Burajr

Burajr
‏برير‎
Państwo	Mandat Palestyny
Dystrykt	Dystrykt Gazy
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (1945); • liczba ludności	; 2740
Data zniszczenia	12 maja 1948
Powód zniszczenia	atak Hagany
Obecnie	Beror Chajil, Telamim, Chelec
	Położenie na mapie Mandatu Palestyny Burajr
	31°34′14″N 34°38′21″E/31,570556 34,639167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Burajr (arab. برير) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Gazy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana w dniu 12 maja 1948.

Położenie

Burajr leżała na północno-zachodnim skraju pustyni Negew. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 46 184 ha. We wsi mieszkało wówczas 2 740 osób^[1].

własność gruntów	powierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie	44 220
Żydzi	618
publiczne	1 346
Razem	46 184

Rodzaj użytkowanych gruntów	Arabowie (hektary)	Żydzi (hektary)
uprawy nawadniane	409	0
uprawy zbóż	43 328	617
nieużytki	1 699	1
zabudowane	130	0

Historia

Historia Burajr sięga I wieku p.n.e., kiedy to Izraelici utworzyli miasto o nazwie Beror Hajil. W okresie panowania rzymskiego zmieniono jego nazwę na Buriron. W VII wieku muzułmanie zmienili nazwę na Burajr^[2]. W 1596 mieszkańcy wsi płacili podatki pszenicą, jęczmieniem, owocami, kozami i miodem^[3].

Podczas I wojny światowej wieś Burajr znalazła się w rejonie walk toczonych pomiędzy Brytyjczykami a Turkami o Palestynę. W dniu 9 listopada 1917 do wsi wkroczyły wojska brytyjskie. Po przegrupowaniu sił Brytyjczycy wyprowadzili stąd natarcia w kierunku na Jafę i Jerozolimę. W okresie panowania Brytyjczyków Burajr była rozbudowywana. Wybudowano meczet i młyn. W 1920 otworzono szkołę podstawową dla chłopców, a następnie drugą szkołę dla dziewcząt. Ważnym momentem dla lokalnej gospodarki było odkrycie w 1940 przez Iraq Petroleum Company złóż ropy naftowej w okolicach wioski. Odwierty zakończyły się powodzeniem^[4].

Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny w listopadzie i grudniu 1947 mieszkańcy wsi blokowali drogi zaopatrzenia prowadzące do żydowskich osiedli na pustyni Negew. Z tego powodu, w dniu 29 stycznia 1948 siły żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagany podjęły próbę zajęcia wioski. Żołnierze byli wspierani przez pięć pojazdów opancerzonych, nie zdołali jednak wkroczyć do Burajr. W dniu 14 lutego żydowski konwój podjął próbę przejechania przez wieś, jednak po wymianie ognia musiał się wycofać. W następnych dniach mieszkańcy Burajr wznieśli barykadę, całkowicie blokując przejazd przez wieś. Interweniowały wówczas siły brytyjskiej policji mandatowej, zmuszając Arabów do rozebrania wzniesionej barykady^[4].

W dniu 20 kwietnia 1948 żydowscy weterani wojenni założyli na pobliskim wzgórzu nowy kibuc Beror Chajil. Pomimo częstych incydentów zbrojnych kibuc przetrwał, a jego obronę wzmocniono żołnierzami Palmach. 12 maja żydowscy żołnierze zaatakowali i zdobyli wieś Burajr. Istnieją relacje mówiące, że podczas zdobywania wioski doszło do masakry ludności arabskiej. Wszyscy mieszkańcy uciekli następnie do Strefy Gazy^[5]. Wszystkie domy zostały wyburzone.

Miejsce obecnie

Na gruntach należących do Burajr powstały w 1950 moszawy Telamim i Chelec.

Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Burajr: „Można zobaczyć pozostałości domów, w tym nieistniejące części cementowej ściany. Przy wejściu do jednego z domów rosną drzewa eukaliptusowe. Niektóre ulice wsi wciąż są widoczne”^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b Welcome To Burayr. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-08-30]. (ang.).
↑ Moshe Sharon: Corpus Inscriptionum Arabicarum Palaestinae. Brill, 2004. ISBN 978-90-04-13197-2. [dostęp 2011-08-31]. (ang.).
↑ Claude Reignier, H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 144. [dostęp 2011-08-31]. (ang.).
↑ ^a ^b Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948,. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 92. ISBN 0-88728-224-5. (ang.).
↑ Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 258. ISBN 0-521-00967-7. (ang.).

[burajr-1] Welcome To Burayr. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-08-30]. (ang.).

[szaron-2] Moshe Sharon: Corpus Inscriptionum Arabicarum Palaestinae. Brill, 2004. ISBN 978-90-04-13197-2. [dostęp 2011-08-31]. (ang.).

[3] Claude Reignier, H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 144. [dostęp 2011-08-31]. (ang.).

[khalidi-4] Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948,. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 92. ISBN 0-88728-224-5. (ang.).

[5] Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 258. ISBN 0-521-00967-7. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Dystrykt Akki	Al-Amka Al-Bassa Al-Birwa Arab as-Samnija Chirbat Dżiddin Chirbat Iribbin Dajr al-Kasi Ad-Damun Al-Ghabisijja Ikrit Al-Kabri Kafar Inan Kuwajkat Al-Manszijja Al-Mansura Mi’ar An-Nabi Rubin An-Nahr Ar-Ruwajs As-Sumajrijja Suhmata Suruh At-Tall Tarbicha Tarszicha Umm al-Faradż Az-Zib
Dystrykt Bajsanu	Arab al-Arida Arab al-Bawati Arab as-Safa Al-Aszrafija Bajsan Al-Bira Al-Chunajzir Danna Dżabbul Farwana Al-Fatur Al-Ghazzawija Al-Hamidija Al-Hamra Jubla Kafra Kaukab al-Hawa Kumja Masil al-Dżizl Al-Mazar Al-Murassas As-Sachina As-Samirija Sirin At-Taka Tall asz-Szauk At-Tira Umm Adżra Umm Sabuna Zaba Az-Zawija
Dystrykt Beer Szewy	Audża al-Hafir Al-Chalasa Al-Dżammama Al-Imara
Dystrykt Dżaninu	Ajn al-Mansi Al-Dżaufa Ladżdżun Al-Mazar Nuris Zirin
Dystrykt Gazy	Arab Sukrir Bajt Affa Bajt Daras Bajt Dżirdża Bajt Tima Barbara Barka Al-Batani al-Gharbi Al-Batani asz-Szarki Bil’in Burajr Al-Chisas Dajr Sunajd Dimra Al-Dżaladija Al-Dżija Dżulis Al-Dżura Dżusajr Al-Faludża Hamama Hatta Hiribja Hudż Hulajkat Ibdis Irak al-Manszija Irak Suwajdan Isdud Jasur Karatija Kastina Kaufacha Kaukaba Al-Masmija al-Kabira Al-Masmija as-Sagira Al-Muharraka Nadżd Ni’ilja As-Sawafir al-Gharbija As-Sawafir asz-Szamalija As-Sawafir asz-Szarkija Simsim Summil Tall at-Turmus
Dystrykt Hajfy	Abu Szusza Abu Zurajk Ajn Ghazal Ajn Haud Arab al-Fukara Arab an-Nufajat Arab Zahrat ad-Dumajri Atlit Balad asz-Szajch Barrat Kisarja Burajka Al-Burdż Al-Butajmat Chirbat Kumbaza Chirbat Lid Chirbat as-Sarkas Chirbat Sasa Chirbat as-Sawamir Chirbat asz-Szuna Chubbajza Dalijat ar-Rauha Ad-Dumun Dżaba Al-Dżalama Al-Ghubaja al-Fauka Al-Ghubaja at-Tahta Hausza Idżzim Jadżur Kabara Al-Kafrajn Kafr Lam Kamun Kannir Al-Kasajir Kira Kisarja Al-Manara Al-Mansi Al-Mansura Al-Mazar An-Naghnaghijja Ar-Rihanija Sabbarin As-Sarafand As-Sindijana Tantura At-Tira Umm asz-Szauf Umm az-Zinat Wa’arat as-Sarris Wadi Ara
Dystrykt Hebronu	Adżdżur Bajt Dżibrin Bajt Nattif Barkusja Dajr ad-Dubban Dajr an-Nachchas Ad-Dawajima Al-Kubajba Kudna Mughallis Ra’na Tall as-Safi Umm Burdż Zajta Az-Zakarija Zikrin
Dystrykt Jafy	Al-Abbasijja Abu Kabir Abu Kiszk Bajt Dadżan Bijar Adas Al-Chajrija Al-Dżammasin al-Gharbi Al-Dżammasin asz-Szarki Dżarisza Fadżdża Idżlil al-Kiblija Idżlil asz-Szamalija Jazur Kafar Ana Al-Masdżid al-Haram Al-Masudija Al-Mirr Al-Muwajlih Rantija As-Safirija Sakija Salama As-Sawalima Asz-Szajch Muwannis Wilhelma
Dystrykt Jerozolimy	En Kerem Akkur Allar Artuf Bajt Itab Bajt Mahsir Bajt Nakkuba Bajt Sul Bajt Umm al-Majs Al-Burajdż Dajr Aban Dajr Amr Dajr al-Hawa Dajr Jasin Dajr Rafat Dajr asz-Szajch Dżarasz Al-Dżura Islin Ism Allah Iszwa Al-Kabu Kalunja Kasla Al-Kastal Al-Lauz Lifta Al-Malha Nitaf Ras Abu Ammar Sara Saris Sataf Suba Sufla Szajch Badr At-Tannur Al-Umur Al-Waladża
Dystrykt Nazaretu	Indur Malul Al-Mudżajdil Saffurija
Dystrykt Ramli	Abu al-Fadul Abu Szusza Adżandżul Akir Bajt Dżiz Bajt Far Bajt Nabala Bajt Susin Bajt Szanna Al-Barrija Barfilija Baszszit Bir Ma’in Bir Salim Al-Burdż Al-Buwajra Al-Chajma Charruba Chulda Dajr Abu Salama Dajr Ajjub Dajr Muhajsin Dajr Tarif Danijal Ad-Duhajrijja Dżilja Dżimzu Al-Hadisa Idnibba Innaba Jibna Katra Kazaza Al-Kubab Al-Kubajba Kula Al-Kunajisa Al-Latrun Lidda Al-Madżar Madżdal Jaba Al-Muchajzin Al-Mansura Al-Muzajri’a An-Na’ani An-Nabi Rubin Ramla Sadżad Sajdun Salbit Sarafand al-Amar Sarafand al-Charab Szahma Szilta At-Tina At-Tira Umm Kalcha Wadi Hunajn Zakarijja Zarnuka
Dystrykt Safedu	Abil al-Kamah Al-Abisijja Akbara Ajn az-Zajtun Alma Ammuka Arab asz-Szamalina Arab az-Zubajd Bajsamun Birijja Al-Butajha Al-Buwajzijja Al-Chalisa Chan ad-Duwajr Chijam al-Walid Al-Chisas Dajszum Dallata Ad-Dawwara Ad-Dirbaszijja Ad-Dirdara Dżahula Al-Dżauna Dżubb Jusuf Fara Farradijja Fir’im Ghabbatijja Ghuraba Al-Hamra Harrawi Hunin Al-Husajnijja Jarda Kabba’a Kadas Kaddita Al-Kudajrijja Kafar Birim Kajtijja Karraza Kirad al-Bakkara Kirad al-Ghannama Lazzaza Madahil Al-Malkijja Mallaha Al-Manara Al-Mansura Mansurat al-Chajt Al-Manszijja Marus Mirun Mughar al-Chajt Al-Muftachira Al-Muntar An-Nabi Jusza An-Naima Ar-Ras al-Ahmar Sabalan Safsaf Saliha As-Salihijja As-Sammui As-Sanbarija Sa’sa Asz-Szauka at-Tahta Asz-Szuna Tajtaba Tulajl Al-Ulmanija Al-Urajfija Al-Wajzija Az-Zahirijja at-Tahta Az-Zangharija Az-Zawija Az-Zuk al-Faukani Az-Zuk at-Tahtani
Dystrykt Tyberiady	Aulam Ad-Dalhamija Chirbat al-Wara as-Sauda Ghuwajr Abu Szusza Hadasa Al-Hamma Hittin Jakuk Kafar Sabat Lubja Madhar Al-Madżdal Al-Manara Al-Mansura Al-Manszija Nasir ad-Din Nimrin An-Nukajb As-Samakija Samach As-Samra Asz-Szadżara At-Tabigha Al-Ubajdijja
Dystrykt Tulkarm	Bajjarat Hannun Al-Dżalama Chirbat al-Manszija Chirbat az-Zababida Chirbat Bajt Lid Chirbat Zalafa Fardisja Ghabat Kafar Sur Kafr Saba Kakun Al-Manszija Miska Ramal Zajta Tabsur Umm Chalid Wadi al-Hawaris Wadi Kabbani