Gschischd vunde Schdadd Schbaija
Dialegd: Schbaimarisch |
Die Gschischd vunde Schdadd Schbaija fongd im Joah 10 voa Grischdus oa. Do hodds Remische Raisch oan dem Bladz s'Laacha uffgschdeld. De Noame Spira wead 614 easchmols eaweend unn hodd sisch doann bis haid zu Speyer vaännad.
Weeschede Raischsdaach vum Hailische Remische Raisch vunde daidsch Nadzion awwa a weesche soim Dumm isch Schbaija bkonnd.
Friezaid
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Fadie Schdadd Schbaija isch die Laach oam Rhoi ginschdisch gwesd, wu schun domols ä wischdischi Vakeasaada gwesd isch. Die Nee vum Negga inde Rhoiewene midd soina Vabindung nochde Donau unn die Nee vunde Lautara Sengk, wusde Vakea in weschdlische Rischdunge gewwe hodd. Dass Schbaija n'Vakeasgnoode gwesd isch, komma a oande finf Rhoifehre seje, wus im Middlalda inde Nee gewwe kabd hodd.[1] Zudem hodds Terasse, wuma voa Iwwaschwemmunge sischa isch.
Voade Reema
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Ausde Broasezaid kenndma finf vundene Schdelle, Schbaija-Noad, oam Roßschbrung, wu haid s'alde Raadhaus schdeje dud, oam Rosensteiner Hong unn im Vochlgsong. Uff denne eaheede Schdelle noh om Fluss, sinnse a sischa voa Hochwassa gwesd. En wischdische Fund vun domols ischde Goldne Huud vun Schiffaschdadd wu uff 1500 v. Chr. dadiad wead unn wuma uffm Feld 10 km noadweschdlisch vun Schbaija gfunne kabd hodd. Inde Johannesschdrooß hoddma a ä fadie Pals seldenes keldischs Grawb ausde Zaid 50 - 20 v. Chr. gfunne kabd.
Bischa
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]- Geschichte der Stadt Speyer. Band 1, Kohlhammer Verlag, Stuttgart 1982, ISBN 3-17-007522-5.
- Geschichte der Stadt Speyer. Band 2, Kohlhammer Verlag, Stuttgart 1983, ISBN 3-17-008037-7.
- Geschichte der Stadt Speyer. Band 3, Kohlhammer Verlag, Stuttgart 1989, ISBN 3-17-010490-X.
Webpeidsch
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]- Erinnern in Speyer 1933–1945
- Archival evidence about the Speyer cathedral chapter, its library, and the codex containing the Compilation 'notitia dignitatum' (Cnd)