Juan Ramón Jiménez

Juan Ramón Jiménez

Imię i nazwisko	Juan Ramón Jiménez Mantecón
Data i miejsce urodzenia	23 grudnia 1881 Moguer, Hiszpania
Data i miejsce śmierci	29 maja 1958 San Juan, Portoryko
Narodowość	hiszpańska
Język	hiszpański
Dziedzina sztuki	literatura
Gatunek	poezja
Muzeum artysty	Casa Museo Zenobia Y Juan Ramón Jiménez
Ważne dzieła
Srebroń i ja (Platero y yo, 1914-17)
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
Strona internetowa

Juan Ramón Jiménez (ur. 23 grudnia 1881 w Moguer, zm. 29 maja 1958 w San Juan na Portoryko) – hiszpański poeta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1956. W czasie wojny domowej w Hiszpanii wyemigrował do Portoryko, gdzie mieszkał, tworzył i gdzie zmarł. Był poszukującym, awangardowym twórcą, który wywierał znaczny wpływ na młodsze pokolenia poetów.

Życiorys

Urodził się 23 grudnia 1881 roku (datę tę miał później skorygować na 24, aby kojarzyła się z Wigilią) w rodzinie zajmującej się produkcją i handlem wina. Kształcił się najpierw w Kolegium Jezuickim, a następnie w wieku piętnastu lat rozpoczął studia prawnicze w Sewilli. W tym samym czasie pobierał także lekcje rysunku, do czego również miał uzdolnienie. Z czasem porzucił rysowanie na rzecz całkowitego oddania się literaturze. Drukował swoje utwory w lokalnej prasie już jako kilkunastoletni chłopak, ale gdy w Madrycie ukazał się jego poemat Nocturno, zwrócił na siebie uwagę ówczesnej elity literackiej kraju, w tym Rubéna Darío. W 1900 roku zaproszony został do Madrytu, gdzie ukazały się dwa pierwsze tomiki poezji: Nenufary i Almas de Violeta. Ten spokojny okres przerwała nagła śmierć ojca. Miało to poważne konsekwencje dla późniejszego życia Jiméneza, ponieważ rozstroiło go to nerwowo i przez resztę życie cierpiał od powracających stanów lękowych. Początek wieku XX spędził na leczeniu psychiatrycznym w Bordeaux, skąd wypuszczał się w podróże do Włoch i Szwajcarii. W 1905 roku wrócił do rodzinnego Moguer, aby w krajobrazach dzieciństwa odnaleźć spokój i harmonię. Spędzał czas podróżując na osiołkach po Andaluzji. Wtedy powstała jedna z najsłynniejszych książek Jiméneza: Srebroń i ja (Platero y yo). Ruina finansowa rodziny zmusiła Jimeneza do poszukania pracy i schronienia w Madrycie, gdzie przebywał od 1912 do 1936 roku. Pracował wtedy dużo jako redaktor i recenzent. Poznał w owym czasie swoją przyszłą żonę – Zenobię Camprubí, którą poślubił w 1916 roku w Nowym Jorku. Zenobia wzięła na sobie cały ciężar prowadzenia domu, toteż Jimenez mógł się całkowicie oddać pracy literackiej. W czasie hiszpańskiej wojny domowej Jiménez z żoną zainicjowali kampanię na rzecz osieroconych dzieci. Wiele z nich znalazło schronienie w domu poety. Popierający opcję republikańską poeta otrzymał propozycję posady radcy kulturalnego przy ambasadzie w Waszyngtonie i w sierpniu 1936 roku wyjechał wraz z żoną z Hiszpanii. Mieszkał w USA, na Kubie, by wreszcie od 1951 roku osiąść na Portoryko. Przyznanej mu w 1956 roku literackiej nagrody Nobla nie mógł odebrać osobiście, ponieważ czuwał przy łóżku umierającej na raka żony. Nagrodę odebrał rektor Uniwersytetu w San Juan. Jiménez przeżył swoją żonę ledwie o osiemnaście miesięcy. Zmarł 29 maja 1958 roku. Tydzień później zwłoki jego i jego żony zostały przewiezione do Moguer i tam pochowane. W domu rodzinnym poety znajduje się obecnie muzeum.

Dzieła

• 1900 Nenufary
• 1902 Rytmy
• 1903 Smutne śpiewy
• 1904 Dalekie sady (Jardines lejanos)
• 1905 Pastorały
• 1910 Ballady wiosenne
• 1911 Głośna samotność (Soledad sonora)
• 1913 Labirynt
• 1914–17 Srebroń i ja; również Srebrzynek i ja (Platero y yo)
• 1915 Lato
• 1917 Dziennik świeżo ożenionego poety (Diario de un poeta recién casado)
• 1918 Wieczność (Eternidades)
• 1919 Kamień i niebo
• 1923 Piękność
• 1946 Okrągły rok pieśni nowego świata
• 1949 Zwierz z głębi duszy
• 1957 Trzecia antologia poetycka