Przejdź do zawartości

Juliusz Machulski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Juliusz Machulski
Ilustracja
Juliusz Machulski
Prawdziwe imię i nazwisko

Juliusz Jan Machulski

Data i miejsce urodzenia

10 marca 1955
Olsztyn

Zawód

reżyser
scenarzysta
producent filmowy

Współmałżonek

Bożena Stryjkówna (rozwód)
Liza Machulska (rozwód)
Ewa Machulska

Lata aktywności

od 1981

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Juliusz Jan Machulski (ur. 10 marca 1955 w Olsztynie) – polski reżyser, producent filmowy, aktor, scenarzysta i dramaturg. Założyciel Studia Filmowego „Zebra” (1988).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1973 ukończył VII Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Warszawie. Przez rok studiował na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1974–1978 uczył się na Wydziale Reżyserii Filmowej w PWSFTviT w Łodzi[1]; dyplom ukończenia tej uczelni uzyskał w 1980. W trakcie studiów zagrał w filmie Krzysztofa Kieślowskiego Personel (1975) i nakręcił etiudę kryminalną Gorączka mleka[2].

Jako reżyser filmowy zadebiutował filmem telewizyjnym Bezpośrednie połączenie, który zrealizował w ramach cyklu Sytuacje rodzinne[3]. W kinie zadebiutował jako reżyser filmu kryminalnego Vabank (1981), który osiągnął sukces kasowy i przyniósł Machulskiemu m.in. nagrodę Złotej Laseczki Chaplina na festiwalu filmów komediowych w Vevey[4]. Dużą popularnością zyskał również dzięki komedii fantastycznonaukowej Seksmisja (1983) o mężczyznach poddanych hibernacji (Olgierd Łukaszewicz, Jerzy Stuhr), którzy budzą się w totalitarnym świecie pozbawionym płci męskiej[5].

W latach 80. nakręcił Vabank II, czyli riposta (1984) i komedię baśniową Kingsajz (1987). Następnie wyreżyserował pastisz kina gansgterskiego Deja vu (1990) o amerykańskim płatnym zabójcy (Jerzy Stuhr), który w latach 20. XX wieku wyrusza do Odessy w celu wykonania wyroku mafii na zbiegłym gangsterze. Machulski sparodiował w Deja vu kino radzieckie spod znaku Siergieja Eisensteina[5].

Po transformacji ustrojowej zwrócił się ku komediom sensacyjnym, nakręcił filmu: V.I.P. (1991) o kompozytorze uwikłanym w aferę przemytniczą, Girl Guide (1995) o angliście (Paweł Kukiz) wplątanym w sensacyjno-kryminalną intrygę oraz Kilera (1997) i Kiler-ów 2-óch (1999) o taksówkarzu (Cezary Pazura) omyłkowo wziętym za płatnego mordercę. Próbę zmiany tonu na poważniejszy podjął filmem historycznym Szwadron (1992) o rosyjskim oficerze tłumiącym powstanie styczniowe, jednak nie został on przyjęty życzliwie przez widownię[5].

Po nakręceniu komedii Pieniądze to nie wszystko (2001), będącej odpowiedzią na dokumentalną Arizonę (1996) Ewy Borzęckiej[6], i Superprodukcję (2002) o krytyku filmowym (Rafał Królikowski) zmuszonym przez gangstera do nakręcenia filmu promującego jego żonę[7][8], zwrócił się ponownie ku konwencji kina kryminalnego. Wyreżyserował ciepło przyjęty film Vinci (2004) o włamywaczach planujących kradzież Damy z łasiczką Leonarda da Vinci z Muzeum Czartoryskich w Krakowie[9][10]. Następnie nakręcił filmy: Ile waży koń trojański? (2008) o podróży w czasie do schyłkowego okresu PRL-u, Kołysanka (2010) – parodię wampirycznych horrorów, AmbaSSada (2013) o hipotetycznym zamachu na życie Adolfa Hitlera i Volta (2017)[5].

W 2012 wydał zbiór felietonów pt. „Hitman”, w których opowiedział historie ze swojego życia[11]. W maju 2023 wydał swoją debiutancką powieść pt. „Wisząca Małpa”[12].

10 grudnia 1998 odsłonięto jego gwiazdę w Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi. W 2005 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[13], a w 2014 – Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[14][15]. W 2015 odznaczony Medalem Uznania Fundacji Kościuszkowskiej (USA), a w 2022 został honorowym obywatelem Lublina.

Od 1997 zasiada w Europejskiej Akademii Filmowej. W październiku 2011 został powołany do Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej[16].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Jest synem aktorów, Haliny i Jana Machulskich[17].

Był żonaty z aktorkami: Bożeną Stryjkówną i Lizą Machulską, następnie poślubił kostiumolożkę Ewą Machulską.

Reżyseria

[edytuj | edytuj kod]

Źródło:[18]

Filmy

[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda w Alei Gwiazd w Łodzi

Teatr Telewizji

[edytuj | edytuj kod]

Produkcja

[edytuj | edytuj kod]

Źródło:[18]

Obsada aktorska

[edytuj | edytuj kod]

Źródło:[18]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • 1981 – „Brązowe Lwy Gdańskie” za najlepszy debiut reżyserski za Vabank na FPFF
  • 1984 – Nagroda Główna „Srebrne Lwy Gdańskie” za Seksmisję na FPFF
  • 1984 – „Złoty Talar” za Seksmisję
  • 1985 – „Złota Kaczka” za Seksmisję
  • 1995 – Grand Prix „Złote Lwy” za Girl Guide na FPFF
  • 1998 – „Złota Kaczka” za Kilera
  • 1999 – „Złote Lwy” dla producenta najlepszego filmu Dług na FPFF
  • 1999 – „Złoty Granat” za Kiler-ów 2-óch na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu
  • 2002 – „Złote Lwy” dla producenta najlepszego filmu za Dzień świra na FPFF
  • 2003 – „Złoty Granat” za Superprodukcję na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu
  • 2004 – Nagroda za scenariusz Vinci na FPFF
  • 2006 – „Złote Lwy” dla producenta najlepszego filmu Plac Zbawiciela

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 219. ISBN 83-917891-8-7.
  2. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 219–220. ISBN 83-917891-8-7.
  3. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 220. ISBN 83-917891-8-7.
  4. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 217, 221. ISBN 83-917891-8-7.
  5. ↑ a b c d Halina Olczak-Moraczewska, Juliusz Machulski [online], Culture.pl, 2010 [dostęp 2020-01-02] (ang.).
  6. ↑ Konrad J. Zarębski, W cieniu Arizony [online], Onet Kultura, 5 stycznia 2001 [dostęp 2020-01-02] (pol.).
  7. ↑ Konrad Wągrowski, Efekty to nie wszystko [online], Esensja.pl, 1 maja 2003 [dostęp 2020-01-02] (pol.).
  8. ↑ Edward Kelley, SUPERPRODUKCJA (2002) [online], Film.org.pl, 11 grudnia 2017 [dostęp 2020-01-02].
  9. ↑ Łukasz Maciejewski, To sprawia przyjemność [online], Tygodnik Powszechny, 17 października 2004 [dostęp 2020-01-02] (pol.).
  10. ↑ Marian Łuczyński, Veni, Vidi, Vinci... [online], Esensja.pl, 23 września 2004 [dostęp 2020-01-02] (pol.).
  11. ↑ Juliusz Machulski: Hitman. Warszawa: Agora SA, 2012. ISBN 978-83-268-0762-6.
  12. ↑ Dorota Szwarcman, Recenzja książki: Juliusz Machulski, „Wisząca małpa” [online], Polityka [dostęp 2023-07-19] (pol.).
  13. ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-07-02].
  14. ↑ M.P. z 2014 r. poz. 757.
  15. ↑ Prezydent: To dobre lata dla polskiej kultury. prezydent.pl, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-26].
  16. ↑ Rada Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. mkidn.gov.pl, 2011-10-14. [dostęp 2011-10-15].
  17. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 218. ISBN 83-917891-8-7.
  18. ↑ a b c Juliusz Machulski w bazie filmpolski.pl

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Filmy i seriale w reżyserii Juliusza Machulskiego
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
Seriale TV

Laureaci Śląkfy w kategorii Twórca Roku
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliusz_Machulski&oldid=75349777”