Żędowice
50°34′58″N 18°30′46″E/50,582778 18,512778| wieś | |
 Żędowice z lotu ptaka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2012) |
2300 |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
47-120[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OST |
| SIMC |
0505438 |
Położenie na mapie gminy Zawadzkie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu strzeleckiego  | |
| 50°34′58″N 18°30′46″E/50,582778 18,512778[1]
| |
| Strona internetowa | |
Żędowice[3] (niem. Sandowitz[4], śl. Żandowice[5]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, w gminie Zawadzkie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Wieś zamieszkuje ok. 2000 mieszkańców. We wsi Żędowice znajdują się 2 kościoły. Dziś osada chłopo-robotnicza licząca 2619 mieszkańców. W I poł. XIX w. główny ośrodek przemysłu hutniczego w powiecie strzeleckim. W roku 1885 liczyła nawet 3468 mieszkańców i była niewiele mniejsza od Strzelec Opolskich. Tutejsza huta działała od 1752 r. do 1906r. Pierwsza wzmianka pisana o kuźnicy żędowickiej pochodzi z 1524 r. a o wsi z 1300 r. Na terenie wsi znajdują się 2 młyny. Jeden z nich jest nadal czynny - Młyn Thiell przy ulicy Stawowej. Ponadto działa tartak przy ulicy Opolskiej i kilka prywatnych przedsiębiorstw, z których najprężniej rozwija się firma przewozowa Orland (ul. Młyńska). W Żędowicach znajduje się również elektrownia słoneczna o mocy ok. 700 kW.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[6]:
- zbiorowa mogiła powstańców śląskich, na cmentarzu rzym.-kat., z 1921 r.
Inne zabytki:
- tzw. dzwonek przy ulicy Strzeleckiej, pochodzący z ok. 1880 r.
- budynek administracji huty żędowickiej z drugiej poł. XIX w., znajduje się przy rogu ul. Wojska Polskiego i Stawowej
- młyn Thiell wspomniany jako Ziętek już w XVIII w., ale z pewnością jeszcze starszy przy ulicy Stawowej
- budynek szkoły przy ul. Strzeleckiej z roku 1890
- zabudowania tzw. dworu przy ul. Strzeleckiej z początków XIX w.
Objawienie Matki Bożej
[edytuj | edytuj kod]Ważnym wydarzeniem religijnym w Żędowicach było doniesienie o objawieniu się tutaj wizerunku Matki Bożej w poniedziałek, 25 lipca 1904 roku[7]. Zostało to uwiecznione w kronice parafialnej oraz w innych zapiskach, pochodzących od osób prywatnych, które miały być naocznymi świadkami tego zdarzenia. Według opisu kroniki parafialnej, olśniony blaskiem obraz przedstawiał Matkę Boską z Dzieciątkiem siedzącym na jej lewej ręce. Jej wizerunek miał być wyraźnie widoczny na dwóch szybach okiennych starej szkoły podstawowej. Dla upamiętnienia tego wydarzenia zakupiono podczas pielgrzymki do Częstochowy, w czerwcu 1907 roku, kopię obrazu z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163793
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1646 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Informationsseite - DENIC eG [online], www.verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2018-07-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14] (niem.).
- ↑ Jan Miodek. Damboń i Dębska Kuźnia. „Wiedza i Życie”. 11, 1999.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 121.
- ↑ Strona UM Zawadzkie cms.netkoncept.com
