Andotanager kapturowy
| Buthraupis montana[1] | |||
| (d’Orbigny & Lafresnaye, 1837) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Buthraupis | ||
| Gatunek |
andotanager kapturowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Andotanager kapturowy[3], tanagra górska[4] (Buthraupis montana) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae), występujący w górskich regionach Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]- Zasięg występowania
Występuje głównie we wschodnich, wilgotniejszych partiach Andów[5] od północnych krańców pasma w Wenezueli i Kolumbii, poprzez pasma Ekwadoru i Peru po Boliwię.
- Biotop
Zamieszkuje wilgotne górskie lasy i brzegi lasów, także zarośla, odrastający las i przecinki w sąsiedztwie linii wyższych drzew. Przeważnie spotykany na wysokości 1900–3500 m n.p.m., w Wenezueli 1800–3000 m[6], w dolinie rzeki Marañón nie wyżej niż 2900 m[5]. Generalnie gatunek osiadły. Rzadko spotykane osobniki na niższych wysokościach (najniżej na 1100 m n.p.m.) prawdopodobnie były zabłąkane[6].
Charakterystyka gatunku
[edytuj | edytuj kod]_(16394162371).jpg)
- Wygląd
Największy z górskich tanagrowatych o charakterystycznych, czerwonych oczach. Pióra na głowie czarne, podobnie dziób, który jest krótki i wąski. Od głowy odchodzi nieregularna czarna linia, tworząca „kołnierzyk” nieraz prawie niewidoczny. Kark mlecznoniebieski, grzbiet niebieski, przechodzący na skrzydłach w granatowy i czarny z niebieskim połyskiem. Podobnie ciemne z niebieskim odcieniem pióra ogona. Pierś i brzuch koloru intensywnie żółtego aż do nasady ogona. Plama żółci przecięta jest na nogach niebieską linią, tworzącą „niby-spodnie”. Same nogi czarniawe. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego w upierzeniu. Młode osobniki są bardziej matowe. Podgatunek nominatywny jest najmniejszy, w upierzeniu pozostałe podgatunki różnią się głównie kształtem czarnego „kołnierzyka” i odcieniem piór grzbietowych, które mogą być ciemniejsze, bardziej matowe lub bliższe fioletu[6][7].
- Średnie wymiary
- Długość ciała – 21 cm (podgatunek nominatywny) do 23–24 cm (inne podgatunki)[6][5],
- Masa ciała – 69–91 g (podgatunek nominatywny) do 72–116 g (inne podgatunki)[6].
- Pożywienie
Stawonogi, jagody i mniejsze owoce, także nasiona traw. Najczęściej poszukuje pokarmu w środkowej i górnej części lasu, choć okazjonalnie zapuszcza się niżej. Żeruje w małych grupach (3 do 10 osobników), czasem większych. Czasami tworzy luźne grupy z osobnikami innych gatunków[6][7].
- Rozmnażanie
Słabo poznane.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Taksonomia
Opisany po raz pierwszy w 1837 roku przez Alcide’a d’Orbigny’ego i Frédérica de Lafresnaye jako Aglaia montana na podstawie okazu z Boliwii[6][7]. Później zaliczony do rodzaju Buthraupis (Cabanis, 1850), do którego przypisywano jeszcze trzy inne gatunki. W najnowszych opracowaniach rodzaj Buthraupis w dotychczasowej formie został uznany za polifiletyczny i po rewizji uważany jest za takson monotypowy[8][3][9].
- Etymologia
Nazwa rodzajowa: βου- bou- – wielki, βους bous – wół; θραυπις thraupis – nieznany mały ptak, być może jakiś rodzaj zięby. W ornitologii thraupis oznacza ptaka z rodziny tanagrowatych[10].
Epitet gatunkowy: łacińskie montanus – z gór, górski-, alpinista, mons, montis – góra[11]
- Podgatunki
Wyróżniono sześć podgatunków andotanagera kapturowego[9]:
- B. m. venezuelana Aveledo & Perez, 1989 – wenezuelska część Andów Północnych;
- B. m. gigas (Bonaparte, 1851) – północna część Andów kolumbijskich;
- B. m. cucullata (Jardine & Selby, 1842) – zachodnie i centralne pasma Andów w Kolumbii oraz Ekwador[12];
- B. m. cyanonota von Berlepsch & Stolzmann, 1896 – Andy peruwiańskie (od regionu Amazonas po Junín)[12];
- B. m. saturata von Berlepsch & Stolzmann, 1906 – Andy południowo-wschodniej części Peru (regiony Cuzco i Puno)[12];
- B. m. montana (d’Orbigny & Lafresnaye, 1837) – Andy północnej Boliwii (departamenty: La Paz, Cochabamba i zachodnia część Santa Cruz)[13].
Podgatunek venezuelana niekiedy traktowany jako synonim podgatunku gigas[13][12].
Status i zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Przez IUCN sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (Least concern – LC) ze względu na duży zasięg występowania i spore zagęszczenie populacji w sprzyjających biotopach. Globalna liczebność gatunku nie jest znana, ale jest szacowana na znaczną, nie ma też doniesień o gwałtownym spadku populacji[2]. Wycinka lasów prowadzi do geograficznej fragmentacji poszczególnych populacji, jednak występują one na licznych obszarach chronionych, gdzie ich środowisko nie jest zagrożone[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Buthraupis montana, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Buthraupis montana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Thraupinae – tanagry. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12]. (pol.).
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 387, 1999.
- ↑ a b c Thomas S. Schulenberg, Douglas F. Stotz, Daniel F. Lane, John P. O’Neill, Theodore A. Parker III: Birds of Peru. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 2010, s. 558. ISBN 978-0-691-13023-1. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Hilty, S.: Hooded Mountain-tanager (Buthraupis montana). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-20)]. (ang.).
- ↑ a b c (T.S. Schulenberg, Editor): Hooded Mountain-Tanager (Buthraupis montana). Neotropical Birds Online, Ithaca: Cornell Lab of Ornithology (2010). [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-28)]. (ang.).
- ↑ Sedano, R.E., & Burns, K.J.. Are the Northern Andes a species pump for Neotropical birds? Phylogenetics and biogeography of a clade of Neotropical tanagers (Aves: Thraupini). „Journal of Biogeography”. 37, s. 325–343, 2010. DOI: 10.1111/j.1365-2699.2009.02200.x.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-12]. (ang.).
- ↑ Buthraupis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-18] (ang.), [archiwum].
- ↑ Montana, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-18] (ang.), [archiwum].
- ↑ a b c d Tanagra górska. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2016-03-19]. (pol.).
- ↑ a b Hooded Mountain-tanager (Buthraupis montana). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-18)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).