Bioetyka

Bioetyka (ang. bioethics, gr. bios „życie”, ethos „zachowanie”) – interdyscyplinarna dziedzina wiedzy teoretycznej i praktycznej wynikająca z refleksji nad etycznym wymiarem działań z zakresu biologii i medycyny.

Bioetycy analizują działania człowieka związane ze zdobywaniem wiedzy biologicznej i medycznej, jej zastosowaniami oraz z ingerencją człowieka w przyrodę. W badaniach bioetycznych wykorzystuje się pojęcia i metody badawcze filozofii, teologii, psychologii, prawoznawstwa, socjologii, nauk przyrodniczych i medycznych.

Główne działy bioetyki to między innymi etyka kliniczna, etyka badań naukowych, bioetyka regulacyjna, etyka relacji człowiek-inne zwierzęta, etyka środowiska naturalnego.

Historia

Bioetyka zrodziła się jako odrębna dyscyplina naukowa w końcu lat siedemdziesiątych XX wieku w USA. Ukształtowała się pod wpływem badań Vana Rensselaera Pottera (1911–2001), profesora onkologii University of Wisconsin w Madison (USA) oraz André Hellegersa, ginekologa-położnika, współzałożyciela Center for Bioethics w Kennedy Institute w Georgetown University. Rozumienie bioetyki według Pottera koncentrowało się na problemach powodowanych przez rewolucję naukową i techniczną we współczesnym świecie oraz relacjach człowieka ze środowiskiem. W ujęciu Hellegersa zaś bioetyka zajmuje się przede wszystkim etycznymi zagadnieniami diagnostyki i leczenia oraz medycznych badań naukowych z udziałem człowieka.

Zagadnienia

Bioetyka zajmuje się m.in. takimi zagadnieniami jak: relacja lekarz-pacjent, leczenie niepłodności (in vitro), antykoncepcja, aborcja, klonowanie, komórki macierzyste, inżynieria genetyczna, eugenika, genetycznie modyfikowana żywność, kriogenika, wykorzystanie tkanek i narządów do transplantacji, sztuczna inteligencja, eutanazja i wspomagane samobójstwo, wiwisekcja, etyka środowiskowa, nanomedycyna, przedłużanie życia, medyczne badania naukowe z udziałem człowieka i badania kliniczne.

Zobacz też

• Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie
• sprawa Alfiego Evansa

Linki zewnętrzne

Polskojęzyczne

• Tadeusz Biesaga, Bioetyka, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-05].
• Zbigniew Szawarski, Bioetyka, „Polityka”, cykl „Niezbędnik inteligenta”, 24 lutego 2015 [dostęp 2024-05-05].

Anglojęzyczne

• John-StewartJ.S. Gordon John-StewartJ.S., Bioethics, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27]  (ang.).
• Bioethics (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-10].

Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp 2018-06-27]:

• JohnJ. Arras JohnJ., Theory and Bioethics, 18 maja 2010 . (Teoria a bioetyka)
• DavidD. Wendler DavidD., The Ethics of Clinical Research, 27 lutego 2017 . (Etyka badań klinicznych)

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.