Cieplice (Czechy)

Cieplice
*Teplice*
	; Plac zamkowy
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	ustecki
Data założenia	XII wiek
Burmistrz	Jiří Štábl
Powierzchnia	23,78 km²
Wysokość	228 m n.p.m.
Populacja (2024); • liczba ludności; • gęstość	; 50 959; 2 143 os./km²
Kod pocztowy	415 01
Tablice rejestracyjne	U
	Położenie na mapie kraju usteckiego Cieplice
	Położenie na mapie Czech Cieplice
	50°38′N 13°49′E/50,633333 13,816667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Ten artykuł od 2012-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Cieplice (cz. ^ⓘTeplice, niem. Teplitz) – miasto w Czechach, w kraju usteckim, siedziba powiatu Cieplice. Leżą 20 km na zachód od Uścia nad Łabą.

Ośrodek produkcji szkła i ceramiki. Miejsce występowania radoczynnych wód termalnych osiągających temperaturę 41 °C^[3].

Według danych z 1 stycznia 2024, liczba mieszkańców miasta wynosi 50 959 osób (18. miejsce w kraju)^[2].

Historia

Początki miasta sięgają średniowiecza i związane są ze źródłami wód leczniczych. Teplice są jednym z najstarszych uzdrowisk w Czechach. W pobliżu ciepłych źródeł osadzono klasztor benedyktynek, obok którego rozwinęła się osada a później miasto. Dalszy rozwój uzdrowiska datowany jest na wiek XVI, kiedy wybudowano pierwszy kamienny budynek z basenami leczniczymi^{[potrzebny przypis]}. W 1793 miasto ulega zniszczeniu w wyniku pożaru. Zostaje odbudowane w stylu klasycystycznym i empire.^{[potrzebny przypis]}

W latach 1695–1700 przebywał tu pracując nad perpetuum mobile wybitny polski matematyk i mechanik, wychowawca królewicza Jakuba Sobieskiego – Adam Adamandy Kochański. Kiedy zmarł 19 maja 1700, pochowany został najprawdopodobniej w miejscowym, przypałacowym kościele lub też w kościele jezuickim w pobliskim Chomutovie^[4].

Zmarł tutaj Michał Zabiełło, żyjący w nędzy po roztrwonieniu majątku – generał wojsk litewskich w wojnie Rzeczypospolitej z Rosją w roku 1792^{[potrzebny przypis]}.

Lata świetności uzdrowiska przypadają na wiek XIX, kiedy jego gośćmi były znane postacie polityki i kultury. Wśród nich m.in. cesarz Ferdynand I, car Aleksander II, Ludwik Bonaparte, Goethe, który w 1812 r. spotkał się tutaj z Beethovenem oraz Chopin^{[potrzebny przypis]}. W XX wieku na skutek rozwoju przemysłu i górnictwa odkrywkowego węgla miasto utraciło charakter uzdrowiska^{[potrzebny przypis]}.

Atrakcje turystyczne

klasztor romański z później dobudowanym renesansowym zamkiem
kościół św. Jana Chrzciciela z 1700 w stylu barokowym
ogród botaniczny przy ul. J. Suka o powierzchni 2 ha, w tym 1300 m² szklarni
zabytkowe domy w stylu empire z pierwszej połowy XIX wieku w dzielnicy uzdrowiskowej.

Demografia

Dane demograficzne za rok 2021^[5] i 2024^[2].

Rok	2021	2024
Liczba ludności	49 705	50 959
Liczba mężczyzn	23 976	24 643
Liczba kobiet	25 729	26 316

Ludzie związani z miastem

W 1841 r. urodził się tu Julius Payer, austriacki oficer, alpinista, badacz polarny i malarz, współodkrywca Ziemi Franciszka Józefa.
W 1923 r. na cmentarzu w Cieplicach został pochowany Leon Biliński, minister skarbu w rządzie Ignacego J. Paderewskiego (1919), członek Akademii Umiejętności. Przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, był namiestnikiem cywilnym Bośni i Hercegowiny. Bilińskiego obarczono pośrednią odpowiedzialnością za śmierć arcyksięcia Ferdynanda.

Sport

W Cieplicach działa klub piłkarski FK Teplice, który rozgrywa swoje mecze na stadionie Na Stínadlech. W sezonie 2024/2025 drużyna występuje w Chance Lidze - najwyższej klasie rozgrywkowej w Czechach^[6].

Galeria

Część zdrojowa Cieplic
Ratusz
Plac przed ratuszem miejskim
Kościół zamkowy, obecnie prawosławny

Zobacz też

Przypisy

↑ Vedení města, Teplice [dostęp 2024-10-15] (cz.).
↑ ^a ^b ^c Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2024, Český statistický úřad, 17 maja 2024 [dostęp 2024-10-03] (ang. • cz.).
↑ Thermal mineral spring, Lazne Teplice [dostęp 2024-10-15] (cz.).
↑ Monika Szabłowska–Zaremba, Matematyk i konstruktor zegarów „Forum Akademickie”.
↑ Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2021, Český statistický úřad [dostęp 2024-10-15] (ang. • cz.).
↑ Teplice, Flaschscore [dostęp 2024-10-15] (pol.).

[Burmistrz-1] Vedení města, Teplice [dostęp 2024-10-15] (cz.).

[Populacja-2] Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2024, Český statistický úřad, 17 maja 2024 [dostęp 2024-10-03] (ang. • cz.).

[Wody-3] Thermal mineral spring, Lazne Teplice [dostęp 2024-10-15] (cz.).

[4] Monika Szabłowska–Zaremba, Matematyk i konstruktor zegarów „Forum Akademickie”.

[Populacja2021-5] Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2021, Český statistický úřad [dostęp 2024-10-15] (ang. • cz.).

[Sport-6] Teplice, Flaschscore [dostęp 2024-10-15] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Powiaty	Chomutov Cieplice Děčín Litomierzyce Louny Most Uście nad Łabą
Gminy z rozszerzonymi uprawnieniami	Bílina Děčín Chomutov Cieplice Kadaň Litomierzyce Litvínov Louny Lovosice Most Podbořany Roudnice nad Labem Rumburk Uście nad Łabą Varnsdorf Žatec

Miasta	Bílina Cieplice (Teplice) Dubí Duchcov Hrob Košťany Krupka Ledvice Osek
Miasteczka	Hostomice
Gminy	Bořislav Bystřany Bžany Háj u Duchcova Hrobčice Jeníkov Kladruby Kostomlaty pod Milešovkou Lahošť Lukov Měrunice Mikulov Modlany Moldava Novosedlice Ohníč Proboštov Rtyně nad Bílinou Srbice Světec Újezdeček Zabrušany Žalany Žim