Wikipedia:Strona główna


Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…skąd pochodzi Yannis Philippakis? (na zdjęciu)
…który fizyk, wbrew pozorom, nie zamula?
…że Pachystilicus ma szczecinki na oczach?
…kiedy obchodzi się w Polsce święto ratowników górskich?
…czy bardzo się zasapiesz, wspinając się na Sapalską Górę?
…jakie funkcje pełniła wcześniej obecna wiceprezydentka Urugwaju?

Inwazja Rosji na Ukrainę • wojna Izraela z Hamasem • antyrządowe protesty w Turcji
- Zakończył się wielkoszlemowy turniej French Open. W grze pojedynczej mężczyzn tytuł obronił Carlos Alcaraz, a wśród kobiet zwyciężyła Coco Gauff. (8 czerwca)
- Lee Jae-myung wygrał wybory prezydenckie w Korei Południowej (3 czerwca)
- W drugiej turze wyborów prezydenckich w Polsce zwyciężył Karol Nawrocki (1 czerwca)
- Reprezentant Austrii, JJ z utworem „Wasted Love” zwyciężył w finale 69. Konkursu Piosenki Eurowizji (17 maja)
Zmarli: Brian Wilson (na zdjęciu) • Bujar Bukoshi • Harris Yulin • Frederick Forsyth • Vladimír Smutný • Ewa Dałkowska • Edgar Lungu • Marc Garneau • Loretta Swit • George E. Smith • Sałman Chasimikow

12 czerwca: imieniny obchodzą m.in.: Bolesław, Mieczysława i Mieczysław; dzień niepodległości Filipin; Dzień Rosji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1665 – w czasie II wojny angielsko-holenderskiej zajęty przez Anglików Nowy Amsterdam został przemianowany na Nowy Jork
- 1890 – urodził się austriacki malarz i grafik Egon Schiele (na autoportrecie), wykształcił indywidualny styl, inspirowany secesją, autor ekspresyjnych aktów, portretów, ale i wielu pejzaży
- 1915 – zmarł polski malarz Józef Brandt, batalista, przedstawiciel szkoły monachijskiej, autor m.in. Bitwy pod Chocimiem (na ilustracji), najczęstsze motywy jego dzieł to: Kozacy, Tatarzy, lisowczycy, rycerstwo polskie na wschodnich kresach Rzeczypospolitej
- 1915 – urodził się amerykański finansista i filantrop David Rockefeller, zwany „królem nafty” dzięki kontrolującym pakietom akcji w Chevron i ExxonMobil
- 1960 – zmarł polski polityk i dyplomata Józef Retinger, literaturoznawca i pisarz, doradca Władysława Sikorskiego, organizator kongresu haskiego, sekretarz generalny Ruchu Europejskiego, jeden z twórców Wspólnoty Europejskiej, a także wolnomularz
- 1965 – urodziła się amerykańska lekkoatletka i sprinterka Gwen Torrence, zdobywczyni pięciu medali olimpijskich (w tym 3 złotych) oraz trzykrotna mistrzyni świata
- 2010 – zmarł polski prozaik, scenarzysta i reżyser Jerzy Stefan Stawiński (na fotografii), autor scenariuszy m.in. do filmów Eroica, Kanał, Krzyżacy, Zezowate szczęście, Akcja pod Arsenałem, współtwórca największych sukcesów polskiej szkoły filmowej


Operacja Tannenberg – kryptonim działań grup operacyjnych SD oraz Sicherheitspolizei, prowadzonych na ziemiach polskich jesienią 1939 roku, w trakcie kampanii wrześniowej oraz pierwszych dwóch miesięcy niemieckiej okupacji. Nazwę Unternehmen „Tannenberg” nosił również referat specjalny w Głównym Urzędzie Policji Bezpieczeństwa, utworzony w celu koordynacji działań Einsatzgruppen. W przededniu agresji na Polskę zorganizowano pięć grup operacyjnych, z których każda była przyporządkowana jednej z armii Wehrmachtu uczestniczących w inwazji. Już po rozpoczęciu działań wojennych utworzono kolejne dwie grupy operacyjne oraz jeden samodzielny oddział. Formalnie Einsatzgruppen podlegały dowództwom poszczególnych armii, w praktyce jednak już we wrześniu 1939 roku uzyskały niemal pełną samodzielność. Oficjalnie miały „zwalczać wszelkie elementy wrogie Rzeszy i Niemcom na ziemi wroga na tyłach walczącego wojska”. W rzeczywistości ich głównym zadaniem stała się eksterminacja polskich elit oraz przeprowadzanie masowych, często wyjątkowo brutalnych, wysiedleń Żydów do sowieckiej strefy okupacyjnej. Przy realizacji tych działań Einsatzgruppen blisko współpracowały z innymi nazistowskimi formacjami. Szacuje się, że do końca 1939 roku w okupowanej Polsce zamordowano około 50 tys. Polaków i Żydów, z czego znaczna część zginęła z rąk lub przy udziale funkcjonariuszy Einsatzgruppen. Czytaj więcej…


Skoryj – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Wyporność okrętu wynosiła około 250 ton, a jego główne uzbrojenie stanowiło pojedyncze działo kalibru 75 mm wsparte lżejszą artylerią oraz bronią torpedową. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała prędkość około 27 węzłów, osiągając zasięg 450–660 Mm przy prędkości 13 węzłów. Okręt należał do niszczycieli zbudowanych w Port Artur z części dostarczonych z Rosji. Pierwotnie miał nosić nazwę „Pieriepieł”, ostatecznie został zwodowany w maju 1903 roku pod nazwą „Skoryj”. Do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w grudniu 1903 roku, w składzie Eskadry Oceanu Spokojnego. Brał udział w obronie Port Artur podczas wojny rosyjsko-japońskiej. W styczniu 1905 roku niszczyciel został internowany w chińskim porcie Czyfu, po czym zwrócony Rosji po wojnie. W trakcie I wojny światowej służył na Dalekim Wschodzie. Podczas wojny domowej został przejęty przez Japończyków, a następnie złomowany w 1922 roku. Czytaj więcej…