Przejdź do zawartości

Góry Dynarskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Góry Dynarskie
Dinarsko gorje
Ilustracja
Maja e Jezercës
Kontynent

Europa

Państwo

 Słowenia
 Chorwacja
 Bośnia i Hercegowina
 Serbia
 Czarnogóra
 Kosowo
 Albania

Najwyższy szczyt

Maja e Jezercës
(2694 m n.p.m.)

Długość

600 km

Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Góry Dynarskie”
43°N 19°E/43,000000 19,000000
Mapa fizyczna
Podział geomorfologiczny
Park Narodowy Jezior Plitwickich
Park Narodowy Lovćen
Maglić
Przełęcz Valbona w Albanii
Park Narodowy Krka
Veliki Maglić
Park Narodowy Paklenica
Čvrsnica

Góry Dynarskie (serb., czarnog. i chorw. Dinarsko gorje, alb. Alpet Dinaride, bośn. Dinarske Planine i słoweń. Dinarsko gorstvo) – łańcuch górski na Półwyspie Bałkańskim, wzdłuż wschodniego wybrzeża Morza Adriatyckiego, w Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Serbii, Czarnogórze, Kosowie i Albanii. Najwyższym szczytem jest Maja e Jezercës (2694 m) w Górach Północnoalbańskich[1]. Nazwa „Góry Dynarskie” pochodzi od pasma Dinara (najwyższy szczyt – Veliki Troglav – 1913 m) na granicy Chorwacji i Bośni. Góry te, choć czasami nazywane są Alpami Dynarskimi, nie stanowią części Alp.

Największe miasta położone w Górach Dynarskich to stolica Bośni i Hercegowiny – Sarajewo oraz Split – drugie co do wielkości miasto Chorwacji.

Najwyższym regionem pasma są Góry Północnoalbańskie (Prokletije). Region ten posiada trzy szczyty, które przekraczają wysokość 2600 metrów. Leży na pograniczu Czarnogóry i Albanii. Góry Dynarskie są największym rejonem górskim w Europie po Alpach i Górach Skandynawskich. Ciągną się od Alp Julijskich na północy, do doliny rzeki Drin na południu[1].

Geologia

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Dynarydy.

Góry zostały sfałdowane w orogenezie alpejskiej. Strefa zachodnia zbudowana głównie z wapieni mezozoicznych i eoceńskich, zdominowana jest przez rozległe płaskowyże. Część wschodnia – z paleozoicznych i mezozoicznych skał osadowych, tj. łupków ilastych, piaskowców, wapieni oraz częściowo zmetamorfizowanych, poprzecinanych intruzjami głównie granitoidów.

Przyroda

[edytuj | edytuj kod]

Flora

Przyroda całym obszarze jest bardzo zróżnicowana. Istnieją trzy strefy roślinne: nadmorska, górska i kontynentalna. Roślinność na wybrzeżu jest uboga, rosnąca na skałach. Jest to jednak spowodowane nie tylko przez warunki atmosferyczne, ale głównie wskutek długotrwałego wypasu kóz i owiec. W strefie górskiej dominują obszary trawiaste, rzadziej lesiste, bogato reprezentowana jest flora alpejska, między innymi: szarotka alpejska, skalnica i dzwonek. Część kontynentalna obfituje w lasy bukowe i sosnowe. Rosną tam też jodły i świerki.

Fauna

Fauna również jest dość zróżnicowana. Znajduje się tu duża liczba gatunków endemicznych. Na obszarach górskich żyją niedźwiedzie, wilki i lisy. Prawie wszędzie można zobaczyć jelenie i kozice lub dziki. Występują tu także węże, jaszczurki.

Parki Narodowe

Różnorodność typów krajobrazu, flory i fauny zaowocowała powstaniem licznych parków narodowych: Park Narodowy Thethi, Park Narodowy Valbona (oba w Albanii), Park Narodowy Una, Park Narodowy Sutjeska, Park Narodowy Kozara (wszystkie w Bośni i Hercegowinie), Park Narodowy Risnjak, Park Narodowy Jezior Plitwickich, Park Narodowy Paklenica, Park Narodowy Welebitu Północnego, Park Narodowy Krka, Park Narodowy Mljet, Park Narodowy Kornati (wszystkie w Chorwacji), Park Narodowy Durmitor, Park Narodowy Biogradska gora, Park Narodowy Jeziora Szkoderskiego, Park Narodowy Lovćen, Park Narodowy Prokletije (wszystkie w Czarnogórze) oraz Park Narodowy Tara (w Serbii).

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Pasmo zaczyna się na północy, u podnóża Alp Julijskich, od których jest oddzielone doliną rzeki Socza i jej dopływu, Idrijca. Góry Dynarskie ciągną się z północnego zachodu na południowy wschód przez około 600 km, wzdłuż wybrzeża Morza Adriatyckiego i doliny Sawy. Góry te są terenem wyniesionym wysoko ponad dwie depresje – Kotlinę Panońską na północnym wschodzie oraz basen Adriatyku. Wschodni kraniec pasma wyznaczają rzeki: DrinPećka BistricaWielka Morawa. Północna część gór jest węższa (ok. 35 km) i relatywnie niższa (1200–1800 m wysokości). W pobliżu Dubrownika rozciąga się na 250 km, tutaj też znajdują się najwyższe szczyty. Nad Adriatykiem góry opadają stromo do morza, natomiast śródlądowe stoki stopniowo opadają do Kotliny Panońskiej.

Zewnętrzną część gór stanowi wybrzeże dalmatyńskie.

Podział

[edytuj | edytuj kod]

Góry Dynarskie dzielą się na trzy główne części:

Oprócz trzech wyżej wymienionych części w Górach Dynarskich wyróżnia się jeszcze sześć podgrup:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu, tom 3, Góry Europy, Wydawnictwo STAPIS, Katowice, 2007, ISBN 978-83-60429-04-4.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]