Fosforu
| 15 | Fosforu
|
30,974 | |
| 3s23p3 | |
Fosforu (lat. Phosphorus) Mendelejevan sistiemallizen järjestyksen mugah on viijendentostu joukon kolmanden periodan alguaineh. Sen atomunoumer on 15. Tädä alguainehtu merkitäh P. Sidä on äijy muankuores. Merivies fosforua on 0,07 mg/l. Se ei lövvy välläs muvvos. Sen avul roihes läs 190 minerualua, ezim. apatittu, fosforittu dmi.
Histourii
[kohenda | kohenda tekstu]Fosforan löydi gamburgalaine alhiimiekku Hennig Brand vuonnu 1669. Muga kui muutgi alhiimiekat Brand tahtoi löydiä filosoufien kiven, ga sai pilkettäjän ainehen (vahannägöine aineh, kudai paloi ylen kirkasti da pilketti pimies). Brand kuččui tämän ainehen ”hosphorus mirabilis” (lat. čuvvonluadii tulen kandai). Brandan löydö oli uvven alguainehen enzimäine löydö antiekan aijan algajen.