Panthera

Panthera

Leon (P. leo), mâle adulte.

Classificacion
Règne	Animalia
Sosembr.	Vertebrata
Superclassa	Tetrapoda
Classa	Mammalia
Coòrta	Placentalia
Òrdre	Carnivora
Sosòrdre	Feliformia
Familha	Felidae
Sosfamilha	Pantherinae

Genre

Panthera
Oken, 1816

Panthera es un genre de la familha dels felins (Felidae) que compòrta quatre espècias (leopard, leon, tigre e jaguar). Aquestas espècias se caracterizan per la capacitat de rugir.

Lo genre Panthera es estat definit per Oken en 1816 ; se classa dins los Panterinats (Pantherinae), sosfamilha apelada autrament «grands felins».

Espècias e sosespècias

Existís nòu espècias qu'an per genre Panthera, sièis desaparegudas.

Las quatre espècias actualas son :

Lo leopard (Panthera pardus)

Catòrze sosespècias actualas dont tres decimadas per l’Òme e una desapareguda.

Lo leon (Panthera leo)

Nòu sosespècias actualas dont doas decimadas per l’Òme e cinc sosespècias desaparegudas.

Lo tigre (Panthera tigris)

Nòu sosespècias actualas dont tres decimadas per l’Òme e una desapareguda.

Lo jaguar (Panthera onca)

Uèch sosespècias actualas dont una decimada per l’Òme e doas desaparegudas.

Espècias actualas

Panthera pardus — pantèra o leopard

Lo leopard (o pantèra) (Panthera pardus) viu actualament en Africa e Asia. Sa rauba es pigalhada. Es lo pus pichon felin de genre Panthera.

- Panthera pardus pardus – Leopard african
- Panthera pardus panthera – Leopard de Barbaria
- Panthera pardus meas – Leopard de Java
- Panthera pardus saxicolor – Leopard iranian
- Panthera pardus kotiya - Leopard de Sri Lanka
- Panthera pardus delacouri – Leopard indochinés
- Panthera pardus fusca – Leopard indian
- Panthera pardus orientalis - Leopard d’Amur^[1]
- Panthera pardus nimr – Leopard d’Arabia
- Panthera pardus japonensis – Leopard del nòrd de China
- (†)Panthera pardus jarvesi – Leopard del desèrt de Juda (atudat)
- (†)Panthera pardus tulliana – Leopard d’Anatolia (atudat)
- (†)Panthera pardus adersi – Leopard de Zanzibar (atudat)

Panthera leo — leon

Lo leon (Panthera leo) se caracteriza per sa crinièra espessa pel mascle e sa capacitat de viure en grop (lo sol felin qu'a aquesta possibilitat). Son pelatge es falbe unit, mas los pichons son leugièrament pigalhats. Son airal de reparticion s’espandís en Africa Subsahariana e en Índia. Es lo segond felin del mond per la talha.

- Panthera leo leo – Leon de l’Atlàs (atudat a l’estat salvatge)
- Panthera leo nubica – Leon èst-african (risc mejan)
- Panthera leo senegalensis – Leon de Senegal (risc mejan)
- Panthera leo azandica – Leon del nòrd-èst de Còngo (risc mejan)
- Panthera leo bleyenberghi – Leon de Katanga (risc mejan)
- Panthera leo krugeri – Leon de Transvaal (en dangièr)
- Panthera leo persica – Leon d’Asia (en grand dangièr)
- (†)Panthera leo melanochaita – Leon del Cap (atudat)
- (†)Panthera leo europaea – Leon europèu (atudat)

Panthera tigris — tigre

Lo tigre (Panthera tigris) es lo pus grand felin del genre Panthera. Son pelatge es irange amb de raias negras. Viu actualament en Asia Orientala.

- Panthera tigris tigris – Tigre de Bengala (en dangièr)
- Panthera tigris corbetti – Tigre d’Indochina (en dangièr)
- Panthera tigris sumatrae – Tigre de Sumatra (en dangièr)
- Panthera tigris altaica - Tigre de Siberia (en grand dangièr)
- Panthera tigris jacksoni – Tigre malés (en grand dangièr)
- Panthera tigris amoyensis – Tigre de China Meridionala (en grand dangièr)
- (†)Panthera tigris virgata – Tigre de la Caspiana (atudat)
- (†)Panthera tigris sondaica – Tigre de Java (atudat)
- (†)Panthera tigris balica – Tigre de Bali (atudat)

Panthera onca — jaguar

Lo jaguar (Panthera onca) viu actualament en America Centrala e del Sud dins la selva tropicala. Sembla fòrça lo leopard, mas en pus grand.

- Panthera onca onca – Jaguar d’Amazonia (en dangièr)
- Panthera onca hernandesii – Jaguar mexican (en dangièr)
- Panthera onca veraecrucis – Jaguar de Tèxas (en grand dangièr)
- Panthera onca centralis – Jaguar d’America Centrala (en dangièr)
- Panthera onca goldmani – Jaguar del nòrd de l’America del Sud (en dangièr)
- Panthera onca palustris – Jaguar del sud de Brasil (en dangièr)
- Panthera onca peruvianus – Jaguar de Peró (en dangièr)
- (†)Panthera onca arizonensis – Jaguar mexican e nòrd-american (atudat)

Espècias atudadas

†Panthera gombaszoegensis (syn. †P. shawi, †P. arvernensis, †P. toscana) – Jaguar europèu (atudat naturalament)

†Panthera combaszoe – ?Pantèra primitiva (atudat naturalament)

†Panthera schreuderi - ?Pantèra primitiva (atudat naturalament)

†Panthera crassidens – Leopard primitiu (atudat naturalament)

†Panthera palaeosinensis – Tigre primitiu (atudat naturalament)

Panthera pardus — pantèra o leopard

- †Panthera pardus sickenbergi - Leopard europèu (atudat naturalament)

Panthera leo — leon

- †Panthera cf. Panthera leo (Laetoli) - ?Leon (atudat naturalament)
- †Panthera leo ssp. (Olduvai) - Leon (atudat naturalament)
- †Panthera leo fossilis (sin. †P. mosbachensis)– Leon de las cavèrnas primitiu (atudat naturalament)
- †Panthera leo spelaea (sin. †P. youngi) – Leon de las cavèrnas eurasiatic (atudat naturalament)
- †Panthera leo sinhaleyus – leon de Ceilan (atudat naturalament)
- †Panthera spelaea vereshchagini – Leon de l'estrech de Bering (atudat naturalament)
- †Panthera leo atrox – Leon american (atudat naturalament)

Panthera tigris — tigre

- †Panthera tigris trinilensis - Tigre del Trinil (atudat naturalament)

Panthera onca — jaguar

- †Panthera onca augusta – Jaguar nòrd-american (atudat naturalament)
- †Panthera onca mesembrina – Leopard de Patagònia (atudat naturalament)

Ibridacions e anomalias de pelatge

Arriba que d'individús d’espècias diferentas s'acoblen e balhen d'ibrids, coma lo tigron o lo ligre (entre lo leon e lo tigre), mas tanben entre las quatre espècias. Mas aquestes individús rares naisson sovent en captivitat.

Las anomalias de pelatge son pas mai frequentas, mas tòcan tanben las quatre espècias. Arriba que nascan un leon o un tigre blanc, una pantèra o un jaguar negre.

Istoric

Las primièras traças del genre Panthera datan del Pliocèn mejan (3,5 milions d’annadas environ) d’Euròpa. Sos fossils son atribuits a Panthera gombaszoegensis. Çaquelà, en Africa, un autre fossil trobat a Laetoli, datat tanben de 3,5 milions d’annadas sembla d'aparténer a un leon primitiu.

Panthera gombaszoegensis seriá çaquelà la primièra espècia de genre Panthera ; aviá de caractèrs de leons e de tigres, sos fossils son estats formalament identificats sul continent europèu (França, Itàlia, Anglatèrra, Espanha, Alemanha e Païses Basses) dins los depaus datats del Pliocèn tardiu e del Pleïstocèn inferior e mejan.

D’autres fossils del Pleïstocèn inferior de l’Ancian Mond apartenon a Panthera combaszoe e Panthera schreuderi.

Las primièras formas de leopards, Panthera crassidens, son aparegudas al Pleïstocèn inferior (1,5 milions d’annadas) en Africa ; puèi l’espècia, aprèp èsser estada remplaçada per Panthera pardus, migrèt sus tota Africa, en Euròpa (ont es actualament desapareguda) e sus tota Asia.

Las formas primitivas de leons las mai ancianas provenon de Tanzania (Gòrjas d'Olduvai, Pleïstocèn inferior, 1,7 milions d’annadas) e son atribuidas a Panthera leo fossilis. Sembla aver penetrat en Euròpa fa 700 000 ans (Itàlia) ont s'installèt. Mantun fossil es estat trobat en França, en Espanha e en Alemanha. Panthera leo fossilis èra pus grand que lo tigre de Siberia (Panthera tigris altaica).

Fa environ 350 000 ans, Panthera leo fossilis foguèt remplaçat per una autra sosespècia pas gaire mai pichona : Panthera leo spelaea, lo leon de las cavèrnas. Aquesta sosespècia es estada trobada un pauc pertot en Euròpa (França, Alemanha, Anglatèrra) a la Siberia Orientala. Aqueste leon es plan conegut sus las parets de las cavèrnas europèas, per las gravaduras e pinturas del Paleolitic superior ; d’autres imatges son estats gravats dins d’evòri (defensas de mamots). Sembla que, d’aprèp los « testimoniatges » de la bauma de Chauvet, lo leon de las cavèrnas deviá èsser especializat dins la caça dels bisons (Bison priscus).

Los leons d’Asia (Panthera leo persica) semblan d'èsser una relíquia dels leons de las cavèrnas. A la fin del periòde glaciari, son territòri s’espandissiá de la peninsula italiana a Índia.

Una sosespècia de la talha del leon d’Asia, de cran pus cort (apelat Panthera leo vereshchagini), s’installèt a l'ocasion d’un refrejament general, fa environ 35 000 ans, sus l'estrech de Bering, de la Siberia (Russia) al territòri de Yukon (Canadà) ; un immens glacièr separava Yukon e Alaska de la rèsta del continent nòrd-american.

A l'ocasion d’un rescalfament, fa 25 000 ans, l'estrech de Bering s’escafèt tornarmai jos las aigas ; un corredor de tèrra se creèt lo long de las Montanhas Rocosas, ligant lo territòri de Yukon e los Estats Units ; los lions, qu'an encara evoluit, migrèron vèrs los Estats Units.

Aquesta ultima sosespècia, apelada Panthera leo atrox, lo leon american, foguèt la pus granda e la pus poderosa de totas las sosespècias de leons (mai granda encara que lo tigre de Siberia e son ancèstre Panthera leo fossilis). S’installèt rapidament sus aqueste continent. Sos mai bèls fossils provenon de Rancho La Brea, un jaç de quitran natural a Los Angeles ont son estats exumats prèp de 80 especimèns.

La sosespècia s’installèt en Mexic, passèt l’istme de Panamà e migrèt vèrs l’America del Sud. Foguèt blocada pels Andes, mas s’installèt lo long del Pacific fins a Peró.

Los leons de l'estrech de Bering (Panthera leo vereshchagini) e d’America (Panthera leo atrox) an probable la meteissa origina que los tigres (Panthera tigris) ; se pòt doncas suggerir que Panthera leo spelaea foguèt tanben l’ancèstre del tigre. L’espècia Panthera palaeosinensis, del Pleïstocèn mejan de China, foguèt sens cap de dobte lo cadenon mancant entre las doas espècias. Autres còps, se podiá rencontrar lo tigre en Asia Menora, mas s’atudèt, victima de la caça.

Lo jaguar (Panthera onca), es sens dobte lo descendent de Panthera leo atrox. Panthera onca augusta, una espècia de jaguar nòrd-americana, foguèt tanben exumada dels poses de quitran de Rancho La Brea. Lo jaguar viviá autres còps en America del Nòrd, abans de s’atudar, victima de la caça.