Roiasc (parlar)
Lo roiasc es un dialècte de transicion entre l'occitan e lo nòrd-italian (ligur), revendicat en generau coma occitan, mas tenent de trachs estructuraus sobretot ligurs. Si parla dins l'auta Vau de Ròia e dins de tèrras adjacenti, escambarlat qu'es sobre l'estat francés e l'estat italian. Lo brigasc es una varietat locala de roiasc qu'a aquerit una cèrta notorietat.
Classificacion
- Dau ponch de vista dei representacions, lu estatjants e li associacions culturali de l'Auta Ròia revendican volontiers la sieu apertenéncia a l'occitan (sensa negar totun li sieus afinitats emb lo ligur). Dau band italian, li comunas dont si parla roiasc si declarèron "comunas de lenga occitana" dins l'encastre de la Lei de proteccion dei minoritats lingüistiqui (nº 482, 1999).
- Dau ponch de vista estructurau, totun, lu trachs dau ligur son mai fòrts que lu trachs de l'occitan. Mas lo roiasc es un parlar de tipe ligur alpenc (emb lo parlar vesin de Pigna) que si distinguisse dau ligur de tipe genoés, quasi omnipresent dins la rèsta dau domeni ligur.
Localizacion
Lo roiasc si parla dins li localitats seguenti:
- Dins l'estat francés, dins lu Alps Maritims: Tenda, La Briga, Fontan, Saorj, Brelh de Ròia.
- Dins l'estat italian:
- Dins la província de Coni: La Viosena (comuna d'Ormea), La Briga Auta.
- Dins la província d'Impèria: Reaud e Verdeja (comuna de Triòra), Auriveta.
Lo parlar brigasc
Lo brigasc es una varietat de roiasc parlada dins la Tèrra Brigasca, a La Briga (estat francés), La Briga Auta, Reaud e Verdeja (estat italian). S'illustra emb la revista locala R'Ni d'àigura [R^ Ní d'áigüra], qu'a una especialitat etnologica, e emb la revista A Vastera.
Bibliografia
- BOTTON Charles, & GABER Jean, & BIANCO Albert (2000) Eu Saoueudjinn: le parler de Saorge, Brelh de Ròia: Éditions du Cabri
- DALBERA Joan Felip (1984) = DALBERA Jean-Philippe, Les parlers des Alpes Maritimes: étude comparative, essai de reconstruction [tèsi], Tolosa: Université de Toulouse 2 [ed. 1994, Londres: Association Internationale d’Études Occitanes]
- DALBERA Joan Felip (2003) = DALBERA Jean-Philippe, “Les îlots liguriens de France” [CERQUIGLINI Bernard (2003) (dir.) Les langues de France, París: Presses Universitaires de France / Ministère de la Culture et de la Communication-DGLFLF: 125-136]
- LANTERI Deidier (2005) = LANTERI Didier Dictionnaire français-brigasque. Grassa: Tac Motifs