Wikipedia:Strona główna
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…co wspólnego z aerofonami mają instrumenty dęte? (na zdjęciu)
…z którego kontynentu pochodzą suchliny?
…który park narodowy znajduje się w Hamburgu?
…jaką zbrodnię pomścił Amfoteros dzięki kochankowi matki?
…gdzie nad Morzem Śródziemnym znajdziesz łysą i świętą górę?
Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem
- Hindus Dommaraju Gukesh (na zdjęciu) został nowym mistrzem świata w szachach klasycznych, po pokonaniu Chińczyka Dinga Lirena (12 grudnia)
- Prezydent Yoon Suk-yeol wprowadził w Korei Południowej stan wojenny, który został zniesiony po jednym dniu (3 grudnia)
- Rozpoczęła się druga kadencja Komisji Europejskiej pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen (1 grudnia)
- Thierry Neuville i Martijn Wydaeghe wygrali rajdowe mistrzostwa świata (28 listopada)
Zmarli: Andrea Kékesy • Stanisław Tym • Lucjan Brychczy • Neale Fraser • Ilke Wyludda • Niels Arestrup • Ryszard Poznakowski
13 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Aubert, Otylia i Łucja; Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1204 – zmarł żydowski filozof i lekarz Mojżesz Majmonides (pomnik w Kordobie), najwybitniejszy myśliciel żydowski średniowiecza, autor (napisanego w języku judeo-arabskim) traktatu Przewodnik błądzących, w którym zastosował szeroko filozofię Arystotelesa do interpretacji zasad tradycji i doktryny judaistycznej, ponadto pisał prace z dziedziny medycyny i prawa żydowskiego
- 1534 – w Trzebiatowie zebrał się sejm, podczas którego wprowadzono luteranizm na Pomorzu Zachodnim jako religię państwową
- 1784 – zmarł angielski poeta, eseista i leksykograf Samuel Johnson
- 1944 – front zachodni: zwycięstwo wojsk amerykańskich po trzymiesięcznym starciu z Wehrmachtem i Waffen-SS w bitwie o Metz
- 1944 – zmarł Wassily Kandinsky, malarz i grafik rosyjskiego pochodzenia, współtwórca i jeden z przedstawicieli abstrakcjonizmu (na ilustracji „Fuga” – praca z 1914)
- 1984 – urodziła się polska aktorka Joanna Moro (Anna German, Blondynka)
- 1994 – zmarła rosyjska szachistka Olga Rubcowa, mistrzyni świata w latach 1956–1958
Geofizyczna definicja planety – definicja planety oparta na cechach geofizycznych oraz geologicznych ciała niebieskiego, stosowana przez geofizyków, planetologów oraz innych specjalistów zajmujących się naukami o Ziemi. Mimo istnienia Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych, uznawanej na całym świecie organizacji, której zadaniem jest promowanie porozumienia w sprawie nomenklatury i klasyfikacji w różnych dyscyplinach nauk o Ziemi, nie udało się jeszcze stworzyć formalnej geofizycznej definicji terminu „planeta”. W rezultacie wśród profesjonalistów zajmujących się tymi dyscyplinami funkcjonują różne definicje geofizyczne. Wielu specjalistów decyduje się na stosowanie jednej z tych definicji, część zaś pozostaje przy oficjalnej astronomicznej definicji ustalonej przez Międzynarodową Unię Astronomiczną (IAU) i przyjętej w sierpniu 2006 roku. Niektóre definicje geofizyczne częściowo pokrywają się z definicją IAU, która mówi, że w Układzie Słonecznym planeta to ciało niebieskie krążące wokół Słońca, na tyle masywne, że może zostać zaokrąglone przez własną grawitację i jednocześnie, które oczyściło otoczenie swojej orbity. Czytaj więcej…
Ostrygojad zmienny – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny ostrygojadów. Jeden z trzech endemicznych dla Nowej Zelandii gatunków w tej rodzinie. Występuje wzdłuż wybrzeży Wyspy Północnej oraz Wyspy Południowej oraz na Wyspie Stewart. W sezonie lęgowym ostrygojady zmienne przebywają w parach. Zimą mogą się zbierać w stada złożone z najwyżej 150 osobników. Ptaki przystępują do rozrodu w wieku co najmniej 3 lat, czasem gniazdują po raz pierwszy nawet w wieku 7 lat. Okres składania jaj trwa od połowy września do początku grudnia. Niektóre młode osobniki pozostają w okolicy, z której pochodzą, inne opuszczają ją. Dorosłe osobniki po połączeniu się w pary są zwykle przywiązane zarówno do partnera, jak i terytorium. Pożywieniem ostrygojadów zmiennych są mięczaki, skorupiaki – równonogi, obunogi oraz kraby. Nie jest zagrożony wyginięciem. W drugiej dekadzie XXI wieku mógł to być drugi najrzadszy gatunek ostrygojada, jednak jego populacja wówczas od ponad dwóch dekad stawała się coraz liczniejsza. Czytaj więcej…