Przejdź do zawartości

Lara Croft: Tomb Raider

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy filmu z 2001. Zobacz też: Tomb Raider.
Lara Croft: Tomb Raider
Gatunek

przygodowy, sensacyjny, fantastyczny

Data premiery

11 czerwca 2001

Kraj produkcji

Japonia
Niemcy
Stany Zjednoczone
Wielka Brytania

Czas trwania

93 min

Reżyseria

Simon West[1]

Scenariusz

Patrick Massett[1]
John Zinman[1]
Sara B. Cooper[1]
Mike Werb[1]
Michael Colleary[1]
Simon West[1]

Główne role

Angelina Jolie[2]
Jon Voight[2]
Iain Glen[2]
Noah Taylor[2]
Daniel Craig

Muzyka

Graeme Revell[1]
(kompozytor)
Peter Afterman[1]
(kierownik muzyczny)

Zdjęcia

Peter Menzies Jr.[1]

Scenografia

Kirk Petruccelli[1]

Kostiumy

Lindy Hemming[1]

Montaż

Simon West
Glen Scantlebury[3]
Dallas S. Puett[1]

Produkcja

Mutual Film Company
Larence Gordon Studios
Eidos Interactive

Wytwórnia

Paramount Pictures

Dystrybucja

Paramount Pictures (USA)
United International Pictures
(UK/międzynarodowa)
Tele München Group (Niemcy)
Toho-Towa (Japonia)

Budżet

115 mln dolarów[4]

Przychody brutto

ok. 275 mln dolarów[4]

Kontynuacja

Lara Croft Tomb Raider: Kolebka życia (2003)

Lara Croft: Tomb Raider – film przygodowy z 2001, będący koprodukcją japońsko-niemiecko-brytyjsko-amerykańską w reżyserii Simona Westa, zrealizowany na podstawie serii gier komputerowych Tomb Raider.

Bohaterką filmu jest Lara Croft (Angelina Jolie), archeolożka i córka poszukiwacza przygód Richarda Crofta (Jon Voight), która w dniu ustawienia się trzech planet w jednej linii odnajduje starożytny zegar, będąc kluczem do odnalezienia Trójkąta Światła zapewniającego władzę nad czasoprzestrzenią. Skarb pragnie przejąć pradawna sekta Iluminatów na czele z Manfredem Powellem (Iain Glen).

Film po premierze został chłodno przyjęty przez krytyków, którzy zwracali uwagę na nudną i płytką fabułę. Pomimo krytycznego odbioru produkcja zapewniła twórcom blisko 275 mln dolarów przychodu.

Fabuła

[edytuj | edytuj kod]

Lara Croft jest zamożną archeolożką i córką poszukiwacza przygód, lorda Richarda Crofta[5], który zaginął podczas jednej ze swoich podróży. W czasie koniunkcji planet Lara odkrywa starożytny zegar[6][7], który został przywieziony przez Richarda Crofta z jednej z ekspozycji[8]. Talizman jest kluczem do odnalezienia talizmanu gwarantującego władzę nad czasoprzestrzenią[6][7]. Zegar został wykonany z krystalicznego metalu Trójkąt Światła, który powoduje zatrzymanie się czasu oraz powrót przodków do życia[6], co możliwe jest raz na 5000 lat[9], w dniu ustawienia się trzech planet w jednej linii i zaćmienia[8]. Z listu pozostawionego przez ojca[5] Lara dowiaduje się, że poprzednim razem Trójkąt Światła został użyty przez członków organizacji iluminatów (oświeconych) do pokonania wrogów[6][8].

Talizman został rozdzielony na dwie części – jedną umieszczono w Grobowcu Tańczącego Światła w Kambodży, a drugą – w Świątyni Dziesięciu Tysięcy Cieni na Syberii[6]. Lara rusza w podróż w celu zdobycia obu części talizmanu, na co ma 48 godzin, bowiem wtedy dojdzie do kolejnej koniunkcji, kiedy to moc Trójkąta jest największa[8]. Talizman pragnie zdobyć też stowarzyszenie iluminatów z siedzibą w Wenecji[10][11], które dowodzone jest przez Dystyngowanego Dżentelmena[12]. Zdobycia artefaktu podejmuje się jeden z najpotężniejszych członków organizacji, Manfred Powell[11]. W trakcie pościgu za Larą nawiązuje współpracę z archeologiem Alexem Westem, byłym wspólnikiem Croft[8], z którym ta poróżniła się podczas wyprawy do Tybetu, gdzie mężczyzna uprzedził ją w poszukiwaniach młynków modlitewnych[13]. Powellowi stale towarzyszy jego sekretarz, Mr Pimms[14].

Zatrudnieni przez organizację komandosi kradną Larze zegar[7][15]. Bohaterka we współpracy z zaprzyjaźnionym informatykiem, skrupulatnym i dokładnym Bryce’em Turingiem[16] pomyślnie przejmuje talizman, dzięki czemu ratuje świat[8].

Obsada

[edytuj | edytuj kod]

Spis sporządzono na podstawie materiału źródłowego[2]:

Produkcja

[edytuj | edytuj kod]

Przygotowania

[edytuj | edytuj kod]

Pomysł na sfilmowanie gry pojawił się po premierze Tomb Raider II z 1997[17]. Do siedziby studia Core Design zaczęły spływać kolejne propozycje zekranizowania przygód Lary Croft[17]. Jak tłumaczył Adrian Smith, dyrektor operacyjny w Core Design, studio chciało uniknąć fiaska, jakie przyniosły ekranizacje innych gier komputerowych, takich jak Super Mario Bros., Mortal Kombat czy Street Fighter[17], krytycznie przyjętych przez recenzentów[18][19][20][21][22]. Ostatecznie prawa do realizacji filmu wykupiła w 1997 wytwórnia Paramount Pictures[17], płacąc studiu niecałe 2 mln dol.[23]. Negocjacje ze studiem prowadzili Lawrence Gordon i Lloyd Levin[17], którzy podjęli się produkcji filmu, nad czym współpracowali z Colinem Wilsonem[1].

Producentom przedstawiono kilkanaście scenariuszy[9], wśród nich znalazły się te napisane pod roboczymi tytułami Tomb Raider: Pięta Achillesa czy Tomb Raider: Przygody Lary Croft[24]. Autorami odrzuconych scenariuszy byli: Brent Friedman, Sara Charno, Steven De Souza oraz Mike Werb, Michael Colleary, Patrick Massett i John Zinman[9]. Początkowo reżyserii filmu podjął się Stephen Herek, jednak na etapie tworzenia scenariusza wycofał się z projektu[9]. Jego miejsce pod koniec 1999 zajął Simon West, który wcześniej dwukrotnie odrzucił propozycję wyreżyserowania filmu[24]. Reżyser, zakończywszy pracę nad filmem The General’s Daugher[24], wznowił prace nad scenariuszem zaproponowanym przez Massetta i Zinmana, nad czym pracowali też Brandan Braga, Laeta Kalogridis i Paul Attanasio[9]. Końcowy scenariusz współtworzyli też Sara B. Cooper, Mike Werb i Michael Colleary[1]. Ze scenariusza wycięto m.in. podwodną walkę Lary Croft z węgorzami[25]. Na potrzeby filmu stworzono nowych przeciwników i przyjaciół Lary, którzy nie występowali w serii gier Tomb Raider[12]. Wytwórnia Paramount Pictures ściśle współpracowała nad filmem ze studiem Core Design[26], które zastrzegło w kontakcie, że bohaterka nie może palić papierosów, przeklinać i pokazywać się nago[27].

Przygotowania do rozpoczęcia zdjęć trwały łącznie 20 tygodni[28]. Budżet filmu wyniósł 115 mln dol.[4]. Za kostiumy odpowiadała Lindy Hemming[1], która otrzymała propozycję współpracy przy filmie dwa dni po odebraniu Nagrody Amerykańskiej Nagrody Filmowej za najlepsze kostiumy w Topsy-Turvy[29]. W celu ustalenia szczegółów kostiumowych Hemming po raz pierwszy spotkała się z Angeliną Jolie na 10 tygodni przed rozpoczęciem właściwych zdjęć do filmu[29]. Producentom filmu zależało na naniesieniu drobnych zmian w stroju Lary w porównaniu z grą[27], znaczny wpływ na garderobę postaci miała sama Jolie[29]. Croft oraz pozostałe główne postacie w filmie dysponowały kilkoma różnymi kompletami odzieży w zależności od okoliczności rozgrywanych scen[30].

Scenografię przygotował Kirk Petruccelli, który przed rozpoczęciem pracy na planie współpracował z producentami Lawrence’em Gordonem i Lloydem Levinem nad filmem Superbohaterowie[30]. Pozostałymi scenografami byli m.in. Les Tomkins, John Fenner, Jim Morahan i David Lee[31]. Początkowo rozważano, by akcja sceny w Grobowcu Tańczącego Światła rozgrywała się na Wielkim Murze Chińskim[31], w tym celu chciano zbudować fragment muru, jednak ostatecznie zrezygnowano z tego pomysłu na rzecz realizacji sceny w Kambodży[31]. Scenografię do realizacji tej sceny budowano przez 16 tygodni[31], pracowało przy niej 30 scenografów oraz 300 robotników[31].

Obsada

[edytuj | edytuj kod]
Angelina Jolie, odtwórczyni tytułowej roli w filmie

Reżyser Simon West zapewniał, że jedyną aktorką, którą widziałby w roli Lary Croft, była Angelina Jolie[32][33]. Wśród aktorek, które producenci rozważali do obsadzenia w głównej roli, znalazły się ponadto m.in. Sandra Bullock[32], Sporty Spice[32], Denise Richards[32], Anna Nicole Smith[32], Catherine Zeta-Jones[9], Elizabeth Hurley[9], Ashley Judd[9], Jennifer Love Hewitt[9] i Jennifer Lopez[7]. Angelina Jolie początkowo odrzuciła propozycję[7][34], ostatecznie podjęła się wcielenia w rolę Lary Croft. Głoszono plotki, jakoby zgodziła się na występ w filmie, by zrobić na złość ówczesnemu mężowi, Jonny’emu Lee Millerowi, który miał nie zwracać na nią uwagi, woląc grać w Tomb Raidera[35]. Sama aktorka zaprzeczyła pogłoskom, potwierdzając jednak nieustanne granie męża w grę[35]. Za rolę w filmie Jolie miała otrzymać gażę w wysokości 7 mln dol.[7]. Na potrzeby realizacji filmu przeszła trzymiesięczne szkolenie, podczas którego wzmacniała kondycję, ćwicząc m.in. boks i gimnastykę[25], a także uczyła się władać bronią[36]. Ponadto przeszła na dietę wysokobiałkową, nauczyła się mówić z brytyjskim akcentem oraz zdobyła licencję płetwonurka[25]. Po zakończeniu pracy nad filmem uznała rolę Lary Croft za „najtrudniejszą ze wszystkich, które zagrała” ze względu na „niezmienne usposobienie” postaci, odbiegającej od wcześniejszych kreacji aktorskich Jolie[35].

Sceptycznie do przyjęcia roli Manfreda Powella podchodził również Iain Glen[12], który zdecydował się na zagranie w filmie dopiero po udziale w zdjęciach próbnych[12]. Daniel Craig entuzjastycznie podszedł do propozycji zagrania Alexa Westa, tłumacząc chęć występu w filmie byciem fanem gry Tomb Raider[13][37]. Rolę lorda Richarda Crofta odegrał Jon Voight, prywatnie ojciec Angeliny Jolie. Aktor przyjął propozycję zagrania w filmie po namowach reżysera, Simona Westa, a także samej Jolie[38]. Odgrywając postać, inspirował się osobowością własnego ojca, Elmera Voighta, oraz starszego brata, Barry’ego Voighta, zawodowego wulkanologa[32].

Grający postać Juliusa Robert Philips przed występem w filmie pracował jako kierowca taksówki, a propozycję udziału w przesłuchaniach otrzymał bezpośrednio od reżysera w lipcu 2000 w trakcie jednego z kursów po West Endzie[39]. Debiut filmowy na planie produkcji zaliczył Chris Barrie, odtwórca roli Hillary’ego, kamerdynera i służącego Lary, który dotychczas grał jedynie w serialach[40].

Po podpisaniu kontaktu na udział w filmie aktorzy otrzymali od wytwórni zwyczajowy prezent w postaci plecaka z przyborami do surwiwalu, racjami żywnościowymi i kilkoma grami z serii Tomb Raider[40]. Pracujący na planie mieszkańcy Kambodży otrzymywali od produkcji 500 dolarów tygodniowo[41], wśród statystujących znalazło się m.in. 100 mnichów buddyjskich[42].

Zdjęcia

[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia rozpoczęły się 31 lipca 2000[10]. Film kręcono przez kolejne 24 tygodnie[28]. Baza operacyjna ekipy filmowej mieściła się w siedzibie Pinewood Studios w miejscowości Iver Heath w hrabstwie Buckinghamshire[3]. W jednej z hal studia – 007 Stage – nakręcono sceny w Grobowcu Tańczącego Światła i Świątyni Dziesięciu Tysięcy Cieni[3]. Scena w Świątyni była pierwszą, którą zrealizowała ekipa[31]. Film kręcono też na terenie królewskiego parku w Windsorze[43], a także zamku Elveden Hall niedaleko Thetford[36], Painted Hall w kompleksie Królewskiej Akademii Marynarki Wojennej w Greenwich[3][10], elektrowni Battersea[3], publicznej szkole średniej dla chłopców Dulwich College[3] oraz w należącym niegdyś do Markiza Salisbury’ego Hatfield House w Hertfordshire[3].

Część zdjęć do filmu zrealizowano w Angkorze (Kambodża)

W listopadzie 2000, po ośmiu miesiącach pracy nad filmem, ekipa rozpoczęła zdjęcia w Kambodży[44]. Film kręcono w parku niedaleko pasma górskiego Phnom Kulen oraz w świątyni Angkor Wat, wcześniej uzyskawszy odpowiednią zgodę na filmowanie wewnątrz budynku[45] od APSARA, organizacji zajmującej się ochroną dziedzictwa narodowego świątyni[42]. Pomysłodawcą nakręcenia paru scen do filmu w Kambodży był jeden ze scenografów, Los Tomkins[31]. Dzień zdjęciowy na kambodżańskim planie filmowym kosztował ekipę 30 tys. dolarów[42]. Część nagrań zrealizowano też na lodowcu niedaleko miasta Höfn na Islandii, gdzie ekipa zamieszkała na czas realizacji zdjęć[42].

Przy niektórych scenach Angelina Jolie korzystała z usług kaskaderek[29]. Szefem ekipy kaskaderskiej był Simon Crane, który przekazał reżyserowi swoje pomysły na wybrane sceny na trzy miesiące przed rozpoczęciem zdjęć[46].

Za efekty wizualne w filmie odpowiadał Steve Begg[1] oraz firmy Mill Film i Really Useful[47]. Efekty specjalne w filmie zrealizował Chris Corbould[1]. Zapytany o najtrudniejszą do zrealizowania scenę, wskazał na moment, w którym Lara Croft znajduje się w Grobowcu Tańczącego Światła i doprowadza do wybuchu budynku[48]. Nagrania sceny trwały dwa miesiące[48].

Ścieżka dźwiękowa

[edytuj | edytuj kod]

Muzykę do filmu skomponował Graeme Revell[1], a kierownikiem muzycznym został Peter Afterman[1]. Ścieżka dźwiękowa została wydana przez wytwórnię Elektra[49]. Singlem promującym film była piosenka U2 „Elevation”, do której zrealizowano teledysk w reżyserii Josepha Kahna[50]. Oprócz tego w ścieżce dźwiękowej do filmu wykorzystano utwory artystów, takich jak Nine Inch Nails, The Chemical Brothers, Outkast, Basement Jaxx czy Missy Elliott[49].

Promocja

[edytuj | edytuj kod]
Land Rover Defender, samochód wykorzystany podczas zdjęć do filmu

Promocję filmu promowały marki Taco Bell, Pepsi, Ericsson i Land Rover, które opłaciły akcje sponsoringowe, przeznaczając nań ok. 30–35 mln dolarów[51]. Land Rover udostępnił twórcom ręcznie wyprodukowany samochód Land Rover Defender[43].

Przed premierą filmu uruchomiono stronę internetową, na której udostępniono zakulisowe materiały z planu filmowego, w tym niepublikowane wcześniej zdjęcia oraz wywiady z obsadą[52]. W dniu premiery filmu w Polsce do sprzedaży trafiła specjalna czteroczęściowa składanka nazwana Lara Pack, która składała się z gier: Tomb Raider: Unfinished Business, Tomb Raider II: Golden Mask, Tomb Raider III: Lost Artifact i Tomb Raider: The Last Revelation[53].

Premiera

[edytuj | edytuj kod]

Światową premierę filmu zaplanowano na 15 czerwca 2001[54]. Wyznaczony termin wymusił na ekipie postprodukcję i opracowanie efektów specjalnych w ciągu pięciu miesięcy[9].

W maju 2001 pojawiły się plotki o możliwym opóźnieniu premiery filmu z powodu odsunięcia od pracy nad nim montażysty obrazu Simona Westa, który miał nie poradzić sobie z montażem[55]. Decyzja miała zostać podjęta po jednym z zamkniętych pokazów filmu, na którym produkcja zdobyła nieprzychylne recenzje m.in. z powodu montażu[56]. Na miejsce montażysty zostali zatrudnieni dwaj inni pracownicy, którzy dokończyli pracę nad produkcją[57].

Premiera filmu odbyła się na kilka dni przed planowanym terminem, tj. 11 czerwca 2001. W Polsce film został premierowo pokazany 10 sierpnia 2001[58].

Odbiór

[edytuj | edytuj kod]

Recenzje

[edytuj | edytuj kod]

Film został chłodno przyjęty przez krytyków[57][9], którzy określali produkcję jako „nudną”[59] i krytykowali m.in. płytką fabułę[9] i scenariusz[60]. Patrycja Bieszk z Onet.pl opisała fabułę jako „pogmatwany amalgamat przygód Indiany Jonesa, RoboCopa i Rambo, w wersji pseudofeministycznej”[11]. Ewelina Nasiadko z serwisu Filmweb uznała film za „sieczkę”, tłumacząc opinię słowami: Zmarnowani aktorzy (o ile akurat mieli szczęście być dobrze dobrani), marne efekty specjalne (przez swój nagminny schematyzm i powielanie niedawno oglądanych na ekranie wątków, nie sprawiające wrażenia „specjalnych”), dialogi, które były napisane chyba wyłącznie w celu „zapchania” dziur w przerwach akcji[61].

Krytycy docenili występ Angeliny Jolie[11][9][62].

Sprzedaż

[edytuj | edytuj kod]

Pomimo słabych recenzji, film w pierwszym tygodniu po premierze zarobił 48,2 mln dolarów, zapewniając produkcji najlepsze otwarcie w historii ekranizacji gier komputerowych[59]. W ciągu trzech tygodni po premierze film zarobił ponad 100 mln dolarów[23]. Do końca roku zapewnił twórcom przychód w wysokości 131 mln dolarów, zajmując 13. miejsce w rankingu filmów, które miały największe wpływy w 2001[63]. Łącznie film zarobił ponad 274 mln dolarów[4].

Nagrody i nominacje

[edytuj | edytuj kod]
Rok Nagroda Kategoria Tytułem Rezultat Źródło
2002 Saturn 2001 Najlepszy film science fiction Lara Croft: Tomb Raider Nominacja [64]
Najlepsza aktorka Angelina Jolie Nominacja [64]
Najlepsze specjalne wydanie DVD Lara Croft: Tomb Raider Nominacja
Złota Malina 2001 Najgorsza aktorka Angelina Jolie Nominacja [65]

Kontynuacja

[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 2001 przedstawiciele wytwórni Paramount Pictures potwierdzili przygotowanie drugiej części filmu[66]. W sierpniu Angelina Jolie potwierdziła trwanie prac nad scenariuszem sequela oraz ponowne odegranie postaci Lary Croft[67], czego wymagał od niej kontakt podpisany jeszcze przed rozpoczęciem pracy przy pierwszej części produkcji[34]. Film Lara Croft Tomb Raider: Kolebka życia miał premierę w 2003.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Lara Croft: Tomb Raider (2001) – Cast and Crew. [w:] Box Office Mojo [on-line]. boxofficemojo.com. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e Lara Croft – Tomb Raider (2001). [w:] Rotten Tomatoes [on-line]. rottentomatoes.com. [dostęp 2020-05-03]. (pol.).
  3. ↑ a b c d e f g Wenn: Tworzenie świata Lary Croft. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-07-26. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  4. ↑ a b c d Lara Croft: Tomb Raider. [w:] Box Office Mojo [on-line]. boxofficemojo.com. [dostęp 2020-05-02]. (ang.).
  5. ↑ a b Lara Croft: Tomb Raider – film przygodowy. [w:] Teleman [on-line]. teleman.pl. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  6. ↑ a b c d e O filmie. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-07-26. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  7. ↑ a b c d e f Kamila Glińska, Piotr Radecki: Lara Croft: Tomb Rider - film, recenzja, opinie, ocena. [w:] TeleMagazyn [on-line]. telemagazyn.pl, 2014-06-16. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  8. ↑ a b c d e f Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 25. ISBN 83-237-9954-7.
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m Dagmara Romanowska: Indiana Jones w spódnicy... ups - w szortach. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-08-06. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  10. ↑ a b c Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 89. ISBN 83-237-9954-7.
  11. ↑ a b c d Patrycja Bieszk: Cyberlaska. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-07-30. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  12. ↑ a b c d Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 50. ISBN 83-237-9954-7.
  13. ↑ a b Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 55. ISBN 83-237-9954-7.
  14. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 68–69. ISBN 83-237-9954-7.
  15. ↑ Lara Croft – Tomb Raider. [w:] Canal+ [on-line]. canalplus.com. [dostęp 2020-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-26)]. (pol.).
  16. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 61. ISBN 83-237-9954-7.
  17. ↑ a b c d e Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 19. ISBN 83-237-9954-7.
  18. ↑ Piotrek4: Jak gra z filmem flirtować nie chciała. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2010-07-06. [dostęp 2020-05-03]. (pol.).
  19. ↑ Marta Górna: „Super Mario Bros.” Największe rozczarowanie Boba Hoskinsa (KULTOWY CZWARTEK). [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. wyborcza.pl, 2019-01-24. [dostęp 2020-05-03]. (pol.).
  20. ↑ Super Mario Bros.. [w:] Rotten Tomatoes [on-line]. rottentomatoes.com. [dostęp 2020-05-03]. (ang.).
  21. ↑ Mortal Kombat. [w:] Rotten Tomatoes [on-line]. rottentomatoes.com. [dostęp 2020-05-03]. (ang.).
  22. ↑ Marc Savlov: Mortal Kombat. [w:] Austrin Chronicle [on-line]. austinchronicle.com, 1995-08-25. [dostęp 2020-05-03]. (ang.).
  23. ↑ a b Mariusz Klamra: Kto nie zarobi na Tomb Raiderze, czyli jak zmarnować świetny interes. [w:] Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2001-07-08. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  24. ↑ a b c Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 22. ISBN 83-237-9954-7.
  25. ↑ a b c Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 39. ISBN 83-237-9954-7.
  26. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 20. ISBN 83-237-9954-7.
  27. ↑ a b Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 21. ISBN 83-237-9954-7.
  28. ↑ a b Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 81. ISBN 83-237-9954-7.
  29. ↑ a b c d Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 74–75. ISBN 83-237-9954-7.
  30. ↑ a b Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 76–77. ISBN 83-237-9954-7.
  31. ↑ a b c d e f g Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 79. ISBN 83-237-9954-7.
  32. ↑ a b c d e f Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 31. ISBN 83-237-9954-7.
  33. ↑ Kompletowanie obsady. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-07-26. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  34. ↑ a b Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 42. ISBN 83-237-9954-7.
  35. ↑ a b c Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 35. ISBN 83-237-9954-7.
  36. ↑ a b EPA: Amerykańska premiera filmu „Lara Croft: Tomb Raider”. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-06-12. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  37. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 57. ISBN 83-237-9954-7.
  38. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 63. ISBN 83-237-9954-7.
  39. ↑ NN: Z taksówki do „Tomb Raidera”. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-07-10. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  40. ↑ a b Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 67. ISBN 83-237-9954-7.
  41. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 93. ISBN 83-237-9954-7.
  42. ↑ a b c d Starożytne światy: Islandia i Kambodża. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-07-26. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  43. ↑ a b Wenn: Dodatkowe sceny do „Tomb Raidera” w Windsorze. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-01-22. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  44. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 45. ISBN 83-237-9954-7.
  45. ↑ Marcin Kamiński: „Tomb Raider” w Kambodży. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2000-10-20. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  46. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 85. ISBN 83-237-9954-7.
  47. ↑ Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 40. ISBN 83-237-9954-7.
  48. ↑ a b Sarah Larter, Mike Flynn: Lara Croft: Tomb Raider – The Official Film Companion. Londyn: Carlton Books Limited, 2001, s. 82–83. ISBN 83-237-9954-7.
  49. ↑ a b Muzyka. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-07-26. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  50. ↑ Wenn: Angelina Jolie w nowym teledysku U2. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-04-11. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  51. ↑ Ewelina Nasiadko: „Tomb Raider” ma już zapewnioną promocję. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2001-02-20. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  52. ↑ Solnica: Tomb Raider Movie – duża aktualizacja strony. [w:] Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2001-06-30. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  53. ↑ Michał Bobrowski: Co znajdziemy w „Lara Pack”?. [w:] Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2001-07-25. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  54. ↑ Solnica: Kinowa premiera Tomb Raidera. [w:] Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2000-12-15. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  55. ↑ Marcin Kamiński: „Tomb Raider” się opóźni?. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2001-05-31. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  56. ↑ Marcin Kamiński: „Tomb Raider” ma problemy. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2001-06-04. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  57. ↑ a b Mariusz Klamra: Tomb Raider idzie na dno. [w:] Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2001-06-19. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  58. ↑ Solnica: Tomb Raider Movie – oficjalny plakat filmu. [w:] Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2001-03-06. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  59. ↑ a b Wenn: Lara Croft podbija Amerykę. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-06-19. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  60. ↑ Jacek Stankiewicz: W oparach absurdu – recenzja filmu Lara Croft: Tomb Raider. [w:] Nerd Heim [on-line]. nerdheim.pl, 2017-03-24. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  61. ↑ Ewelina Nasiadko: „Tomb Raider” nie jest dobrym filmem. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2001-06-18. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  62. ↑ Monika Redłowska, Wiesław Chełminiak: Tomb Raider. [w:] Nowe Państwo [on-line]. kultura.onet.pl, 2001-08-21. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  63. ↑ al: „Harry Potter” najbardziej dochodowym filmem roku. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2002-01-03. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  64. ↑ a b „Harry Potter” nominowany do Saturnów. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2002-03-15. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  65. ↑ Nominacje do Złotych Malin dla najgorszych filmów roku. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2002-02-11. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
  66. ↑ Marcin Kamiński: „Tomb Raider 2” – decyzja zapadła. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2001-06-25. [dostęp 2020-05-03]. (pol.).
  67. ↑ Marcin Kamiński: Tomb Raider 2. [w:] Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2001-08-20. [dostęp 2020-05-03]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • World of Tomb Raider (pol.) – oficjalna polska strona o serii gier Tomb Raider, autoryzowana przez polskiego wydawcę gier Cenega
Tomb Raider
Gry
Core Design
Crystal Dynamics
Dodatki
Game Boy Color
Spin-offy
Remastery
Filmy
Fabularne
Dokumentalne
Książki
Inne
Filmy w reżyserii Simona Westa
1990-99
2000-09
2010-19
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lara_Croft:_Tomb_Raider&oldid=73422525”