Acuèlh
Lutz sus...
Annibal Barca (en fenician Hanni-baal significa « qu’a la favor de Baal), plan sovent nomenat Annibal, nascut en 247 AbC a Cartage (al nòrd-èst de la Tunis actuala en Tunisia) e mòrt per suicidi en 183 AbC en Bitinia (près de la Bursa actuala en Turquia), foguèt un general e òme politic cartaginés, sovent considerat coma un dels mai grands tacticians militars de l’istòria.
Visquèt dins un periòde de tension dins lo Bacin Mediterranèu, alara que Roma començava d'impausar sa poténcia en Mediterranèa occidentala: aprèp la presa de Sicília e de Sardenha, consequéncia de la Primièra Guèrra Punica, los Romans envièron de tropas en Illiria e contunhavan la colonizacion de l'Itàlia del Nòrd. Elevat, segon la tradicion istoriografica latina, dins l'òdi de Roma, èra, segon sos enemics, a l’origina de la Segonda Guèrra Punica que los Ancians nomenavan « guèrra d’Annibal ».
O sabiatz?
- Un aristocrata d'Auvèrnhe, Gilbèrt dau Motier de La Faieta (imatge), foguèt un general dins las doas revolucions americana e francesa.
- Lo lògo de l’OGC Niça pòrta en occitan Despì 1904 solament despuèi 2013.
- Lo grop de death metal Gojira que s’aperava Godzilla a sa creacion a Ondres, en Gasconha.
- Argentina a quatre noms egalament oficials: Nacion argentina, Províncias unidas del Riu de la Plata, Republica argentina e Confederacion argentina.
- D'un biais indirèct, la vila de Marselha auriá donat son nom a l’ouzo.
- L’estau de la comuna d’Embèrt z-es redond.
Nòvas
- 14 de març de 2025: Mark Carney ven cap del govèrn de Canadà. (imatge)
- 13 de març: Konstantinos Tasoulas ven president de Grècia.
- 3 de març: Christian Stocker ven cap del govèrn d’Àustria.
- 1 de març: Yamandú Orsi ven president d’Uruguai.
- 23 de febrièr: la drecha se ganha las eleccions legislativas en Alemanha.
- 20 de febrièr: l’estat soís reconeis que son programa Hilfswerk für die Kinder der Landstrasse foguèt un crimi contra l’umanitat.
- 14 de febrièr: morís l’occitanista Gustau Aliròl. (imatge)
- 12 de febrièr: après la demission de Klaus Iohannis, Ilie Bolojan ven president de Romania per interim.
- 11 de febrièr: morís Andrieu Neyton.
- 6 de febrièr: morís l'escrivan e jornalista asturian Damián Barreiro.
- 5 de febrièr: lo prince Rahim ven lo cinquen Aga Khan.
- 3 de febrièr: Bart De Wever ven cap del govèrn de Belgica.
- 30 de genièr: Rosario Murillo ven copresidenta de Nicaragua.
- 26 de genièr: moreish Nicolas Florian ancian maire de Bordèu.
- 23 de genièr: Micheál Martin ven tornar primièr ministre d’Irlanda.
- 20 de genièr: comença lo segond mandat presidencial de Donald Trump.
- 17 de genièr: morís lo ministre d'estat del Mónegue Didier Guillaume.
- 15 de genièr: Daniel Chapo ven president de Moçambic.
- 10 de genièr: Alexander Schallenberg ven cancelièr interimari d’Àustria.
- 9 de genièr: Joseph Aoun ven president de Liban.
- 8 de genièr: Alcide Ponga es elegit cap del govèrn de Canaquia.
- 7 de genièr: John Mahama ven president de Ghana.
- 3 de genièr: morís La Chunga.
- 2 de genièr: Jenniffer González ven governadora de Boriquen.
- 1 de genièr: Karin Keller-Sutter ven presidenta de Soïssa.
- 29 de decembre de 2024: morís lo rèirepresident american Jimmy Carter.
- 13 de decembre: Francés Vairon que vad purmèr ministre de l’estat francés.
- 12 de decembre: Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi Cirro ven president de Somaliland.
- 8 de decembre: tomba lo regim sirian.
- 6 de decembre: morís l'istorian Jean-Pierre Rioux, un especialista de Joan Jaurés.
- 5 de decembre: morís lo poèta Jacques Roubaud, afogat dels trobadors.
- 19 de novembre: Demissiona lo president d'Abcazia Aslan Bzhania. Badra Gunba fa l'interim.
- 12 de novembre: Naiqama Lalabalavu ven president de Fiji.
- 6 de novembre: Marco Bucci ven president de Ligúria.
- 4 de novembre: morís lo pintre e escalpraire Louis Cane.
- 3 de novembre: morís l'òme politic marselhés Marcel Tassy.
- 21 d'octobre: lo generau Lương Cường qu’es elegit president de Vietnam.
- 20 d'octobre: Prabowo Subianto ven president d’Indonesia.
- 15 d'octobre: morís l’escrivan chilenc Antonio Skármeta.
- 11 d'octobre: lo prèmi Nobel de la Patz es atribuït a l’associacion japonesa Nihon Hidankyo.
| Meta-Wiki Coordinacion de totes los projèctes* |
Wikiccionari Diccionari universal |
Wikinews Actualitats liuras* | |||||
| Wikilibres Ensemble de tèxtes pedagogics |
Wikiquote Recuèlh de citacions* |
Wikisource Bibliotèca universala | |||||
| Wikiversitat Comunautat pedagogica dobèrta* |
Wikispecies Inventari del vivent* |
Wikimedia Commons Banca de donadas multimèdia* |
*Projècte sens version en occitan o parcialament traduit