Augit

Augit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	krzemian wapnia, magnezu, żelaza i mniejszych ilości innych pierwiastków
Twardość w skali Mohsa	5,5–6
Przełam	muszlowy, o intensywnym połysku
Łupliwość	wyraźna
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość	3,2–3,5 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	zielona, czarna, brązowa
Rysa	biała
Połysk	szklisty, woskowy

Augit – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. auge = blask i nawiązuje do silnego, szklistego połysku tego minerału.

Właściwości

Tworzy skupienia ziarniste, zbite, impregnacje i pojedyncze, nieforemne ziarna. Jego kryształy są najczęściej krótkosłupowe o niemal kwadratowym lub ośmiokątnym obrysie. Często spotyka się zbliźniaczenia. Duże skupienia mają zazwyczaj kolor czarny, a małe zielonkawy do brązowego. Jest kruchy, przeświecający, tworzy kryształy mieszane z wieloma piroksenami. Niekiedy zawiera większe ilości pierwiastków np. tytanu (augit egirynowy), chromu (a. chromowy), żelaza (a. bazaltowy), magnezu (diallag), wapnia (fassait), manganu i niklu.

Wzór chemiczny podawany jest różnie:

• (Ca,Mg,Fe)
  2Si
  2O
  6
• (Ca
  xMg
  yFe
  z)(Mg
  y1Fe
  z1)Si
  2O
  6

gdzie 0,4 ≤ x ≤ 0,9, x+y+z=1 i y1+z1=1

• (Ca,Na)(Al,Fe,Mg,Ti)(Al,Si)
  2O
  6
• (Ca,Mg,Fe)
  2Si
  2O
  6
• (Ca
  0,76FeII
  
  0,22Na
  0,02)(Al
  0,05FeIII
  
  0,04Mg
  0,88Mn
  0,01Ti
  0,01)(Al
  0,08Si
  1,92)
  2O
  6 (augit z kompleksu Stillwater w USA)
• (Ca
  0,91FeII
  
  0,04Na
  0,07)(Al
  0,04FeII
  
  0,09FeIII
  
  0,13Mg
  0,66Ti
  0,08)(Al
  0,31Si
  1,69)O
  6 (augit ze Stöffel w Niemczech)

Występowanie

Szeroko rozpowszechniony składnik skał magmowych bogatych w magnez i żelazo (zasadowych). Okazy znajdowane są w skałach wulkanicznych (lawy Wezuwiusza). Obecny także w meteorytach.

Miejsca występowania: Niemcy – Kaiserstuh, Czechy – Boreslav, Francja – Owrenia, Włochy – wulkan Stromboli na Wyspach Liparyjskich.

Piękne kryształy znaleziono w skałach wulkanicznych jeziora Laacher w G. Eifel w Niemczech.

W Polsce występuje powszechnie na Dolnym Śląsku (w bazaltach, melafirach, diabazach i gabrach). Nawiercono go w okolicach Suwałk oraz na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej (okolice Zawiercia, Myszkowa, Mrzygłodu).

Zastosowanie

• ma znaczenie naukowe,
• poszukiwany, atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski.

Zobacz też

• pirokseny