Susa (Tunezja)

Medyna (Stare Miasto) w Susie^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Tunezja
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	III, IV, V
Numer ref.	498
Region	Afryka
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1988; na 12. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Susa
‏سوسة‎
	; Widok z wieży Ribat w Susie (październik 2004)
Herb	Flaga
Państwo	Tunezja
Wilajet	Susa
Powierzchnia	45,00 km²
Wysokość	24 m n.p.m.
Populacja (2004); • liczba ludności	; 221 530
Kod pocztowy	4000
	Położenie na mapie Tunezji Susa
	35°50′N 10°38′E/35,833333 10,633333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Susa (fen. 𐤀𐤃‬𐤓‬𐤌𐤕‬, łac. Hadrumetum, arab. ‏سوسة‎ = Sūsah, fr. Sousse) – miasto portowe we wschodniej Tunezji, w regionie Sahel nad zatoką Hammamet (Morze Śródziemne)^[3], stolica Gubernatorstwa Susa^[4], położone 143 kilometry na południe od Tunisu.

Susa jest trzecim co do wielkości portem w Tunezji^[5]. Kurort wypoczynkowy nad Morzem Śródziemnym, do którego ściąga rocznie ponad półtora miliona turystów^[6]. Do miasta należy port jachtowy Marsa al-Kantawi. W Susie urodził się były prezydent Republiki Tunezyjskiej Zin Al-Abidin Ben Ali. Miasto, ze względu na starożytną historię i zabytki, wpisane jest na listę UNESCO.

Historia

Hadrumetum było jedną z kolonii fenickich założonych w IX w. p.n.e. Znajdowało się ono na północ od Parva i Tapsos oraz na południe od Kartaginy. W 202 p.n.e., podczas drugiej wojny punickiej, była tu baza wojskowa Hannibala. Po trzeciej wojnie punickiej miasto znalazło się w Imperium rzymskim. Po reformie administracji cesarstwa, przeprowadzonej przez Dioklecjana, zostało stolicą prowincji Africa Byzacena.

W IV i V w. stanowiło ważny ośrodek życia chrześcijańskiego. Mnisi z Hadrumetum prowadzili dialog z Augustynem z Hippony w związku z kontrowersją pelagiańską. Wprowadzeni w zamieszanie przez tę doktrynę Pelagiusza w 427 r. przeczytali list Augustyna z Hippony, napisany przed dziewięciu laty do prezbitera Sysktusa i podnieśli kwestię predestynacji. Augustyn, w odpowiedzi na wątpliwości powstałe w klasztorze w Hadrumetum, napisał listy 214^[7] i 215, a następnie traktat O łasce i wolnej woli / De gratia et libero arbitrio / (zob. Sprostowania, II,92.66). Mnisi, znając pozycję papieża Bonifacego wobec nauki pelagiańskiej, przyjęli ten tekst – według słów opata Walentyna – jako medicamentum pie curantium cum gratia (lekarstwo pobożnie leczonych przez łaskę; zob. List 216, 2-3; CSEL 58,57)^[8].

W V wieku n.e. miasto w wyniku najazdu znalazło się w państwie Wandalów.

Na stanowisku archeologicznym znaleziono tabliczki ołowiane z formułami magicznymi, figurki terakotowe i mozaiki, w tym mozaikę przedstawiającą Wergiliusza (w czasach protektoratu francuskiego przeniesiono ją do muzeum w Bardo).

26 czerwca 2015 r. doszło do zamachu terrorystycznego w ośrodku turystycznym Port El Kantaoui, położonym około 10 kilometrów na północ od miasta Susa. W wyniku ataku śmierć poniosło 39 osób, a 36 zostało rannych^[9].

Zabytki

Wielki meczet - z 851 roku;
ribat (821 r.)
medyna – wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO
Muzeum Archeologiczne, które utworzono w pomieszczeniach wokół dwóch głównych dziedzińców kazby. Zgromadzono tu najlepszą w kraju – po Muzeum Bardo w Tunisie – kolekcję mozaik. Ozdobą zbiorów jest Triumf Bachusa, przedstawiający rzymskiego boga wina powożącego rydwanem na czele parady satyrów oraz liczne sceny połowu ryb. W innych salach umieszczono przedmioty wydobyte z punickiego grobu odkrytego pod muzeum. Pracuje tu na stałe artysta, prezentujący sztukę układania mozaiki, wymagającą niezwykłej cierpliwości i dokładności.
katakumby, których korytarze z 15 tys. grobów chrześcijan z IV i V w. rozciągają się na długości 5,5 km. Dla zwiedzających udostępniono jedynie mały odcinek (100 m) katakumb Dobrego Pasterza, które nazwę zawdzięczają odkrytemu w środku napisowi bon pasteur (dobry pasterz). Większość grobów zamurowano, a tylko kilka z nich ma szklaną pokrywę, przez którą można dostrzec ludzkie kości.

Sport i rekreacja

Kluby sportowe

Swoją siedzibę ma tutaj klub piłkarski Étoile Sportive du Sahel, który występuje w CLP-1^[10].

Obiekty sportowe

W Susa mieści się wielofunkcyjny stadion Stade Olympique de Sousse, który pomieści 40 000 widzów^[11].

Galeria

Medyna
Ribat w Susie
Medyna. Widok na Muzeum Archeologiczne
Widok z ribatu na medynę w Susie
Uliczka złotników w medynie w Susie
Ribat

Miasta partnerskie

Przypisy

↑ ^a ^b Sousse en chiffre. commune-sousse.gov.tn. [dostęp 2022-06-12]. (fr.).
↑ Geographic coordinates of Sousse, Tunisia. dateandtime.info. [dostęp 2022-06-12]. (ang.).
↑ Milleliri-Kayser, Marie-France: Tunezja : przewodnik. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. E. Romera - Copernicus, 2008, s. 120, seria: Wygodny Format. Kierunek Świat. ISBN 978-83-7539-038-4.
↑ Sousse en bref. commune-sousse.gov.tn. [dostęp 2022-06-12]. (fr.).
↑ Milleliri-Kayser, Marie-France: Tunezja : przewodnik. Warszawa: Polskie PrzedsięPolskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. E. Romera - Copernicus, 2008, s. 73, seria: Wygodny Format. Kierunek Świat. ISBN 978-83-7539-038-4.
↑ Venir à Sousse. commune-sousse.gov.tn. [dostęp 2022-06-12]. (fr.).
↑ Zob. tekst łaciński: Epistola 214. [w:] augustinus.it/latino/lettere/index2.htm [on-line]. [dostęp 2013-12-30].
↑ Por.Bonner, G.: The Pelagian Contorversy: The Course. W: St. Augustine of Hippo. Life and Controversies. Norwich: The Canterbury Press, 1986, s. 312-351. ISBN 0-86078-203-4.
↑ Tunisia attack on Sousse beach 'kills 39'. bbc.com. [dostęp 2015-06-27]. (ang.).
↑ Etoile Sportive du Sahel. Transfermarkt. [dostęp 2024-02-18]. (pol.).
↑ Le stade olympique de Sousse opérationnel en 2022. kawarji.com, 2021-11-12. [dostęp 2024-02-18]. (fr.).

[3] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[4] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[Sousse_en_chiffre-1] Sousse en chiffre. commune-sousse.gov.tn. [dostęp 2022-06-12]. (fr.).

[Geographic_coordinates_of_Sousse,_Tunisia-2] Geographic coordinates of Sousse, Tunisia. dateandtime.info. [dostęp 2022-06-12]. (ang.).

[Mapa-5] Milleliri-Kayser, Marie-France: Tunezja : przewodnik. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. E. Romera - Copernicus, 2008, s. 120, seria: Wygodny Format. Kierunek Świat. ISBN 978-83-7539-038-4.

[Sousse_en_bref-6] Sousse en bref. commune-sousse.gov.tn. [dostęp 2022-06-12]. (fr.).

[Susa_(Sousse)-7] Milleliri-Kayser, Marie-France: Tunezja : przewodnik. Warszawa: Polskie PrzedsięPolskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. E. Romera - Copernicus, 2008, s. 73, seria: Wygodny Format. Kierunek Świat. ISBN 978-83-7539-038-4.

[Venir_à_Sousse-8] Venir à Sousse. commune-sousse.gov.tn. [dostęp 2022-06-12]. (fr.).

[9] Zob. tekst łaciński: Epistola 214. [w:] augustinus.it/latino/lettere/index2.htm [on-line]. [dostęp 2013-12-30].

[10] Por.Bonner, G.: The Pelagian Contorversy: The Course. W: St. Augustine of Hippo. Life and Controversies. Norwich: The Canterbury Press, 1986, s. 312-351. ISBN 0-86078-203-4.

[:0-11] Tunisia attack on Sousse beach 'kills 39'. bbc.com. [dostęp 2015-06-27]. (ang.).

[Etoile_Sportive_du_Sahel-12] Etoile Sportive du Sahel. Transfermarkt. [dostęp 2024-02-18]. (pol.).

[Le_stade_olympique_de_Sousse_opérationnel_en_2022-13] Le stade olympique de Sousse opérationnel en 2022. kawarji.com, 2021-11-12. [dostęp 2024-02-18]. (fr.).

[1]

[2]

[a]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Kulturowe	Amfiteatr w Al-Dżamm Thugga Kairuan Karkawan Kartagina Medyna w Susie Medyna w Tunisie
Przyrodnicze	Park Narodowy Aszkal