Pałac Marmurowy w Petersburgu
 nr rej. 781620426770006[1]
| |
.jpg) Pałac Marmurowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto wydzielone | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1768 |
| Ukończenie budowy |
1785 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Petersburga  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 59°56′42,64″N 30°19′36,47″E/59,945178 30,326797
| |
Pałac Marmurowy (ros. Мраморный дворец) – jeden z pierwszych klasycystycznych pałaców zbudowanych w Petersburgu. Wzniesiony w latach 1768–1785 według projektu Antonio Rinaldiego. Położony na 1. Wyspie Admiralicji, przy ul. Milionowej, pomiędzy Polem Marsowym a Nabrzeżem Pałacowym.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budowę pałacu rozpoczął w 1768 r. Grigorij Orłow, faworyt cesarzowej Katarzyny II[2]. Dla niego Antonio Rinaldi zaprojektował rezydencję w prostym stylu klasycystycznym. Pałac zwrócony miał być jedną z elewacji ku Newie, drugą zaś – na Łąkę Carycy, ogród spacerowy urządzony przez carycę Elżbietę[3]. Elewacje rezydencji oraz jej wnętrza zostały wyłożone 32 gatunkami marmuru[4].
Grigorij Orłow nie doczekał jednak końca prac budowlanych, zmarł w 1783 r., a niedokończona rezydencja została wykupiona przez skarb państwa na użytek dworu[4]. Od 1797 r. do śmierci 12 lutego 1798 w pałacu mieszkał Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski[5].
Pałac był następnie rezydencją kolejno wielkiego księcia Konstantego Pawłowicza, Konstantego Nikołajewicza i Konstantego Konstantynowicza[4]. Stąd od 1849 r. funkcjonował pod nazwą Pałacu Konstantynowskiego[6]. Konstanty Konstantynowicz, mecenas kultury i sztuki, organizował w nim spotkania z poetami i artystami, w pałacu wystawiano również sztuki teatralne, które pisał wielki książę[6].
Po rewolucji październikowej, między listopadem 1917 a marcem 1918 r. pałac zajmował ludowy komisariat pracy[4]. Następnie w latach 20. i 30. XX wieku w budynku mieściła się Państwowa Akademia Historii Kultury Materialnej oraz Towarzystwo związków kulturalnych z zagranicą[4]. W 1937 r. w pałacu urządzono Muzeum Lenina[4], jedną z filii Państwowego Muzeum Lenina w Moskwie[7].
Budynek został poważnie uszkodzony podczas blokady Leningradu. Jego odbudowa odbywała się etapami: w latach 1951–1955 i 1970–1980 restaurowane były fasady, w latach 1974–1975 przywrócono pierwotny wygląd paradnej Sali Marmurowej, zaś w latach 1979–1980 – reprezentacyjnej klatki schodowej[4].
W 1991 r. Muzeum Lenina przestało funkcjonować[6], a budynek został przekazany Państwowemu Muzeum Rosyjskiemu[7]. Przed Pałacem Marmurowym ustawiono pomnik cara Aleksandra III[6], pierwotnie (na pocz. XX w.) znajdujący się na Placu Znamieńskim.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Мраморный дворец. [dostęp 2024-08-10]. (ros.).
- ↑ J. Miles, Petersburg, s. 169.
- ↑ S. Bogdaczow, Марсово поле, ансамбль [online], www.encspb.ru [dostęp 2021-11-15].
- ↑ a b c d e f g red. B. Piotrowski i in., Sankt-Pietierburg..., s. 395.
- ↑ Polski Petersburg [online], www.polskipetersburg.pl [dostęp 2021-11-16].
- ↑ a b c d Энциклопедия Санкт-Петербурга [online], web.archive.org, 8 marca 2016 [dostęp 2021-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-08].
- ↑ a b История - Мраморный дворец - Русский музей [online], www.rusmuseum.ru [dostęp 2021-12-15].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- B. Piotrowski (red.), O. Czekanowa i in., Sankt-Pietierburg. Pietrograd. Leningrad. Encikłopiediczeskij sprawocznik, Naucznoje Izdatiel’stwo Bol’szaja Rossijskaja Encikłopiedija, ISBN 5-85270-037-1.