Regionar i Frankrike
Regionar i Frankrike er administrative einingar som delar landet inn i 18 område (fransk régions). Av desse ligg 13 regionar i Europa (France métropolitaine), medan fem er oversjøiske regionar som ligg i andre verdsdelar. Kvar av dei europeiske regionane er vidare delt inn i departement, medan dei oversjøiske regionane kvar utgjer både ein region og eit departement.
Andre folkesette oversjøiske område som høyrer til den franske republikken har større grad av lokalt sjølvstyre og er dermed ikkje regionar, men såkalla kollektiv, og er difor ikkje med på regionlista. Franske oversjøiske besittelsar utan fast busetjing har status som territorium, og er direkte underlagt den franske regjeringa.
Bakgrunn
[endre | endre wikiteksten]
Før den franske revolusjonen i 1789 var landet delt i provinsar. Provinsane blei oppheva og erstatta av departement den 4. mars 1790, og desse eksisterer enno som lokalt forvaltingsnivå. Departementa er styrte av ein prefekt (tilsvarande fylkesmann) og ei folkevald forsamling (conseil général). Dei 101 departementa var per 2016 delt inn i 35 585 kommunar, med eigne folkevalde ordførarar og kommunestyre. Også denne ordninga blei oppretta under revolusjonen.[1]
Regionane blei først skipa den 2. mars 1982 som eit nytt forvaltingsnivå mellom staten og departementa. Dei fleste regionane fall i stor grad saman med historiske provinsar og fekk namn etter desse. Regionane er styrte av eit folkevald regionråd (conseil régional) leia av ein president. Ansvarsområdet til regionane er hovudsakleg vidaregåande og høgare utdanning og forsking, yrkesopplæring, økonomisk utvikling, arealbruk og infrastruktur. I tillegg har dei ein rett til mogleg bruk av lokal folkerøysting. Frå 1. januar 2016 blei talet på regionar i France métropolitaine redusert frå 22 til 13.
Regionane
[endre | endre wikiteksten]17. desember 2014 vedtok det franske parlamentet ein lov som reduserte talet på regionar i France métropolitaine frå 22 til 13, gjeldande frå 1. januar 2016.[2] Dei oversjøiske regionane Guadeloupe, Martinique, Fransk Guyana, Réunion og Mayotte blei ikkje råka av dei territorielle endringane i regioninndeling.
Regionane fekk mellombelse namn som, bortsett frå for Normandie, var ei alfabetisk opplisting av namna på regionane som var slått saman. Endelege namn blei vedtekne av dei folkevalde forsamlingane til dei nye regionane (vald i desember 2015) innan 1. juli 2016.[3] 1. oktober 2016 var sett som frist for statsrådet si godkjenning av nye namn.[4][5] Namna blei endeleg fastsette ved dekret vedteke den 28. septemberen 2016 og offentleggjort i Journal officiel den 29. september 2016.[6]
Dei samanslåtte regionane med mellombelse og nye namn er:[4][5]
| Tidlegare region | Ny region - mellombels namn |
Ny region - nytt namn[7] |
Folketal basert på folketeljinga i 2013[8] |
Hovudstad[9][7] | |
|---|---|---|---|---|---|
| Bourgogne | Bourgogne-Franche-Comté | Bourgogne-Franche-Comté | 2 819 783 | Dijon | |
| Franche-Comté | |||||
| Aquitaine | Aquitaine-Limousin-Poitou-Charentes | Nouvelle-Aquitaine | 5 844 177 | Bordeaux | |
| Limousin | |||||
| Poitou-Charentes | |||||
| Basse-Normandie | Normandie | Normandie | 3 328 364 | Rouen | |
| Haute-Normandie | |||||
| Alsace | Alsace-Champagne-Ardenne-Lorraine | Grand Est | 5 552 388 | Strasbourg | |
| Champagne-Ardenne | |||||
| Lorraine | |||||
| Languedoc-Roussillon | Languedoc-Roussillon-Midi-Pyrénées | Occitanie | 5 683 878 | Toulouse | |
| Midi-Pyrénées | |||||
| Nord-Pas-de-Calais | Nord-Pas-de-Calais-Picardie | Hauts-de-France | 5 987 883 | Lille | |
| Picardie | |||||
| Auvergne | Auvergne-Rhône-Alpes | Auvergne-Rhône-Alpes | 7 757 595 | Lyon | |
| Rhône-Alpes |
Følgjande regionar blei ikkje råka av reforma som gjaldt frå 1. januar 2016:
| Region | Folketal ved folketeljinga i 2013[8] | |
|---|---|---|
| Bretagne | 3 258 707 | |
| Centre-Val de Loire | 2 570 548 | |
| Korsika | 320 208 | |
| Île-de-France | 11 959 807 | |
| Pays de la Loire | 3 660 852 | |
| Provence-Alpes-Côte d'Azur | 4 953 675 |
Tidlegare regionar
[endre | endre wikiteksten]Regioninndelinga slik ho var fram til 1. januar 2016.
| Region | Våpen | Folketal2012 [10] |
Areal km² | Innb./km² | Hovudstad |
|---|---|---|---|---|---|
| Alsace | 
|
1 859 869 | 8 280 | 224 | Strasbourg |
| Aquitaine | 
|
3 285 970 | 41 308 | 79 | Bordeaux |
| Auvergne | 
|
1 354 104 | 26 013 | 52 | Clermont-Ferrand |
| Basse-Normandie | 
|
1 477 209 | 17 589 | 84 | Caen |
| Bourgogne | 
|
1 641 130 | 31 582 | 52 | Dijon |
| Bretagne | 
|
3 237 097 | 27 208 | 118 | Rennes |
| Centre-Val de Loire | 
|
2 563 586 | 39 151 | 65 | Orléans |
| Champagne-Ardenne | 
|
1 339 270 | 25 606 | 52 | Châlons-ein-Champagne |
| Franche-Comté | 
|
1 175 684 | 16 202 | 72 | Besançon |
| Haute-Normandie |
|
1 845 547 | 12 317 | 149 | Rouen |
| Île-de-France | 
|
11 898 502 | 12 012 | 987 | Paris |
| Korsika | 
|
316 257 | 8 680 | 36 | Ajaccio |
| Languedoc-Roussillon | 
|
2 700 266 | 27 376 | 98 | Montpellier |
| Limousin | 
|
738 633 | 16 942 | 44 | Limoges |
| Lorraine | 
|
2 349 816 | 23 547 | 100 | Metz |
| Midi-Pyrénées | 
|
2 926 592 | 45 348 | 64 | Toulouse |
| Nord-Pas-dei-Calais | 
|
4 050 756 | 12 414 | 326 | Vesle |
| Pays dei la Loire | 
|
3 632 614 | 32 082 | 112 | Nantes |
| Picardie | 
|
1 922 342 | 19 399 | 99 | Amiens |
| Poitou-Charentes | 
|
1 783 991 | 25 810 | 69 | Poitiers |
| Provence-Alpes-Côte d'Azur | 
|
4 935 576 | 31 400 | 157 | Marseille |
| Rhône-Alpes | 
|
6 341 160 | 43 698 | 144 | Lyon |
| France métropolitaine | 63 375 971 | 543 965 | 117 | ||
| Fransk Guyana | 
|
239 648 | 83 534 | 3 | Cayenne |
| Guadeloupe | 
|
403 314 | 1 628 | 249 | Basse-Terre |
| Martinique | 
|
388 364 | 1 128 | 348 | Fôra-dei-France |
| Mayotte | 
|
217 091 | 374 | 577 | Mamoudzou |
| Réunion | 
|
833 944 | 2 504 | 330 | Saint-Denis |
| Oversjøiske regionar | 2 082 361 | 89 168 | 23 |
Reform og samanslåing av regionar
[endre | endre wikiteksten]Tidlegare forslag
[endre | endre wikiteksten]-
Édouard Balladur sitt forslag -
Manuel Valls sitt forslag A -
Manuel Valls sitt forslag B -
François Hollande sitt forslag
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ «La France aux 36 000 communes, c’est fini !», Lagazette.fr, 18. mai 2016. Lest 8. oktober 2016.
- ↑ La carte à 13 régions définitivement adoptée, Le Monde, 17. desember 2014, besøkt 2. januar 2015
- ↑ Quel nom pour la nouvelle région ? Vous avez choisi..., Sud-Ouest, 4. desember 2014, besøkt 2. januar 2015
- ↑ 4,0 4,1 «AVANT/APRES. Découvrez les 13 noms des nouvelles régions de France» (på fransk). 2. juli 2016. Henta 3. juli 2016.
- ↑ 5,0 5,1 Durand, Anne-Aël (1. juli 2016). «Nouvelles régions : « Changer de nom ne modifie pas la perception du territoire »». Le Monde.fr (på fransk).
- ↑ «Les noms des nouvelles régions sont actés», Ministère de l'intérieur, 29. september 2016. Lest 6. oktober 2016.
- ↑ 7,0 7,1 «Nouvelles régions : les décrets fixant le nom et le chef-lieu sont parus», vie-publique.fr, Direction de l'information légale et administrative. 29. september 2016. Lest 6. oktober 2016.
- ↑ 8,0 8,1 «Populations légales 2013 des régions», Insee. Lest 4. juli 2016.
- ↑ «Ces nouvelles régions en quête d'identité», Le Monde, 1. juli 2016. Lest 5. juli 2016.
- ↑ Insee: Legal folkemengde, 2012
- Denne artikkelen bygger på «Regionar i Frankrike» frå Wikipedia på bokmål, den 19. desember 2020.