Locatio conductio

Locatio conductio – w starożytnym Rzymie był to kontrakt najmu. Mógł on polegać na świadczeniu pracy, wykonaniu usługi lub też daniu rzeczy w używanie.

Podobnie jak emptio venditio, locatio conductio tworzyło zobowiązanie dwustronne równoczesne, oparte na dobrej wierze. Owe zobowiązanie było chronione za pomocą dwóch skarg – actio locati i actio conducti. Lokator (locator) udostępniał konduktorowi (conductor) swoje dobra (pracę, rzecz, surowce do wykonania dzieła; jedynie przy najmie dzieła), w zamian za co konduktor płacił określone wynagrodzenie (przy najmie dzieła świadczenie konduktora polegało na wykonaniu zamówionego dzieła).

Odpowiedzialność za wady przekazanej rzeczy

Juryści rzymscy zauważali podobieństwa pomiędzy kontraktami emptio venditio i locatio conductio – cena i czynsz są wyrażone w pieniądzu, a także mogą być swobodnie kształtowane przez strony. Postrzeganie tych podobieństw wpływało na ocenę przypadków ujawnienia się wady rzeczy wziętej do odpłatnego korzystania.

Wady prawne

Oddający rzecz do korzystania w ramach locatio conductio nie musiał być jej właścicielem. Jednak jeśli przedmiot umowy został w czasie jej trwania odebrany przez właściciela, to zgodnie ze znaną z emptio venditio zasadą ewikcji.

Podział locatio conductio

Wyodrębnienie się z kontraktu locatio conductio kilku typów umów był konsekwencją uwzględnienia w prawie odmienności między praktycznym sensem różnych objętych kontraktem sytuacji życiowych.

Najem rzeczy (locatio conductio rei) – zobowiązanie lokatora do wydania rzeczy do czasowego używania konduktorowi, w zamian za co ten drugi zobowiązywał się płacić określone wynagrodzenie w pieniądzach.
Najem dzieła (locatio conductio operis) – zobowiązania wykonawcy dzieła do wykonania go dla zamawiającego.
Najem pracy (locatio conductio operarum) – polegał na zobowiązaniu pracownika do świadczenia pracy na rzecz pracodawcy.

Bibliografia

WitoldW. Wołodkiewicz WitoldW., MariaM. Zabłocka MariaM., Prawo rzymskie Instytucje 6. wydanie, 2014 .
WojciechW. Dajczak WojciechW., TomaszT. Giaro TomaszT., Franciszek Longchamps deF.L. Berier Franciszek Longchamps deF.L., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego.