Sjå kjelda til Kina-regionen

[[Fil:China CIA map.png|mini|Kart over Kina]]
[[Fil:Great Wall of China.jpeg|mini|[[Den kinesiske muren]]]]

'''Kina''' (tradisjonell [[kinesisk skrift]] 中國, forenkla kinesisk 中国;, [[pinyin]] ''Zhōngguó'', [[Wade-Giles]] ''Chung-kuo'') er eit land i Aust-Asia som frå [[1949]] i røynda er delt i to. ''[[Folkerepublikken Kina]]'' (med hovudstad i [[Beijing]]) (eller Peking) omfattar alle fastlandsprovinsane. ''[[Republikken Kina]]'' (med hovudstad [[Taipei]]) styrer berre over provinsen og øya [[Taiwan]] (Formosa) og nokre små øyar i provinsen [[Fujian]]. Styremaktene i båe republikkane gjer krav på å vera styresmakt i heile Kina. Republikken Kina sin offisielle hovudstad er [[Nanjing]] (eller Nanking) som ligg i fastlands-Kina.

Kina er ofte rekna som den eldste framleis eksisterande [[sivilisasjon]]en.

Kina har eit folketal på over ein milliard og utgjer ein femdel av menneska på [[jorda]]. Fleirtalet er [[han-kinesarar]]. Viktige minoritetar inkluderer [[mandsjuar]]ar. Det kinesiske språket er inndelt i ei rad variasjonar. Beijiingdialekten vert nytta som utgangspunkt for [[standardkinesisk]].

==Historie==
{{detaljar|Kinesisk historie}}

Den kinesiske antikken hadde følgjande dynasti,<br>
[[Xia-dynastiet]] herska i tida 2070 fvt.-1600 fvt.<br>
[[Shang-dynastiet]] herska i tida 1600 fvt.-1046 fvt.<br>
[[Zhou-dynastiet]] herska i tida 1046 fvt.–256 fvt.<br>
[[Vår- og haustannaltida]] var tida 722 fvt.–476 fvt.<br>
[[Krigarrika-tida]] var tida 476 fvt.–221 fvt, og med ho slutta den kinesiske antikken.<br>

<!-- Etter den kinesiske antikken -->
[[Qin-dynastiet]] herska i tida 221 fvt.–207 fvt.

[[Han-dynastiet]] herska i tida 202 fvt.–220.

[[Dei tre kongedøma]] herska i tida 220–280.

[[Jin-dynastiet]] herska i tida 266–420.

[[Nord- og Sør-dynastia]] herska i perioden 420–589.

[[Sui-dynastiet]] herska i tida 581–618.

[[Tang-dynastiet]] herska 618–907.

[[Fem dynasti og ti kongerike-tida|Dei fem dynasti og ti kongerike]] herska frå 907 til 960.

Dynastia [[Liao-dynastiet|Liao]], [[Song-dynastiet|Song]], [[det vestlege Xia]], og [[det yngre Jin-dynastiet]] herska i perioden 960–1276.

[[Yuan-dynastiet]] herska 1271–1368.

Særleg frå [[600-talet]] til og med [[1300-talet]], kunne Kina reknast som den mest avanserte sivilisasjonen i verda. 

[[Ming-dynastiet]] herska i tida 1368–1644.

[[Mandsju-dynastiet|Mandsju-]] eller Qing-dynastiet herska i perioden 1644–1912. 

Frå [[1800-talet]] til ut på [[1900-talet]] var landet for svakt til å slå attende [[Europa|europeisk]] [[kolonialisme]] og [[Japan|japansk]] invasjon. Samstundes var det interne konfliktar i landet. Kommunistsigeren i [[den kinesiske borgarkrigen]] etablerte Folkerepublikken Kina på fastlandet, medan Republikken Kina si regjering heldt fram med å kontrollera Taiwan og nokre mindre øyar i [[Austkinahavet]].


[[Kinesisk historie|Historia til landet]] vert kjenneteikna av ymse delingar og samanslåingar mellom skiftande periodar av [[fred]] og [[krig]], og valdelege maktskifte. Makta låg gjerne i hovudsak hjå den [[Kinesiske keisarar|kinesiske keisaren]]. Den røynlege makta kunne liggja hjå mektige embetsmenn og regionale krigsherrar. Kina sitt landområde har variert gjennom historia.

==Sjå òg==
*[[Belte og veg-initiativet]] (''BRI'')

== Bakgrunnsstoff ==
{{Commons|China}}

{{Aust-Asia}}
{{Sentral-Asia}}
{{Autoritetsdata}}

[[Kategori:Land i Asia]]
[[Kategori:Kina]]

<!--interwiki (no, sv, da first; then other languages alphabetically by name)-->

[[et:Hiina#Hiina Rahvavabariik]]