Aron Cajtlin
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 czerwca 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 września 1973 |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
Aron Cajtlin, ang. Aaron Zeitlin (ur. 3 czerwca 1898 w Uwarowiczach w guberni mohylewskiej[a], zm. 28 września 1973 w Nowym Jorku[1]) – polski poeta, tłumacz, dramatopisarz i krytyk literacki żydowskiego pochodzenia, syn Hilela Cajtlina, brat Elchanana.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo spędził w Homlu oraz Wilnie. Od 1907 mieszkał w Warszawie. W latach 1920–1921 pracował jako nauczyciel w Zichron Ja’akow w Brytyjskim Mandacie Palestyny[1]. Po powrocie z Palestyny stał się współwydawcą czasopisma dla dzieci „Szibolim” oraz założycielem i redaktorem pisma „Der Griner Błat”[2]. Od 1926 Cajtlin był redaktorem literackim warszawskiego dziennika „Unzer Ekspres”, wydawanego w języku jidysz[3]. W latach 1930–1934 (i ponownie od 1938) kierował Sekcją Żydowską PEN Clubu w Warszawie[4].
Podczas II wojny światowej przebywał w Nowym Jorku, do którego przybył w 1939 na zaproszenie dyrektora teatru jidysz Maurice'a Schwartza[4]. W ten sposób jako jedyny z całej swojej rodziny ocalał z Holokaustu[1].
Jest autorem sztuki Esterka, z której pochodzi utwór Dos kelbl („Dona, Dona”) (śpiewany między innymi przez Joan Baez), do którego muzykę skomponował Sholom Secunda[5].
Wybrana twórczość
[edytuj | edytuj kod]Pisał wyłącznie w języku hebrajskim i jidysz. W jego twórczości dominowały dramaty i liryka mistyczno-refleksyjna.
- 1937: Brenendike erd: roman 2
- 1937: Brenendike erd: roman 1
- 1929: Brener: dramatishe dihtung in 3 aktn, 10 bilder
- 1929: Yaakov Frank: drame in zeks bilder
- 1922: Metatron: apokaliptishe poeme
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Obecnie rejon budzki w obwodzie homelskim na Białorusi.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Цейтлин Ахарон. Электронная еврейская энциклопедия. [dostęp 2014-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-28)]. (ros.).
- ↑ Rafał Żebrowski: Zeitlin (Cejtlin; Cajtlin) Aron. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2014-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-17)].
- ↑ Marian Fuks: „Unzer Ekspres”. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2014-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-17)].
- ↑ a b The Mendele Review: Yiddish Literature and Language. [dostęp 2014-05-28].
- ↑ О песне «Дона-Дона». Московский ансамбль еврейской песни «Дона». [dostęp 2014-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-17)]. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Cywia Lubetkin: Zagłada i powstanie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05130-41-X.