Alexis Carrel
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
28 czerwca 1873 |
Data i miejsce śmierci |
5 listopada 1944 |
Specjalność: chirurgia, filozofia | |
Uczelnia | |
Odznaczenia | |
Nagrody | |
Alexis Carrel (ur. 28 czerwca 1873 w Sainte-Foy-lès-Lyon, zm. 5 listopada 1944 w Paryżu) – francuski chirurg, filozof i moralista, laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1912[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się, kształcił i studiował w Lyonie, na południu Francji. Dyplom lekarza uzyskał w 1900 i podjął pracę jako chirurg[1]; początkowo w samym Lyonie, a potem także w Stanach Zjednoczonych, na Uniwersytecie Chicagowskim i w Instytucie Rockefellera. Wynalazł nowe metody i techniki szwów w chirurgii naczyniowej; był pionierem transplantologii i torakochirurgii[2]. Został przyjęty w poczet licznych prestiżowych towarzystw naukowych, otrzymał też tytuły doktora honoris causa licznych uniwersytetów, m.in.:Uniwersytetu Królowej w Belfaście, Uniwersytetu Princeton, Uniwersytetu Kalifornijskiego, Uniwersytetu Nowojorskiego, Uniwersytetu Browna i Uniwersytetu Columbia[3].
W czasie I wojny światowej Carrel służył w armii francuskiej. Wraz z chemikiem Henrym Dakinem opracował antyseptyk Carrel-Dakin na głębokie rany. Wracając po wojnie do Instytutu Rockefellera, Carrel zwrócił uwagę na metody utrzymywania tkanek i narządów przy życiu poza ciałem. Przez wiele lat utrzymywał tkankę serca zarodków kurzych na sztucznych roztworach odżywczych, a wraz z lotnikiem Charlesem Lindberghem opracował tak zwane sztuczne serce, które mogło pompować płyny fizjologiczne przez duże narządy, takie jak serce czy nerki[1][3].
Wkład Alexisa Carrela w rozwój medycyny i biologii polegał na pracach nad transplantacją narządów i hodowlami tkankowymi. Wypracowanie technik szwu chirurgicznego naczyń krwionośnych pozwoliło na postęp w przeszczepianiu narządów[2]. Opracował metody przechowywania pobranych tkanek, np. odcinków żył i tętnic, co umożliwiło szybszy rozwój angiochirurgii[4]. Badania Carrela nad kulturami tkankowymi wniosły także znaczący wkład w zrozumienie biologii wirusów i przyczyniły się do postępu w produkcji szczepionek.
Carrel był gorącym zwolennikiem eugeniki. W swojej książce L’Homme, cet inconnu, opublikowanej w 1935, nawoływał do rozpoczęcia programu udoskonalania społeczeństwa naukowo opracowanymi metodami. Cytat: „Komórka jest nieśmiertelna! To tylko płyn, w którego otoczeniu żyje, ją degeneruje! Odnawiając ten płyn systematycznie oraz dając komórce pożywienie, którego wymaga, może ona praktycznie żyć wiecznie!” Jednym z najważniejszych środków do tego celu miała być według niego eutanazja, szeroko rozumiana jako eliminacja osobników kryminalnych i szkodliwych dla społeczeństwa.
Carrel przez wiele lat był agnostykiem. Pod wpływem cudownych uzdrowień w Lourdes, których był świadkiem, w 1942 porzucił poglądy agnostyczne i ogłosił publicznie, że wierzy w Boga, w nieśmiertelność duszy i akceptuje nauczanie Kościoła katolickiego[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Carrel, Alexis, [w:] A Dictionary of Scientists, Oxford University Press, 2003, ISBN 978-0-19-172683-5 [dostęp 2022-05-14] (ang.).
- ↑ a b Tadeusz Nowak (red.), Oksfordzki słownik biograficzny, Warszawa: Bertelsmann Media, 1999, s. 86, ISBN 83-7227-109-7 .
- ↑ a b Ugo Filippo Tesler - A History Of Cardiac Surgery. Cambridge Scholars Publishing, 2020, s. 7, ISBN 978-1-5275-4248-8
- ↑ Harold Ellis: A history of surgery. London, 2001, s. 232, |https://books.google.de/books?id=OsZWFyUYtDQC&dq=Charles+Dubost&pg=PA234&redir_esc=y#v=onepage&q=Charles%20Dubost&f=false ISBN 1-84110-181-8
- ↑ Jak lekarz, który zobaczył cud w Lourdes, dostał Nobla i… uwierzył w Boga. pl.aleteia.org, 2018-11-22. [dostęp 2018-12-02].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Alexis Carrel: Człowiek istota nieznana (1938) w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000108650778
- VIAF: 5049352
- LCCN: n79007704
- GND: 118668552
- NDL: 00435376
- LIBRIS: 97mqwwrt2nqq07b
- BnF: 125711128
- SUDOC: 028721322
- SBN: CFIV023219
- NLA: 35682113
- NKC: nlk20000079367
- BNE: XX1136950
- NTA: 070385432
- BIBSYS: 90408773
- CiNii: DA0089086X
- Open Library: OL128974A
- PLWABN: 9810614359705606
- NUKAT: n94200336
- J9U: 987007259452605171
- PTBNP: 34066
- LNB: 000019705
- NSK: 000168498
- BNA: 000026309
- CONOR: 106637155
- BNC: 000100963
- ΕΒΕ: 157121
- BLBNB: 000628018
- KRNLK: KAC199604496
- LIH: LNB:Vi6;=Bb
- Eugenicy
- Francuscy chirurdzy
- Transplantolodzy
- Doktorzy honoris causa
- Nobliści – fizjologia i medycyna
- Komandorzy Legii Honorowej
- Oficerowie Legii Honorowej
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Odznaczeni Orderem Leopolda (Belgia)
- Odznaczeni Orderem Izabeli Katolickiej
- Odznaczeni Orderem Gwiazdy Polarnej (Szwecja)
- Odznaczeni Orderem św. Michała i św. Jerzego
- Ludzie urodzeni w Sainte-Foy-lès-Lyon
- Urodzeni w 1873
- Zmarli w 1944