Nomex

Nomex
	Ogólna budowa chemiczna Nomexu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	Poli(izoftalano-1,3-fenylodiamid)
	Ogólne informacje
Monomery	H2N-C6H4-NH2 oraz; HOOC-C6H4-COOH
Struktura meru	-[-CO-C6H4-CO-NH-C6H4-NH-]
Właściwości
	Rozpuszczalność
	kwas siarkowy
Temperatura mięknienia	220 °C
Temperatura degradacji	350 °C
Biodegradowalność	niebiodegradowalny
Biokompatybilność	wysoka
Właściwości mechaniczne	nietopliwy duromer o dużej wytrzymałości na rozciąganie
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nomex (poli(izoftalano-1,3-fenylodiamid)) – polimer z grupy aramidów, wykorzystywany do produkcji włókien i arkuszy posiadających jednocześnie wysoką odporność mechaniczną i termiczną. Nazwa „nomex” jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy DuPont.

Otrzymywany przez polimeryzację 1,3-diaminobenzenu i kwasu izoftalowego. Pokrewny kevlar jest produktem polimeryzacji 1,4-diaminobenzenu i kwasu tereftalowego (nomex jest więc izomerem meta, a kevlar – para)^[1].

Własności fizykochemiczne Nomeksu są zbliżone do kevlaru. Ma on jednak niższą temperaturę mięknięcia (ok. 220 °C) i rozkładu (ok. 350 °C) niż Kevlar oraz łatwiej się rozpuszcza w kwasie siarkowym, dzięki czemu jego obróbka jest tańsza i łatwiejsza.

Technologia syntezy tego polimeru została opracowana w latach 60. XX w. przez zespół chemików z firmy DuPont, kierowany przez Wilfreda Sweeny. Pierwsze materiały oparte na Nomeksie trafiły na rynek w 1967 roku.

Zastosowania

Tkaniny z Nomeksu stosuje się do produkcji niepalnej bielizny termoodpornej, na przykład dla kierowców Formuły 1, strażaków, wojska i innych służb pracujących w ciężkich warunkach, jako warstwy ochronne w rozmaitych urządzeniach, jako warstwy antyprzebiciowe w energetyce itd.

Nomex jest też stosowany w filtrach chemicznych działających w trudnych warunkach oraz pokrywa się nim papier, dzięki czemu staje się on niepalny i odporny na działanie agresywnych chemikaliów.

Nomex jest również głównym składnikiem materiałów kompozytowych o strukturze plastra miodu (ang. honeycomb). Posiada dużą wytrzymałość oraz sztywność i niską gęstość dlatego też jest stosowany w przemyśle lotniczym.

Nomex w postaci papieru i tektury znajduje także liczne zastosowania w przemyśle elektromaszynowym jako izolacja elektryczna. Nomex został sklasyfikowany przez laboratoria Underwriters Laboratories (akta nr E34739) jako izolator dielektryczny klasy C, odpowiedni do stosowania w systemach działających w wysokich temperaturach – systemy izolacji oparte na Nomex posiadają trwałość ponad 20 000 roboczo-godzin w temperaturze 220 °C^[2]. Nomex jest też składnikiem laminatów nomeksowych typu NEN (połączenie papieru Nomex z folią poliestrową).

Przypisy

↑ Anthony P. Gies, William K. Nonidez. A Technique for Obtaining Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization Time-of-Flight Mass Spectra of Poorly Soluble and Insoluble Aromatic Polyamides. „Anal. Chem.”. 76 (7), s. 1991–1997, 2004. DOI: 10.1021/ac035299t.
↑ Papier aramidowy Nomex – Silniki elektryczne [online], Voltrog.pl [dostęp 2019-10-15] .

Bibliografia

[1] Anthony P. Gies, William K. Nonidez. A Technique for Obtaining Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization Time-of-Flight Mass Spectra of Poorly Soluble and Insoluble Aromatic Polyamides. „Anal. Chem.”. 76 (7), s. 1991–1997, 2004. DOI: 10.1021/ac035299t.

[2] Papier aramidowy Nomex – Silniki elektryczne [online], Voltrog.pl [dostęp 2019-10-15] .

[1]

[2]