Acuèlh
Lutz sus...
Lo violoncèl qu'ei un instrument de musica de còrdas hregadas de la familha deu vriulon e jogat au mejan d'un arquet mei brac e mei hòrt que lo deu vriulon. Que's jòga totun en posicion verticau com los instruments de la familha de la viòla de gamba, mes, au contra d'aqueth, lo violoncèl que tòca lo sòu a mejan de la soa pica (dab l'excepcion deu violoncèl barròc, desprovesit de nada pica e portat com la viòla de gamba. La soa forma qu'ei pròcha de las deu vriulon au maugrat qui quauques las proporcions sian diferentas enter los dus instruments (lo violoncèl, per exemple, qu'ei proporcionaument hèra mei espés que lo vriulon). Lo violoncèl qu'ei acordat ua octava en devath deu vriulon alto, qu'ei a díser (de la còrda mei grava dinc a la mei aguda) : Do, Sol, Re e La. La ssoas particions que son marcadas en clau de Fa. Lo musician qui ne jòga qu'ei aperat «violoncelista».
O sabiatz?
- Un aristocrata d'Auvèrnhe, Gilbèrt dau Motier de La Faieta (imatge), foguèt un general dins las doas revolucions americana e francesa.
- Lo lògo de l’OGC Niça pòrta en occitan Despì 1904 solament despuèi 2013.
- Lo grop de death metal Gojira que s’aperava Godzilla a sa creacion a Ondres, en Gasconha.
- Argentina a quatre noms egalament oficials: Nacion argentina, Províncias unidas del Riu de la Plata, Republica argentina e Confederacion argentina.
- D'un biais indirèct, la vila de Marselha auriá donat son nom a l’ouzo.
- L’estau de la comuna d’Embèrt z-es redond.
Nòvas
- 23 de febrièr de 2025: la drecha se ganha las eleccions legislativas en Alemanha.
- 20 de febrièr: l’estat soís reconeis que son programa Hilfswerk für die Kinder der Landstrasse foguèt un crimi contra l’umanitat.
- 14 de febrièr: morís l’occitanista Gustau Aliròl. (imatge)
- 12 de febrièr: Konstantinos Tasoulas es elegit president de Grècia.
- 12 de febrièr: après la demission de Klaus Iohannis, Ilie Bolojan ven president de Romania per interim.
- 11 de febrièr: morís Andrieu Neyton.
- 6 de febrièr: morís l'escrivan e jornalista asturian Damián Barreiro.
- 5 de febrièr: lo prince Rahim ven lo cinquen Aga Khan.
- 3 de febrièr: Bart De Wever ven cap del govèrn de Belgica.
- 30 de genièr: Rosario Murillo ven copresidenta de Nicaragua.
- 26 de genièr: moreish Nicolas Florian ancian maire de Bordèu.
- 23 de genièr: Micheál Martin ven tornar primièr ministre d’Irlanda.
- 20 de genièr: comença lo segond mandat presidencial de Donald Trump.
- 17 de genièr: morís lo ministre d'estat del Mónegue Didier Guillaume.
- 15 de genièr: Daniel Chapo ven president de Moçambic.
- 10 de genièr: Alexander Schallenberg ven cancelièr interimari d’Àustria.
- 9 de genièr: Joseph Aoun ven president de Liban.
- 8 de genièr: Alcide Ponga es elegit cap del govèrn de Canaquia.
- 7 de genièr: John Mahama ven president de Ghana.
- 3 de genièr: morís La Chunga.
- 2 de genièr: Jenniffer González ven governadora de Boriquen.
- 1 de genièr: Karin Keller-Sutter ven presidenta de Soïssa.
- 29 de decembre de 2024: morís lo rèirepresident american Jimmy Carter.
- 13 de decembre: Francés Vairon que vad purmèr ministre de l’estat francés.
- 12 de decembre: Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi Cirro ven president de Somaliland.
- 8 de decembre: tomba lo regim sirian.
- 6 de decembre: morís l'istorian Jean-Pierre Rioux, un especialista de Joan Jaurés.
- 5 de decembre: morís lo poèta Jacques Roubaud, afogat dels trobadors.
- 19 de novembre: Demissiona lo president d'Abcazia Aslan Bzhania. Badra Gunba fa l'interim.
- 12 de novembre: Naiqama Lalabalavu ven president de Fiji.
- 6 de novembre: Marco Bucci ven president de Ligúria.
- 4 de novembre: morís lo pintre e escalpraire Louis Cane.
- 3 de novembre: morís l'òme politic marselhés Marcel Tassy.
- 21 d'octobre: lo generau Lương Cường qu’es elegit president de Vietnam.
- 20 d'octobre: Prabowo Subianto ven president d’Indonesia.
- 15 d'octobre: morís l’escrivan chilenc Antonio Skármeta.
- 11 d'octobre: lo prèmi Nobel de la Patz es atribuït a l’associacion japonesa Nihon Hidankyo.
- 10 d'octobre: l’escrivan sud-coreana Han Kang se ganha lo prèmi Nobel de literatura.
- 8 d'octobre: John Hopfield e Geoffrey Hinton son premiats del Nobel de fisica per lors trabalhs sus l'aprendissatge automatic.
- 7 d'octobre: Taye Atske Selassie es elegit president d'Etiopia.
- 1 d'octobre: Francesca Civerchia e Dalibor Riccardi venon capitanis regents de Sant Marin.
Wikipèdia fa part de la Fondacion Wikimedia qu'albèrga sus sos servidors dels projèctes liures, multilingües e gratuits.
| Meta-Wiki Coordinacion de totes los projèctes* |
Wikiccionari Diccionari universal |
Wikinews Actualitats liuras* | |||||
| Wikilibres Ensemble de tèxtes pedagogics |
Wikiquote Recuèlh de citacions* |
Wikisource Bibliotèca universala | |||||
| Wikiversitat Comunautat pedagogica dobèrta* |
Wikispecies Inventari del vivent* |
Wikimedia Commons Banca de donadas multimèdia* |
*Projècte sens version en occitan o parcialament traduit