U-1224

U-1224
Klasa	okręt podwodny
Typ	IXC/40
	Historia
Stocznia	Deutsche Werft, Hamburg
Położenie stępki	30 listopada 1942
Wodowanie	7 lipca 1943
	Kriegsmarine
Nazwa	U-1224
Wejście do służby	20 października 1943
Wycofanie ze służby	15 lutego 1944
	Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Nazwa	Ro-501
Wejście do służby	15 lutego 1944
Zatopiony	13 maja 1944
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 1144 t; 1257 t
Długość	całkowita 76,76 m ; kadłub sztywny 58,75 m
Szerokość	całkowita 6,86 m ; kadłub sztywny 4,44 m
Zanurzenie	4,67 m
Zanurzenie testowe	230 m
	Napęd
	2 czterosuwowe, dziewięciocylindrowe silniki wysokoprężne o łącznej mocy 4400 KM (3240 kW); 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1010 KM (750 kW); 2 śruby
Prędkość; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 18,3 węzła (33,9 km/h); 7,3 węzła (13,5 km/h)
Zasięg	powierzchnia: 13850 Mm przy 10 w.; zanurzenie: 63 Mm przy 4 w.
	Uzbrojenie
	1 x 105 mm SK C/32; 1 x 37 mm Flak M42; 4 x 20 mm C/30 (2 x II)
Wyrzutnie torpedowe	6 x 533 mm
Załoga	48

U-1224 – okręt podwodny typu IXC/40 zbudowany dla Kriegsmarine podczas II wojny światowej. Został zbudowany przez zakłady Deutsche Werft z Hamburga i był używany jako okręt szkoleniowy dla japońskich marynarzy. Przekazany Japonii 15 lutego 1944 r, służył w Cesarskiej Marynarce Wojennej Japonii jako Ro-501. Zatonął 13 maja 1944 roku.

Konstrukcja

Niemieckie okręty podwodne typu IXC/40 były nieco większe niż ich poprzednicy, okręty typu IXC. U-1224 miał wyporność 1144 ton na powierzchni i 1257 ton w zanurzeniu^[1]. Okręt miał 76,76 m długości całkowitej, 58,75 m długości kadłuba ciśnieniowego, szerokość 6,86 m, wysokość 9,60 m i zanurzenie 4,67 m. Napędzany był dwoma czterosuwowymi, dziewięciocylindrowymi silnikami wysokoprężnymi MAN M 9 V 40/46 ze sprężarką doładowującą, wytwarzającymi łącznie 4400 KM do użytku na powierzchni oraz dwoma silnikami elektrycznymi o działaniu dwustronnym Siemens-Schuckert(inne języki) 2 GU 345/34 wytwarzających łącznie 1010 KM (1000 shp) do użytku w zanurzeniu. Posiadał dwa wały i dwie śruby o średnicy 1,92 m. Był w stanie operować w zanurzeniu do 230 m^[1].

Okręt osiągał maksymalną prędkość 18,3 węzła na powierzchni i 7,3 węzła w zanurzeniu^[1]. W zanurzeniu jednostka miała zasięg 63 Mm przy prędkości 4 węzłów, natomiast na powierzchni miała zasięg 13 850 Mm przy prędkości 10 węzłów. U-1224 wyposażony był w sześć wyrzutni torpedowych kal. 533 mm (cztery zamontowane na dziobie i dwie na rufie) z zapasem 22 torped, jedno działo morskie SK C/32 kal. 105 mm z zapasem 180 pocisków, jedno działo przeciwlotnicze Flak M42 kal. 37 mm oraz dwa podwójne działka przeciwlotnicze C/30 kal. 20 mm. Załoga składała się z czterdziestu ośmiu marynarzy^[1].

Służba

Kriegsmarine

Stępkę pod okręt położono 30 listopada 1942 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu. Wejście do służby odbyło się 20 października 1943 roku.

U-1224 służył jako statek szkoleniowy dla japońskich marynarzy i był zaangażowany w działania związane z transferem technologicznym. Japońscy marynarze szkoleni na okręcie przybyli do Niemiec w ramach misji Yanagi. Niewielka załoga marynarzy Kriegsmarine przeszkoliła na Bałtyku 48 Japończyków w okresie od października 1943 do lutego 1944 roku.

Cesarska Marynarka Wojenna Japonii

Po trzymiesięcznym szkoleniu załogi, U-1224 został przekazany Cesarskiej Marynarce Wojennej Japonii, gdzie wszedł do służby jako „Ro-501”. Kmdr ppor. Norita Sadatoshi został dowódcą okrętu i otrzymał zadanie przewiezienia ładunku materiałów wojennych, planów i innych tajnych ładunków z Kilonii w Niemczech do Penang w Malezji. Misja jednak nigdy nie została ukończona.

Transfer technologiczny

Niemcy i Japonię dzieliła duża odległość, a dodatkowo w 1944 r. oba państwa były coraz bardziej odcięte od siebie. Chociaż nie były one w stanie wysłać znaczących posiłków ani uzbrojenia przez terytoria kontrolowane przez aliantów, to mogły wykorzystywać okręty podwodne do wymiany informacji wywiadowczych i planów uzbrojenia. W latach 1942–1944 około 35 okrętów podwodnych próbowało przedostać się z Europy na Daleki Wschód, a co najmniej 11 z Dalekiego Wschodu do Europy.

Podczas podróży z Niemiec do Malezji „Ro-501” przewoził metale szlachetne, nieoszlifowane szkło optyczne, modele i plany niezbędne do budowy okrętu podwodnego typu IX, a także silniki i plany myśliwca rakietowego Messerschmitt Me 163 „Komet”. Spodziewano się również, że wyszkoleni japońscy marynarze przekażą swoją wiedzę.

Zatonięcie

Planowana trasa do Penang miała poprowadzić „Ro-501” przez środek Oceanu Atlantyckiego na zachód od Azorów i Wysp Zielonego Przylądka, a następnie dookoła Przylądka Dobrej Nadziei. Na Oceanie Indyjskim okręt miał spotkać się z I-8, aby zatankować przed dalszą częścią podróży^[2]. 11 maja 1944 roku kmdr ppor. Norita nadał przez radio zakodowany sygnał, że dwa dni wcześniej „Ro-501” osiągnął współrzędne 30°00′00″N 37°00′00″W/30,000000 -37,000000 i od tamtej pory jest ścigany^[2]. Transmisja ta została wykryta przez amerykańskie okręty z Task Group 22.2 za pomocą sprzętu do namierzania sygnałów o wysokiej częstotliwości („Huff-Duff”), co umożliwiło im określenie lokalizacji łodzi podwodnej. TG 22.2 składała się z lotniskowca eskortowego USS „Bogue” i pięciu niszczycieli eskortowych, w tym USS „Francis M. Robinson”.

13 maja 1944 r. o godzinie 19:00 „Francis M. Robinson” zgłosił kontakt pod powierzchnią wody. Niszczyciel wystrzelił pełną salwę ze swojego miotającego przed dziób miotacza Hedgehog, po czym zrzucił dodatkowo 5 serii magnetycznych ładunków głębinowych^[3]. Zarejestrowano cztery podwodne eksplozje. Wszystkie 56 osoby na pokładzie „Ro-501” zginęły, w tym niemiecki operator radaru, niemiecki pilot i czterech oficerów japońskiej marynarki będących pasażerami.

Ostateczne miejsce spoczynku U-1224 / „Ro-501” znajduje się 500 Mm na zachodni północny zachód od Wysp Zielonego Przylądka na współrzędnych 18°07′59″N 33°12′59″W/18,133056 -33,216389, na głębokości 880 m. Jest to zaledwie kilka mil od miejsca, w którym USS „Buckley” zatopił U-66^[3]^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Gröner, Jung i Maass 1991 ↓, s. 68.
↑ ^a ^b Hackett i Kingsepp 2017 ↓.
↑ ^a ^b Sinking of RO 501. Desausa.org. [dostęp 2022-12-27].
↑ RO-501 (ex-U-1224) (+1944). wrecksite.eu. [dostęp 2022-12-27].

Bibliografia

Rainer Busch, Hans-Joachim Röll: German U-boat commanders of World War II : a biographical dictionary. London, Annapolis, Md: Greenhill Books, Naval Institute Press, 1999. ISBN 1-55750-186-6.
Rainer Busch, Hans-Joachim Röll: Deutsche U-Boot-Verluste von wrzesień 1939 bis Mai 1945. T. IV. Hamburg, Berlin, Bonn: Mittler, 1999. ISBN 3-8132-0514-2. (niem.).
Erich Gröner, Dieter Jung, Martin Maass: U-boats and Mine Warfare Vessels. T. 2. Londyn: Conway Maritime Press, 1991. ISBN 0-85177-593-4. (ang.).
Bob Hackett, Sander Kingsepp, IJN Submarine RO-501 (ex-U-1224): Tabular Record of Movement (Revision 4), [w:] combinedfleet.com [online], 2017 [dostęp 2022-12-27] (ang.).

Linki zewnętrzne

GuðmundurG. Helgason GuðmundurG., The Type IXC/40 boat U-1224 [online], German U-boats of WWII - uboat.net [dostęp 2022-12-27] (ang.).
Informacje na temat wraku „Ro-501”
Niemieckie straty okrętów podwodnych (zarchiwizowano 2011-01-05 tutaj)
Informacje na temat przełamań blokady między Europą a Dalekim Wschodem

[CITEREFGrönerJungMaass199168-1] Gröner, Jung i Maass 1991 ↓, s. 68.

[CITEREFHackettKingsepp2017-2] Hackett i Kingsepp 2017 ↓.

[desausa1-3] Sinking of RO 501. Desausa.org. [dostęp 2022-12-27].

[wrecksite1-4] RO-501 (ex-U-1224) (+1944). wrecksite.eu. [dostęp 2022-12-27].

[1]

[2]

[3]

[4]

Typ IX	U-37 U-38 U-39 U-40 U-41 U-42 U-43 U-44
Typ IX B	U-64 U-65 U-103 U-104 U-105 U-106(inne języki) U-107(inne języki) U-108(inne języki) U-109 U-110 U-111 U-122 U-123 U-124
Typ IX C	U-66 U-67 U-68 U-125 U-126(inne języki) U-127 U-128 U-129(inne języki) U-130 U-131 U-153 U-154 U-155 U-156 U-157 U-158 U-159 U-160 U-161 U-162 U-163 U-164 U-165 U-166 U-171 U-172 U-173(inne języki) U-174 U-175 U-176 U-501 U-502 U-503 U-504 U-505 U-506 U-507 U-508 U-509 U-510(inne języki) U-511 U-512 U-513 U-514 U-515 U-516(inne języki) U-517 U-518 U-519 U-520 U-521 U-522 U-523 U-524
Typ IX D1	U-180 U-195
Typ IX C/40	U-167 U-168 U-169 U-170 U-183 U-184 U-185 U-186 U-187 U-188 U-189 U-190 U-191 U-192 U-193 U-194 U-525 U-526 U-527 U-528 U-529 U-530 U-531 U-532 U-533 U-534 U-535 U-536 U-537 U-538 U-539 U-540 U-541 U-542 U-543 U-544 U-545 U-546 U-547 U-548(inne języki) U-549 U-550 U-801 U-802 U-803 U-804 U-805 U-806 U-841 U-842 U-843 U-844 U-845 U-846 U-853 U-854 U-855 U-856 U-857 U-858 U-865 U-866 U-867 U-868 U-869 U-870 U-877 U-878 U-879 U-880 U-881 U-889 U-1221 U-1222 U-1223(inne języki) U-1224 U-1225 U-1226 U-1227(inne języki) U-1228 U-1229 U-1230 U-1231 U-1232 U-1233 U-1234 U-1235
Typ IXD-2	U-177 U-178 U-179 U-181 U-182 U-196 U-197 U-198(inne języki) U-199 U-200 U-847 U-848 U-849 U-850 U-851 U-852 U-859 U-860 U-861 U-862 U-863 U-864 U-871 U-872 U-873 U-874 U-875 U-876