Karol IV Hiszpański

Karol IV

Król Hiszpanii
Okres	od 14 grudnia 1788 do 19 marca 1808
Poprzednik	Karol III
Następca	Ferdynand VII
Dane biograficzne
Dynastia	Burbonowie
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1748 Portici
Data i miejsce śmierci	20 stycznia 1819 Rzym
Ojciec	Karol III Hiszpański
Matka	Maria Amalia Wettyn
Żona	Maria Luiza Parmeńska
Odznaczenia

Karol IV (ur. 11 listopada 1748 w Portici, zm. 20 stycznia 1819 w Rzymie) – król Hiszpanii w latach 1788–1808 z dynastii Burbonów.

Syn króla Hiszpanii, Neapolu i Sycylii Karola III i Marii Amalii, córki elektora saskiego i króla Polski Augusta III Sasa oraz Marii Józefy Habsburżanki (córki cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, króla Czech i Węgier Józefa I Habsburga).

Król Hiszpanii

Rodzina Karola IV, obraz pędzla Francisco Goi

Karol był królem Hiszpanii od 14 grudnia 1788 do abdykacji 19 marca 1808. Kiedy został królem, sprawy państwowe zostawił swojej żonie – Marii Luizie Parmeńskiej i jej kochankowi Manuelowi Godoyowi. Godoya darzył ogromną przyjaźnią do końca życia. Jedyną poważną inicjatywą Karola było zwrócenie się do Inkwizycji o pomoc w rozprawieniu się z partią reformatorską, która chciała doprowadzić do liberalizacji w Hiszpanii po wybuchu rewolucji we Francji. W innych sprawach Karol zachowywał się biernie, zgadzał się na wszystko, a jego ulubionym zajęciem było polowanie. Głęboko wierzył w boskość i świętość swojej osoby. Uważał, że bardzo ważne jest, aby wszyscy mieli go za potężnego władcę, mimo że de facto Francja traktowała Hiszpanię jako państwo podległe, a krajem tak naprawdę rządziła królowa i jej kochanek. Sytuacja ta odbijała się chociażby w polityce zagranicznej Hiszpanii – jako sojuszniczka Francji uczestniczyła w blokadzie kontynentalnej Anglii, ale z sojuszu wycofała się po bitwie pod Trafalgarem. Kiedy Napoleon Bonaparte pokonał Prusy w 1807, Godoy powrócił do przymierza z Francją, ale Francja już nie traktowała Hiszpanii poważnie. Karol nie miał wpływu na żadną z tych decyzji, a Godoy stał się bardzo niepopularny wśród Hiszpanów.

W 1803 Karol przebył ospę, zaraził nią swoją córkę – Marię Ludwikę. Wysłał potem nadwornego lekarza, Francisca Javiera de Balmis, do kolonii w Nowym Świecie, żeby tam szczepił ludność przeciwko ospie na koszt państwa.

Abdykacja

Kiedy Karolowi powiedziano, że jego syn Ferdynand spiskuje z Napoleonem przeciwko Godoyowi, stanął po stronie faworyta. Kiedy w Aranjuez w 1808 wybuchł bunt, Karol abdykował 19 marca, żeby chronić Godoya, który stał się więźniem. Tron przejął natychmiast Ferdynand, ale został obalony przez Napoleona, który w tym czasie miał w Hiszpanii 100 tysięcy żołnierzy. Karol schronił się we Francji, gdzie stał się więźniem cesarza. Na tronie Hiszpanii zasiadł brat Napoleona Józef Bonaparte. Karol zaakceptował pensję, którą łaskawie dał mu cesarz, i spędził resztę życia razem z żoną i ministrem Godoyem. Zmarł w Rzymie, 20 stycznia 1819, już po obaleniu Bonapartego.

Genealogia

Filip V ur. 19 XII 1683 zm. 9 VII 1746

Elżbieta Farnese ur. 25 X 1692 zm. 11 VII 1766

August III Sas ur. 17 X 1696 zm. 5 X 1763

Maria Józefa ur. 8 XII 1699 zm. 17 XI 1757

Karol III ur. 20 I 1716 zm. 14 XII 1788

Maria Amalia Wettyn ur. 24 XI 1724 zm. 27 IX 1760

		Maria Luiza Parmeńska 1) ur. 9 XII 1751 zm. 2 I 1819 OO   4 IX 1765		Karol IV Burbon ur. 11 XI 1748 zm. 20 I 1819
Karol  ur. 19 IX 1771  zm. 7 III 1774		Charlotta Joachima2)  ur. 25 IV 1775  zm. 7 I 1830		Maria Ludwika  ur. 11 IX 1777  zm. 2 VII 1782		Maria Amalia  ur. 9 I 1779  zm. 22 VII 1798		Karol  ur. 5 III 1780  zm. 11 VI 1783
Maria Ludwika  ur. 6 VII 1782  zm. 13 III 1824		Karol  ur. 5 IX 1783  zm. 11 XI 1784		Filip  ur. 5 IX 1783  zm. 18 X 1784		Ferdynand VII  ur. 13 X 1784  zm. 29 IX 1833		Karol Maria Izydor  ur. 29 III 1788  zm. 10 III 1855
Maria Izabela3)  ur. 6 VII 1789  zm. 13 IX 1848		Maria Teresa  ur. 16 II 1791  zm. 2 XI 1794		Filip  ur. 28 III 1792  zm. 1 III 1794		Franciszek  ur. 10 III 1794  zm. 13 VIII 1865

1. córka Filipa (syna Filipa V Hiszpańskiego) i Ludwiki Elżbiety (córki Ludwika XV)
2. żona Jana VI Braganzy
3. druga żona Franciszka I, króla Obojga Sycylii