Taksówka (nadwozie)
.jpg)
_front-right_2017_Hangar-7.jpg)
_1.7_diesel_sedan,_Silvercab_(2016-01-03)_01.jpg)
.jpg){kind=spacer}
Taksówka (ang. hackney cab) – typ samochodu osobowego skonstruowanego bezpośrednio do pełnienia roli taksówki, którego kształt nadwozia, aranżacja przedziału pasażerskiego czy instrumenty deski rozdzielczej odpowiadają na potrzeby związane z komercyjnym przewozem osób.
Najsłynniejszym przedsiębiorstwem, które wyspecjalizowało się w konstruowaniu kolejnych generacji samochodów bezpośrednio przeznaczonych do użytku przez korporacje taksówkarskie, było brytyjskie The London Taxi Company, które wyspecjalizowało się w wytwarzaniu kolejnych generacji tzw. londyńskich taksówek, czyli hackney carriage.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy samochód osobowy opracowany od podstaw w celu pełnienia funkcji jako taksówka powstał jeszcze w XIX wieku, kiedy to w 1896 roku przedstawiony został projekt napędzanej prądem taksówki Bersey Electric Cab[1]. Kolejnym słynnym projektem samochodu stworzonym z myślą o przewozie osób były tzw. Taksówki znad Marny, które w 1914 roku opracowało francuskie Renault[2]. W tej i kolejnej dekadzie XX wieku serię samochodów zbudowanych dla flot taksówkarskich w różnych miastach Stanów Zjednocoznych budowało przedsiębiorstwo Yellow Cab Manufacturing Company z Chicago[3].
Wielka Brytania
[edytuj | edytuj kod]W 1930 roku brytyjski Austin Motor Company we współpracy z firmą Carbodies rozpoczął trwającą kolejne 9 lat produkcję pierwszej w historii taksówki Austin 12 Taxi opracowanej na potrzeby londyńskich korporacji[4]. Model ten zainaugurował najsłynniejszy, najbardziej charakterystyczny i produkowany w kolejnych generacjach do dziś rodzaj tzw. londyńskiej taksówki, czyli hackney carriage. Po Austinie, wytwarzało ją The London Taxi Company, a po przejęciu firmy przez chińskie Geely i opracowaniu nowej generacji taksówki w 2017 roku - firma LEVC[5].
Wobec głównej taksówki londyńskiej inne brytyjskie firmy podejmowały się produkcji konkurencyjnych samochodów. W latach 1947–1953 wytwarzano model Nuffield Oxford Taxi, kolei na przełomie lat 90. XX wieku i pierwszej dekady XXI wieku dla brytyjskich taksówkarzy powstawał model Metrocab[6]. Próby produkcji konkurencyjnej taksówki dla nowoczesnego LEVC TX w postaci modelu Ecotive Metrocab zakończyły się bankructwem firmy finansującej projekt[7].
Na świecie
[edytuj | edytuj kod]Koncepcja brytyjskiej taksówki zdobyła na początku XXI wieku popularność także poza granicami Wielkiej Brytanii, gdzie The London Taxi Company eksporotwało ostatnią generację modeli TX4 także w wariancie z kierownicą po lewej stronie[8]. Druga dekada XXI wieku przyniosła duże inwestycje w branżę samochodów opracowanych od podstaw jako taksówki - własną interpretację takiego samochodu w 2017 roku przedstawiła japońska Toyota w postaci podobnego do oryginalnej londyńskiej taksówki JPN Taxi[9]. W 2021 roku takie samochody rozpoczęto produkować także w Chinach za pomocą modeli BYD D1 oraz Bestune NAT, a w 2022 samochód konstrukcyjnie przeznaczony do pełnienia funkcji jako taksówka przedstawiła Kia poprzez model Niro Plus.
Popularność zdobyło też głębokie modyfikowanie osobowo-dostawczych vanów w celu dostosowania ich do potrzeb przewozu osób. Takie rozwiązanie w latach 90. wdrożył Peugeot, skracając rozstaw osi i nadwozie, a także aranżując przestrzeń transportową modelu Expert. W rezultacie, szczególnie w Wielkiej Brytanii, zdobył Peugeot E7[10], wraz z konkurencyjnym Mercedesem Vito Taxi[11]. W 2012 roku zadebiutował z kolei głęboko zmodyfikowany Nissan NV200, który zyskał przeprojektowaną konstrukcję i przestrzeń transportową dostosowaną do funkcjonowania taksówek w amerykańskim Nowym Jorku[12].
Taksówka fabryczna
[edytuj | edytuj kod]Pośrednią koncepcją, pomiędzy samochodami od podstaw opracowanymi jako taksówka a zwykłymi modelami prywatnie adaptowanymi do przewozu osób, są pakiety fabrycznie adaptujące samochody do funkcjonowania jako taksówka. Producenci samochodów oferują je na wyselekcjonowanych rynkach, oferując m.in. wbudowany kogut z napisem TAXI, taksometr i uboższą paletę kolorystyczną, w takich krajach jak Kolumbia dostosowaną do wymogów wobec malowania taksówek. Często dostępna jest też fabryczna instalacja LPG[13].
Pierwszym słynnym samochodem tego typu był Checker Taxi, który był fabrycznie zmodyfikowaną odmianą modelu Checker Marathon na potrzeby korporacji taksówkarskich głównie z Nowego Jorku, stając się jedną z najsłynniejszych nowojorskich taksówek[14]. W czasach współczesnych tak fabrycznie zmodyfikowane samochody oferuje m.in. Kia z myślą o rynkach Azji Wschodniej i Ameryki Południowej, a także Toyota przy pomocy modelu Limo[15] popularnego szczególnie m.in. w Tajlandii.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ New exhibition celebrates London’s first electric cab - 125 years ago. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ LES TAXIS DE LA MARNE. [dostęp 2022-05-14]. (fr.).
- ↑ John Hertz and Yellow Cab a Story Similar to Checker Part II. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ Austin 12 Taxi. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ Geely launches plug-in hybrid London taxi in Japan. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ Essay : Metrocab – back from the dead?. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ ECOTIVE LIMITED. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ Londyńskie taksówki na polskich drogach. [dostęp 2022-05-14]. (pol.).
- ↑ Toyota JPN Taxi wchodzi do sprzedaży. [dostęp 2022-05-14]. (pol.).
- ↑ Peugeot E7 – Taxi of Choice. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ Mercedes Vito Taxi - bitwa o Londyn. [dostęp 2022-05-14]. (pol.).
- ↑ Nissan NV200 NYC Taxi - taksówka przyszłości? [wideo]. [dostęp 2022-05-14]. (pol.).
- ↑ 2021.04.08. 9,293 read Kia K8 breaks taboo, puts in taxi as soon as it launches “Fight with luxury” Auto Diary 27. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ Rise of an Empire – The story of Checker Cab. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
- ↑ How cheap it is to make a handsome Toyota Limo Ek Taxi Become a Vios. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).