Longyearbyen

Longyearbyen

Longyearbyen z lotu ptaka
Herb
Dewiza: „unikt, trygt og skapende” („wyjątkowe, bezpieczne i twórcze”)
Państwo	Norwegia
Terytorium zależne	Svalbard
Data założenia	1906
Prawa miejskie	1 stycznia 2002
Burmistrz	Christin Kristoffersen (Ap)
Powierzchnia	242,86 km²
Populacja (2007) • liczba ludności • gęstość	2075 8,5 os./km²
Kod pocztowy	9170 9171 (skrytki pocztowe)
Tablice rejestracyjne	ZN
Położenie na mapie Arktyki Longyearbyen
Położenie na mapie Svalbardu Longyearbyen
78°13′N 15°33′E
Strona internetowa

Longyearbyen – stolica Svalbardu, liczy ponad 1,8 tys. mieszkańców. Ośrodek wydobycia węgla kamiennego, port lotniczy, centrum turystyki.

Historia

Islandzkie kroniki podają informacje o odkryciu Svalbardu w 1194. Rosyjscy naukowcy utrzymują, że wyspa została zasiedlona przez rosyjskich osadników w XV wieku.

W 1596 do wyspy dotarł holenderski podróżnik Willem Barents. W miejscu obecnego osiedla w XVI-XVIII wieku istniała osada myśliwska, w której mieszkali łowcy przygód i myśliwi z całej Europy Północnej. Pod koniec XIX wieku odkryto tu bogate złoża surowców mineralnych, a w 1899 r. rozpoczęto wydobycie węgla kamiennego. W 1906 osadę Longyearbyen założył John Munroe Longyear, główny właściciel firmy Arctic Coal Company of Boston. Pierwszymi mieszkańcami osady było dwudziestu pięciu pracowników kopalni mieszkających w jednym baraku. Z czasem dołączyli do nich kobiety z dziećmi. W 1917 było już 141 mieszkańców. W 1916 r. norweska firma Store Norske Spitsbergen Kulkompani odkupiła kopalnię i osadę Longyeara. Norwegowie nazwali osadę Longyearbyen (miasto Longyeara). Osadnictwo ludzi niezwiązanych z wydobyciem węgla rozpoczęło się w ostatnim dwudziestoleciu XX wieku.

Na mocy podpisanego w 1920 roku Traktatu Spitsbergeńskiego cały archipelag oddano pod zarząd administracyjny Norwegii, która przejęła Svalbard w 1925 roku. Longyearbyen stało się nieformalną stolicą Svalbardu.

Znaczny rozwój osady nastąpił po II wojnie światowej, kiedy odbudowano ją po zniszczeniach wojennych. 19 lipca 1985 statek pasażerski "Maksim Gorki" zderzył się z górą lodową. Była to największa katastrofa morska w Arktyce. W 2002 utworzono zarząd osady, która do tej pory była własnością najpierw Store Norske Spitsbergen Kulkompani, a od 1976 państwa norweskiego, podlegając jednocześnie tzw. sysselmesterowi, czyli gubernatorowi Svalbardu.

Niespotykane prawo

Ze względu na położenie miasta obowiązują w nim specyficzne prawa. Niektóre z nich to zakaz posiadania kotów i obowiązek noszenia ze sobą broni w celu ochrony przed niedźwiedziami polarnymi. Oprócz tego w mieście obowiązuje zakaz pochówków zmarłych z powodu wiecznej zmarzliny znajdującej się na tamtym terenie, która uniemożliwia rozkładanie się zwłok. Decyzja o zakazie zapadła w 1950 r. kiedy odkryto, że ciała osób zmarłych z powodu epidemii grypy w 1918 r. nie zaczęły się rozkładać, stąd obawy, że dalej mogą zawierać żywy szczep wirusa.

Wyjątkowe pory roku

Longyearbyen charakteryzuje się dwiema wyjątkowymi porami roku. Podczas nocy polarnej (norw. polarnatt) zwana też polarną zimą (norw. polarvinter) nie wschodzi słońce. Przez dwa i pół miesiąca tej pory roku jest całkowicie ciemno i nie ma różnicy między dniem i nocą. Polarnatt zaczyna i kończy się spektakularnym zmierzchem. Słońce znajduje się wtedy poniżej horyzontu, ale na niebie widoczne są niebieskie i czerwone smugi światła.

Natomiast lato polarne (norw. polarsommer) charakteryzuje się tym, że słońce miesiącami nie zachodzi.

Wpływ zmian klimatycznych na Svalbard

Ze względu na liczne lawiny, które miały miejsce na tym terenie w ostatnich latach, osada przechodzi restrukturyzację. Przeprowadzane są tam prace mające na celu zabezpieczenie istniejących obszarów mieszkalnych i znalezienie bezpiecznych miejsc do budowy nowych. W roku 2019 zaczęto rozbiórkę ponad stu zagrożonych domów. Gdy pojawia się ryzyko lawiny, wielu ludzi musi się ewakuować.

Fotogaleria

• 
  Longyearbyen z lotu ptaka
• 
  Longyearbyen (panorama)
• 
  Panorama Longyearbyen
• 
  Główny deptak w Longyearbyen
• 
  Główny deptak w Longyearbyen
• 
  Budynek The University Centre in Svalbard (UNIS) w Longyearbyen
• 
  Nieczynna kopalnia węgla w Longyearbyen
• 
  Bank w Longyearbyen jest jednym z niewielu budynków, gdzie nie wolno wchodzić z bronią
• 
  Kościół w Longyearbyen
• 
  Cmentarz w Longyearbyen
• 
  Tablica upamiętniająca Johna M. Longyeara, założyciela Longyearbyen
• 
  Słońce o północy nad Longyearbyen

Bibliografia

• IlonaI. Wiśniewska IlonaI., Białe. Zimna wyspa Spitsbergen, Wyd. 2, Wołowiec: wydawnictwo Czarne, 2017, ISBN 978-83-8049-521-0, OCLC 993830657 . Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Longyearbyen i våre hjerter
• Longyearbyen Fotografie. svalbard-images.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-13)]. (po ang.)