Jan Boroń

Jan Boroń
	podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1889 ; Wola Orzechowska
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 ; Charków
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	10 Szpital Okręgowy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia

Jan Boroń (ur. 8 czerwca 1889 w Woli Orzechowskiej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – lekarz internista, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego^[1]^[2], ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 8 czerwca 1889 w Woli Orzechowskiej, w ówczesnym powiecie brzozowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa i Anny z Balawajderów^[1]. Wraz z rodzeństwem został wcześnie osierocone po śmierci rodziców. Ukończył szkołę w pobliskiej Orzechówce. Następnie uczęszczał do gimnazjum w Przemyślu.

W 1915 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego^[1]. Podczas I wojny światowej od 1915 do 1918 służył w c. i k. armii^[1].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został przydzielony do szpitala okręgowego w Tarnowie. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej pracując w szpitalu polowym. Służąc w szeregach 1 pułku piechoty Legionów został ranny na początku stycznia 1919^[3]. Został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919. Ukończył Oficerską Szkołę Sanitarną. W 1926 został starszym ordynatorem w Szpitalu Okręgowym Nr X w Przemyślu. W 1928 w stopniu kapitana był zweryfikowany w korpusie oficerów sanitarnych lekarzy z lokatą 3. Wówczas był przynależny do kadry oficerów służby zdrowia. Pracował jako internista (specjalista chorób wewnętrznych) w Przemyślu; w latach 30. zamieszkiwał przy ulicy Juliusza Słowackiego 67^[4]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy^[5]^[6]. W marcu 1939 pozostawał w rezerwie personalnej 10 Szpitala Okręgowego w Przemyślu^[7].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku^[8]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w masowej mogile w Piatichatkach^[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[9].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON^[10] – mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika^[2]^[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[12]^[13].

Upamiętnienie

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, zostały zasadzone Dęby Pamięci honorujący Jana Boronia: 24 września 2009 przy Zespole Szkół w Orzechówce oraz przy Zespole Szkół Ekonomiczno-Rolniczych w Słubicach.

W 2014 ukazała się książka pt. Młyny czasu. Jan Boroń od Orzechówki do Starobielska autorstwa Ewa Kowalskiej^[14].

Odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”^[15]^[16]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[1]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[1]

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 40.
↑ ^a ^b Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-09-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
↑ Lista ofiar walk za czas od 3 do 10 stycznia 1919 r.. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 21 z 26 stycznia 1919.
↑ Lekarze. „Informator Polski”, s. 26, Styczeń 1935. Stronnictwo Narodowe w Przemyślu.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 331.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 369, w marcu 1939 zajmował 12. lokatę.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 896.
↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 291. ISBN 83-7001-294-9.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
↑ Młyny czasu. Jan Boroń od Orzechówki do Starobielska. granice.pl. [dostęp 2015-03-01].
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 17.
↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Ryszard Tłuczek: Przemyska Lista Katyńska (1). niedziela.pl. [dostęp 2015-03-01].

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa200340-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 40.

[:0-2] Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-09-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).

[3] Lista ofiar walk za czas od 3 do 10 stycznia 1919 r.. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 21 z 26 stycznia 1919.

[4] Lekarze. „Informator Polski”, s. 26, Styczeń 1935. Stronnictwo Narodowe w Przemyślu.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_16_z_3_grudnia_1930,_s._331-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 331.

[CITEREFRybkaStepan2006369,_w_marcu_1939_zajmował_12._lokatę-6] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 369, w marcu 1939 zajmował 12. lokatę.

[CITEREFRybkaStepan2006896-7] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 896.

[8] Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 291. ISBN 83-7001-294-9.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003LXXIV-9] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.

[10] Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).

[11] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[12] Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).

[13] Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).

[14] Młyny czasu. Jan Boroń od Orzechówki do Starobielska. granice.pl. [dostęp 2015-03-01].

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_3_z_11_listopada_1938_roku,_s._17-15] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 17.

[16] M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]