Wikipedia:Strona główna


Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:


…czy skrzydłowarg ma skrzydła? (na zdjęciu)
…co odchodzi od boków Ubocza?
…dlaczego Czerwonych bucików lepiej nie zakładać do kościoła?
…że Reuben Wu porzucił karierę muzyczną, by skupić się na fotografii?
…ile razy Tadeusz Rejniak był szefem polskiej reprezentacji na szybowcowych mistrzostwach świata?
…który pomorski kościół (na zdjęciu) początkowo należał do templariuszy, a później stał się własnością joannitów?

Inwazja Rosji na Ukrainę • wojna Izraela z Hamasem • antyrządowe protesty w Turcji • French Open 2025
- W drugiej turze wyborów prezydenckich w Polsce zwyciężył Karol Nawrocki (na zdjęciu) (1 czerwca)
- Reprezentant Austrii, JJ z utworem „Wasted Love” zwyciężył w finale 69. Konkursu Piosenki Eurowizji (17 maja)
- 267. papieżem został amerykański augustianin, kardynał Robert Prevost, który przyjął imię Leon XIV (8 maja)
- W wyniku eskalacji konfliktu między Indiami a Pakistanem doszło do ataku Indii na Pakistan (7 maja)
Zmarli: Loretta Swit • George E. Smith • Sałman Chasimikow • Walerij Lwow • Sebastião Salgado • Alfredo Palacio • Nino Benvenuti • Trần Đức Lương • Bogusław Nizieński • Peter Lax

5 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bonifacy, Igor i Waleria; Światowy Dzień Środowiska
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1305 – po 11 miesiącach konklawe wybrało na papieża francuskiego arcybiskupa Bertranda de Got, który przyjął imię Klemens V; nowo wybrany papież nigdy nie zobaczył Rzymu, natomiast rezydował w różnych miejscach Francji, a od 1309 roku osiadł w (należącym wtedy do Królestwa Neapolu) Awinionie – i zapoczątkował okres tzw. niewoli awiniońskiej
- 1760 – urodził się fiński mineralog i chemik Johan Gadolin, odkrywca pierwiastka z grupy metali przejściowych itru
- 1825 – urodził się polski poeta Felicjan Faleński (na portrecie), dramatopisarz, prozaik i tłumacz, uważany za przedstawiciela parnasizmu
- 1900 – urodził się brytyjski fizyk pochodzenia węgierskiego Dennis Gabor, twórca holografii, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
- 1930 – urodził się polski marynarz i prozaik Andrzej Perepeczko (na fotografii), popularyzator tematyki morskiej, autor m.in. adresowanego do młodzieży cyklu powieści o Dzikiej Mrówce
- 1995 – na JILA w Boulder po raz pierwszy zaobserwowano nowy stan materii tzw. kondensat Bosego-Einsteina, dokonali tego fizycy Eric Cornell i Carl Wieman
- 2005 – w Wietnamie pod przełęczą na granicy miasta wydzielonego Đà Nẵng i prowincji Thừa Thiên-Huế otwarto najdłuższy w Azji Południowo-Wschodniej tunel Hải Vân o długości 6280 metrów


Operacja Tannenberg – kryptonim działań grup operacyjnych SD oraz Sicherheitspolizei, prowadzonych na ziemiach polskich jesienią 1939 roku, w trakcie kampanii wrześniowej oraz pierwszych dwóch miesięcy niemieckiej okupacji. Nazwę Unternehmen „Tannenberg” nosił również referat specjalny w Głównym Urzędzie Policji Bezpieczeństwa, utworzony w celu koordynacji działań Einsatzgruppen. W przededniu agresji na Polskę zorganizowano pięć grup operacyjnych, z których każda była przyporządkowana jednej z armii Wehrmachtu uczestniczących w inwazji. Już po rozpoczęciu działań wojennych utworzono kolejne dwie grupy operacyjne oraz jeden samodzielny oddział. Formalnie Einsatzgruppen podlegały dowództwom poszczególnych armii, w praktyce jednak już we wrześniu 1939 roku uzyskały niemal pełną samodzielność. Oficjalnie miały „zwalczać wszelkie elementy wrogie Rzeszy i Niemcom na ziemi wroga na tyłach walczącego wojska”. W rzeczywistości ich głównym zadaniem stała się eksterminacja polskich elit oraz przeprowadzanie masowych, często wyjątkowo brutalnych, wysiedleń Żydów do sowieckiej strefy okupacyjnej. Przy realizacji tych działań Einsatzgruppen blisko współpracowały z innymi nazistowskimi formacjami. Szacuje się, że do końca 1939 roku w okupowanej Polsce zamordowano około 50 tys. Polaków i Żydów, z czego znaczna część zginęła z rąk lub przy udziale funkcjonariuszy Einsatzgruppen. Czytaj więcej…


Skoryj – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Wyporność okrętu wynosiła około 250 ton, a jego główne uzbrojenie stanowiło pojedyncze działo kalibru 75 mm wsparte lżejszą artylerią oraz bronią torpedową. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała prędkość około 27 węzłów, osiągając zasięg 450–660 Mm przy prędkości 13 węzłów. Okręt należał do niszczycieli zbudowanych w Port Artur z części dostarczonych z Rosji. Pierwotnie miał nosić nazwę „Pieriepieł”, ostatecznie został zwodowany w maju 1903 roku pod nazwą „Skoryj”. Do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w grudniu 1903 roku, w składzie Eskadry Oceanu Spokojnego. Brał udział w obronie Port Artur podczas wojny rosyjsko-japońskiej. W styczniu 1905 roku niszczyciel został internowany w chińskim porcie Czyfu, po czym zwrócony Rosji po wojnie. W trakcie I wojny światowej służył na Dalekim Wschodzie. Podczas wojny domowej został przejęty przez Japończyków, a następnie złomowany w 1922 roku. Czytaj więcej…