Bończa III

Bończa III (Bończa 4, Połczyński, Półczyński, Pulcinski, Janta-Połczyński, Bończa odmienny, Janta III) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Bończa.

Opis herbu

Opis zgodnie z klasycznymi regułami blazonowania:

W polu czerwonym jednorożec skaczący srebrny. Klejnot: Pół wspiętego jednorożca srebrnego. Labry: Czerwone, podbite srebrem.

Najwcześniejsze wzmianki

Bończa III to nazwa przyporządkowana przez Ostrowskiego wariantowi herbu Bończa z czerwonym polem^[1]. Wariant taki (pod nazwą Rinocerus) pojawia się w rękopisie Kamyna Klejnotów Długosza^[2] z około 1575 roku oraz w Orbis Polonus Szymona Okolskiego (1641)^[3]. Jako Bończa 4 herb wymieniany jest przez Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego (1853)^[4].

Identyczny herb używany był przez osiadłą na Kaszubach rodzinę Janta-Połczyńskich. Podając dane genealogiczne do herbarza Teodora Żychlińskiego, przedstawiciele rodziny posłużyli się odpisem dokumentu z 1638 roku, gdzie opisano omawiany tutaj herb. Wprawdzie ów dokument był sfałszowany, tym niemniej informuje on, że Janta-Połczyńscy posługiwali się takim herbem od XVII wieku. Pieczęć z herbem Bończa przyłożył 27 września 1790 Maciej Janta Pułczyński. Bez barw, z nieokreślonym zwierzęciem i innym klejnotem (pióra strusie) herb Janta-Połczyńskich znany jest z pieczęci Józefa Półczyńskiego z 1771 roku^[5].

Herbowni

Herb ten podawany jest przez Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego jako herb rodziny Skarżyńskich^[4].

Identycznego herbu używała od XVII wieku kaszubska rodzina Janta-Połczyńskich, która następnie w XIX-XX wieku zarzuciła go na rzecz podstawowej odmiany Bończy. Wcześniej rodzina ta mogła się posługiwać herbami Janta albo Janta II^[5].

Tadeusz Gajl wymienia jeszcze nazwiska Herberski, Żelasiński (Żelaziński)^[6].

Przypisy

↑ Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. 1575, s. 28.
↑ Erazm Kamyn: Arma baronum Regni Poloniae per Joannem Długosz descripta. 1575, s. 38.
↑ Szymon Okolski: Orbis Polonvs. 1641, s. 62.
↑ ^a ^b Nikołaj Pawliszczew: Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego. s. 86.
↑ ^a ^b Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 4. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar Sp, z o.o. w koedycji z BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2015, s. 223-230, 365-396. ISBN 978-83-65175-14-4. ISBN 978-83-927383-6-7.
↑ Tadeusz Gajl, Lech Milewski: Herbarz polski.

Linki zewnętrzne

Herb Bończa III z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla

[1] Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. 1575, s. 28.

[2] Erazm Kamyn: Arma baronum Regni Poloniae per Joannem Długosz descripta. 1575, s. 38.

[3] Szymon Okolski: Orbis Polonvs. 1641, s. 62.

[HKP-4] Nikołaj Pawliszczew: Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego. s. 86.

[Pragert-5] Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 4. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar Sp, z o.o. w koedycji z BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2015, s. 223-230, 365-396. ISBN 978-83-65175-14-4. ISBN 978-83-927383-6-7.

[6] Tadeusz Gajl, Lech Milewski: Herbarz polski.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Odmiany hrabiowskie	Badeni Chłędowski-Pfaffenhoffen Fredro Hrabia
Odmiany	Bończa II Bończa III Kręcki Rutkowski II

Herby	szlachecki mieszczański chłopski własny państwowy miejski korporacji fantazyjne mówiący
Elementy herbu	tarcza herbowa godło (figury heraldyczne, mobilia herbowe) klejnot herbowy zawój (tortillon) korona heraldyczna korona rangowa hełm heraldyczny labry ostrew płaszcz heraldyczny trzymacze heraldyczne podpory heraldyczne postument heraldyczny order herbowy dewiza herbowa zawołanie
Oznaki godności	świeckie kościelne
Inne	herbarz rola herbowa herold blazonowanie szrafowanie tynktura krzyż heraldyczny totem kamon
Działy heraldyki	heraldyka francuska (heraldyka napoleońska) heraldyka polska (heraldyka kaszubska) heraldyka brytyjska (heraldyka angielska, heraldyka szkocka) heraldyka kościelna heraldyka szachowa heraldyka fantazyjna