzrost |
195 cm[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Usain St. Leo Bolt (ur. 21 sierpnia 1986 w Sherwood Content, Trelawny) – jamajski lekkoatleta, sprinter, ośmiokrotny mistrz olimpijski z Pekinu, Londynu oraz Rio de Janeiro, jedenastokrotny mistrz, dwukrotny wicemistrz oraz brązowy medalista mistrzostw świata. Obecny[kiedy?] rekordzista świata w sprincie na dystansie 100 i 200 m. Mierzy 195 cm wzrostu, waży około 94 kg[1]. Dzięki swoim osiągnięciom i dominacji w rywalizacji sprinterskiej jest powszechnie uważany za najlepszego sprintera w historii[2][3][4][5][6][7][8]. Jest nazywany Błyskawica[9].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy w karierze na igrzyskach olimpijskich wystąpił w Atenach (2004), wówczas odpadł w eliminacjach biegu na 200 m[10].
16 sierpnia 2008 podczas letnich igrzysk olimpijskich w Pekinie ustanowił nowy rekord świata w biegu na 100 m (9,69 s), poprawiając swój dotychczasowy najlepszy rezultat (9,72 s). W biegu tym, rozegranym w bezwietrznych warunkach, niezagrożony ze strony przeciwników (drugiego na mecie Richarda Thompsona pokonał o 0,20 s), zwolnił na ostatnich kilkunastu metrach i podniósł w geście zwycięstwa ręce.
Cztery dni później zdobył drugie olimpijskie złoto. W finałowym biegu na 200 m pobił rekord Michaela Johnsona o 0,02 s, osiągając czas 19,30 s z przeciwnym wiatrem – 0,9 m/s oraz czasem reakcji startowej 0,182 s, pokonując tym samym Shawna Crawforda o 0,66 s i Waltera Dixa o 0,68 s. Churandy Martina oraz Wallace Spearmon zostali w tym biegu zdyskwalifikowani.
Trzeci złoty medal olimpijski zdobył w sztafecie 4 × 100 m. Drużyna Jamajki w składzie Michael Frater, Nesta Carter, Usain Bolt, Asafa Powell ustanowiła nowy rekord świata – 37,10 s. W styczniu 2017 roku MKOl poinformował o dyskwalifikacji sztafety jamajskiej, ponieważ po ponownym przeanalizowaniu próbek Carter uzyskał pozytywny wynik kontroli antydopingowej[11].
Podczas mityngu Golden League w Brukseli 5 września 2008 uzyskał w deszczowych warunkach najlepszy w historii biegu na 100 m mężczyzn wynik pod wiatr: 9,77 s przy -1,3 m/s. Tym samym w 2008 roku przebiegł dystans 100 m poniżej 10 sekund aż 10-krotnie, a 200 m poniżej 20 sekund 6-krotnie.
16 sierpnia 2009 na mistrzostwach świata w Berlinie, w czasie reakcji startowej 0,146, poprawił rekord świata w biegu na 100 m na 9,58 s. W tym biegu na najszybszym odcinku 60–80 m pobiegł z prędkością 44,72 km/h.
20 sierpnia 2009 został mistrzem świata w biegu na 200 m. Bolt przebiegł ten dystans w czasie 19,19 s, bijąc własny rekord świata o 0,11 s. Pierwsze 100 m dystansu pokonał w czasie 9,92 s (0–50 m w 5,6 s; 50–100 m w 4,32 s), czyli o 0,20 s szybciej od najszybszego biegu Michaela Johnsona, natomiast drugie 100 m pokonał w czasie 9,27 s (100–150 m w 4,52 s; 150–200 m w 4,75 s) czyli o 0,07 s wolniej. Reakcja startowa w tym biegu wyniosła 0,133 s.
W 2010 roku Bolt odmówił udziału w zawodach w Londynie ze względu na niekorzystne regulacje podatkowe, które pozbawiłyby go większości honorarium[12][13].
Po pierwszym od dwóch lat przegranym biegu (z Amerykaninen Tysonem Gayem na mityngu w Sztokholmie) Bolt ogłosił przedwczesne zakończenie sezonu z powodu kontuzji pleców[14].
W 2011 roku na mistrzostwach świata w Daegu, Bolt został zdyskwalifikowany w biegu na 100 m za falstart. Było to równoznaczne z utratą tytułu Mistrza Świata (tytuł ten zdobył jego rodak – Yohan Blake). W biegu na 200 m zdobył złoty medal, z wynikiem 19,40 s. Dwa dni później zdobył złoty medal w sztafecie 4 × 100 m, a reprezentacja Jamajki pobiła rekord świata wynikiem 37,04 s.
W sezonie 2014 Bolt z powodu kontuzji[15] wystąpił jedynie w trzech zawodach: razem z kolegami z reprezentacji zdobył złoto w sztafecie 4 x 100 metrów na igrzyskach Wspólnoty Narodów[16], zwyciężył w biegu na 100 metrów rozegranym na Copacabanie[17] oraz triumfował na tym samym dystansie podczas rozegranego w Warszawie memoriału Kamili Skolimowskiej[18].
Pięciokrotny (2008, 2009, 2011, 2012 i 2013) laureat plebiscytu na lekkoatletę roku – IAAF World Athlete of the Year[19][20][21][22].
W Londynie poprawił o 0,06 s rekord olimpijski w biegu na 100 m na 9,63 s.
Zwycięzca łącznej punktacji Diamentowej Ligi 2012 w biegu na 100 metrów[23].
We wrześniu 2013 ogłosił, że planuje zakończyć karierę po igrzyskach w 2016[24][25]. Jednakże później, w lipcu 2017 zdecydował, że jego ostatnimi zawodami będą Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2017 w Londynie[26][27]. Postanowił zrezygnować z bronienia tytułu w biegu na 200 metrów. Ostatecznie wywalczył brąz na 100 m, natomiast z powodu skurczu mięśnia udowego nie ukończył sztafety 4x100 metrów. Po tych startach potwierdził, że definitywnie skończył karierę.
W lipcu 2018 zgłosił się na sześciotygodniowe testy do australijskiego A-ligowego klubu piłkarskiego Central Coast Mariners[28]. W drużynie zagrał w 12 spotkaniach, zdobył 3 bramki i zaliczył 2 asysty, po czym wycofał się z dalszej gry.[potrzebny przypis]
Sukcesy
[edytuj | edytuj kod]Rekordy życiowe
[edytuj | edytuj kod]Konkurencja | Data | Miejsce | Czas [s] | Wiatr |
---|---|---|---|---|
Bieg na 100 metrów | 16 sierpnia 2009 | Berlin | 9,58 | +0,9 m/s |
Bieg na 150 metrów | 17 maja 2009 | Manchester | 14,35 | +1,1 m/s |
Bieg na 200 metrów | 20 sierpnia 2009 | Berlin | 19,19 | -0,3 m/s |
Bieg na 300 metrów | 27 maja 2010 | Ostrawa | 30,97 | |
Bieg na 400 metrów | 5 maja 2007 | Kingston | 45,28 |
Najlepsze wyniki w sezonie
[edytuj | edytuj kod]Bieg na 100 metrów
[edytuj | edytuj kod]Rok | Wiek | Czas [s] | Miejsce | Data | Wynik na świecie |
---|---|---|---|---|---|
2007 | 21 lat | 10,03 | Retimno | 18 lipca | 12. |
2008 | 22 lata | 9,69 | Pekin | 16 sierpnia | 1. |
2009 | 23 lata | 9,58 | Berlin | 16 sierpnia | 1. |
2010 | 24 lata | 9,82 | Lozanna | 8 lipca | 3.[29] |
2011 | 25 lat | 9,76 | Bruksela | 16 września | 1. |
2012 | 26 lat | 9,63 | Londyn | 5 sierpnia | 1. |
2013[30] | 27 lat | 9,77 | Moskwa | 11 sierpnia | 1. |
2014[31] | 28 lat | 9,98 | Warszawa | 23 sierpnia | 15. |
2015 | 29 lat | 9,79 | Pekin | 23 sierpnia | 2. |
2016 | 30 lat | 9,81 | Rio de Janeiro | 14 sierpnia | 2.[32] |
Bieg na 200 metrów
[edytuj | edytuj kod]Rok | Wiek | Czas [s] | Miejsce | Data | Wynik na świecie |
---|---|---|---|---|---|
2002 | 16 lat | 20,58 | Kingston | 18 lipca | 60. |
2003 | 17 lat | 20,13 | Bridgetown | 20 lipca | 9. |
2004 | 18 lat | 19,93 | Hamilton | 11 kwietnia | 2. |
2005 | 19 lat | 19,99 | Londyn | 22 lipca | 3. |
2006 | 20 lat | 19,88 | Lozanna | 11 lipca | 4. |
2007 | 21 lat | 19,75 | Kingston | 24 czerwca | 3. |
2008 | 22 lata | 19,30 | Pekin | 20 sierpnia | 1. |
2009 | 23 lata | 19,19 | Berlin | 20 sierpnia | 1. |
2010 | 24 lata | 19,56 | Kingston | 1 maja | 1. |
2011 | 25 lat | 19,40 | Daegu | 3 września | 2. |
2012 | 26 lat | 19,32 | Londyn | 9 sierpnia | 1. |
2013[33] | 27 lat | 19,66 | Moskwa | 17 sierpnia | 1. |
2015 | 29 lat | 19,55 | Pekin | 27 sierpnia | 1. |
2016 | 30 lat | 19,78 | Rio de Janeiro | 17 sierpnia 18 sierpnia |
3.[34] |
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 2008 Order of Distinction (Jamajka)
- 2009 Członek Orderu Jamajki
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Profile. usainbolt.com. [dostęp 2013-09-07]. (ang.).
- ↑ Bolt's tender Olympic goodbye the perfect ending for sprinting's greatest [online], theguardian.com [dostęp 2019-04-10] (ang.).
- ↑ Bolt completes triple-triple, proves he’s greatest sprinter of all time [online], newsobserver.com [dostęp 2019-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-03] (ang.).
- ↑ Usain Bolt wins gold in his LAST Olympic race: He cements his legacy as the greatest sprinter in history as he makes it nine gold medals out of nine with 4x100m relay victory [online], dailymail.co.uk [dostęp 2019-04-10] (ang.).
- ↑ Usain Bolt is the best of all time says Michael Johnson [online], bbc.com [dostęp 2019-04-10] (ang.).
- ↑ Is Usain Bolt the greatest athlete of all time? That’s not what the numbers say [online], theconversation.com [dostęp 2019-04-10] (ang.).
- ↑ The Dominant 20: Breaking down the fastest man in the world [online], espn.com [dostęp 2019-04-10] (ang.).
- ↑ Rio 2016. Usain Bolt. Największy sprinter wszech czasów [online], sport.pl [dostęp 2019-04-10] (pol.).
- ↑ Usain Bolt, Shaun Custis: 9.58 – Autobiografia najszybszego człowieka na świecie. Kraków: Wydawnictwo Sine Qua Non, 2013, s. 59. ISBN 978-83-7924-055-5.
- ↑ Usain Bolt. olympedia.org. [dostęp 2024-04-06]. (ang.).
- ↑ Carter na dopingu! Sztafeta Jamajki z Boltem straciła złoty medal olimpijski z Pekinu. 2017-01-25. [dostęp 2017-01-27].
- ↑ Usain Bolt snubs London meeting over tax laws. [dostęp 2012-11-26]. (ang.).
- ↑ Bolt to skip meet, cites British tax. [dostęp 2012-11-26]. (ang.).
- ↑ Bolt ends season – lower back injury. iaaf.org. [dostęp 2010-08-10]. (ang.).
- ↑ Kontuzja Bolta. Czeka go przerwa w startach [online], sport.tvp.pl [dostęp 2014-12-28] (pol.).
- ↑ Usain Bolt: Glasgow 2014 gold for Jamaica in 4x100m relay [online], BBC Sport [dostęp 2014-12-28] (ang.).
- ↑ Usain Bolt wygrał na brazylijskiej plaży (wideo) [online], SportoweFakty.pl [dostęp 2014-12-28] (pol.).
- ↑ Memoriał Kamili Skolimowskiej: Rekord świata Usaina Bolta, świetny wynik Pawła Fajdka [online], SportoweFakty.pl [dostęp 2014-12-28] (pol.).
- ↑ Bolt and Pearson are World Athletes of the Year – 2011 World Athletics Gala [online], iaaf.org [dostęp 2011-11-12] (ang.).
- ↑ IAAF: Usain Bolt i Sally Pearson najlepszymi lekkoatletami roku. Sport.pl. [dostęp 2011-11-12]. (pol.).
- ↑ Usain Bolt and Allyson Felix win IAAF awards [online], straitstimes.com [dostęp 2012-11-24] (ang.).
- ↑ Bolt and Fraser-Pryce are crowned 2013 Athletes of the Year [online], iaaf.org [dostęp 2014-02-06] (ang.).
- ↑ Zdobywcy diamentów w 2012 [online], Oficjalny portal Polskiego Związku Lekkiej Atletyki [dostęp 2012-09-08] (pol.).
- ↑ Raf Casert: Usain Bolt planning to retire after 2016 Olympics. ctvnews.ca, 2013-09-04. [dostęp 2013-09-07]. (ang.).
- ↑ Спринтер Усэйн Болт заявил, что планирует завершить карьеру в 2016 году. ruvr.ru, 2013-09-04. [dostęp 2013-09-07]. (ros.).
- ↑ Eurozet Sp. , Usain Bolt potwierdził start w tegorocznych MŚ [online], Lekkoatletyczne MŚ 2017: Usain Bolt potwierdził swój start [dostęp 2017-07-27] (pol.).
- ↑ W Londynie Bolt pobiegnie na 100 m i w sztafecie 4x100, „PrzegladSportowy.pl” [dostęp 2017-07-27] (pol.).
- ↑ Australian Associated Press , Usain Bolt set for trial in Australia's A-League with Central Coast Mariners [online], the Guardian, 16 lipca 2018 [dostęp 2018-07-18] (ang.).
- ↑ Taki sam rezultat zanotował w tym sezonie Asafa Powell
- ↑ 2013 World Top 20: Men 100 m [online], tilastopaja.org [dostęp 2014-11-17] (ang.).
- ↑ 2014 World Top 20: Men 100 m [online], tilastopaja.org [dostęp 2014-11-17] (ang.).
- ↑ 100 Metres - men - senior outdoor - 2016. IAAF. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
- ↑ 2013 World Top 20: Men 200 m [online], tilastopaja.org [dostęp 2014-11-17] (ang.).
- ↑ 200 Metres - men - senior outdoor - 2016. IAAF. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Usain Bolt w bazie World Athletics (ang.) [dostęp 2014-04-13].
- Oficjalna strona Usaina Bolta (ang.) [dostęp 12 listopada 2011].
- Wyniki olimpijskie zawodnika w serwisie Sports-Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-08)]. (ang.) [dostęp 12 listopada 2011].
- Usain Bolt, [w:] tilastopaja.info [dostęp 2015-06-19] (ang.).
- ISNI: 0000000120374593
- VIAF: 150872155
- LCCN: no2010182477
- GND: 142407232
- NDL: 001202704
- LIBRIS: mkz29dz51qjf07c
- BnF: 166235027
- SUDOC: 165322675
- SBN: LO1V391298
- NKC: xx0136577
- RSL: 000163039
- BNE: XX5696153
- NTA: 330030094
- BIBSYS: 12044191
- PLWABN: 9810591502505606
- NUKAT: n2013150461
- J9U: 987007411924605171
- LNB: 000300464
- CONOR: 244451427
- BLBNB: 001125693
- Jamajscy sprinterzy
- Jamajscy medaliści olimpijscy
- Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2004
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008
- Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012
- Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 2016
- Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2007
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2009
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2011
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2013
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2015
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2017
- Rekordziści świata w lekkoatletyce
- Odznaczeni Orderem Jamajki
- Urodzeni w 1986