Łososiowate
| Salmonidae[1] | |
 Przedstawiciel rodziny – Salmo salar | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina |
łososiowate |
Łososiowate[2] (Salmonidae) – rodzina ryb łososiokształtnych (Salmoniformes). Większość gatunków to ryby anadromiczne, spędzające część życia w wodach morskich, tarło odbywają w rzekach i strumieniach. Niektóre są słodkowodne. Mają duże znaczenie gospodarcze.
Do łososiowatych zaliczane są łososie, trocie, pstrągi, palie oraz ryby wcześniej wyodrębniane w rodzinie siejowatych (Coregonidae).
Łososiowate były dawniej zaliczane w randze podrzędu Salmonoidei (łososiowce) do ryb śledziokształtnych (Clupeiformes). Są znane ze śladów kopalnych od miocenu.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Półkula północna – wody przybrzeżne i lądowe Ameryki Północnej (po Meksyk), Europy, północnej Afryki (góry Algierii i Maroko) oraz Azji (po Tajwan). Introdukowana w wielu regionach poza naturalnym zasięgiem występowania (m.in. Australia, Nowa Zelandia, jezioro Titicaca w Ameryce Południowej i południowa Afryka).
Do ichtiofauny Polski zaliczono kilkanaście gatunków z tej rodziny.
Cechy charakterystyczne
[edytuj | edytuj kod].jpg) Łosoś szlachetny |
 Pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss) |
Północnoamerykański podgatunek pstrąga tęczowego |
 Troć (Salmo trutta) |
 Keta (Oncorhynchus keta) |
- linia boczna pełna[2]
- krótka płetwa grzbietowa położona w połowie długości grzbietu, nad płetwami brzusznymi, w podrodzinie lipieniowatych zawiera ponad 17 promieni, u pozostałych mniej niż 17[2]
- duży otwór gębowy wyposażony w liczne zęby – w szczękach i na kościach podniebienia
- występuje płetwa tłuszczowa
- łuski małe, cykloidalne
- na skórze charakterystyczne, czarne i czerwone plamki
- jednokomorowy pęcherz pławny połączony z przełykiem, nie ma połączenia z uchem
- żołądek w postaci rozszerzonego jelita[2]
Wiele gatunków jest zewnętrznie bardzo do siebie podobnych, rozróżnianych po szczegółach budowy wewnętrznej, uzębieniu, kształcie szczęk itp. cechach. Tkanka tłuszczowa gatunków odżywiających się szczętkami z rodziny Euphausiidae ma barwę pomarańczową, w odróżnieniu od srebrzystobiałej tkanki większości ryb[3].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Systematyka rodziny jest nieustalona. Od wielu lat prowadzone są intensywne badania zmierzające do wyjaśnienia relacji pokrewieństwa w tej grupie ryb. Większość taksonomów dzieli łososiowate na trzy podrodziny:
- Coregoninae – siejowate
- Thymallinae – lipieniowate
- Salmoninae – łososie
Wcześniej wszystkie były klasyfikowane w randze odrębnych, ale blisko spokrewnionych rodzin, następnie zostały połączone jako Salmonidae. Niektórzy autorzy proponują przywrócenie wymienionych podrodzin do rangi rodzin (m.in. Johnson i Patterson, Sanford oraz Reszetnikow)[4].
Klasyfikacja
[edytuj | edytuj kod]Rodzaje zaliczane do tej rodziny[5]:
Brachymystax — Coregonus — Hucho — Oncorhynchus — Parahucho — Prosopium — Salmo — Salvelinus — Salvethymus — Stenodus — Thymallus
Znaczenie gospodarcze
[edytuj | edytuj kod]Łososiowate są cenione ze względu na smaczne mięso o dużej zawartości tłuszczu oraz ikrę, z której produkowany jest czerwony kawior. Są poławiane gospodarczo na dużą skalę, a także sportowo – w wędkarstwie. Ryby te spożywane są w stanie świeżym, wędzone, solone oraz w konserwach.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Salmonidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 168.
- ↑ Wincenty Kilarski: Zarys anatomii i histologii ryb doskonałokostnych. Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 2007. ISBN 978-83-60111-20-8.
- ↑ Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-08-14] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Tim M. Berra: Freshwater Fish Distribution. The University of Chicago Press, 2007. ISBN 978-0-226-04442-2.
- Maria Brylińska: Ryby słodkowodne Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-01-12286-2.
- Froese, R. & D. Pauly: Family Salmonidae - Salmonids. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2009. [dostęp 2009-09-05]. (ang.).
- Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.