dertig

Telwoord (afr)
	0

Nederlands


0	0	3	0

dertig,
op een abacus

Uitspraak

Geluid: dertig (hulp, bestand)
IPA: / ˈdɛrtəx / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

der·tig

Woordherkomst en -opbouw

via Middelnederlands dertich van Oudnederlands thrītig, als telwoord voor het eerst aangetroffen in de Lex Salica (509-800); afgeleid van drie ht met het achtervoegsel -tig met metathese van de r-klank ^[1]^[2]^[3]

Hoofdtelwoord

dertig

"30", het getal tussen negenentwintig en eenendertig, drie maal tien
om een hoeveelheid aan te geven
- De totale kosten bedragen dertig euro en zevenendertig cent.
- De maanden april, juni, september en november zijn dertig dagen lang.
▸ Precies dertig jaar geleden, op 1 mei 1995, begon de eerste Nederlandse muziekzender op tv. TMF (The Music Factory) bestaat inmiddels al veertien jaar niet meer, maar heeft een blijvende indruk achtergelaten op de Nederlandse muziek. "TMF was de shit vroeger".^[4]

▸ 'Dertig jaar geleden zat het hier helemaal vol', zegt Claudette Bonin (60), serveerster van het Relais des Routier in Dordives. Nu zijn een paar tafels bezet voor de lunch.^[5]
om een plaats in een volgorde aan te geven
- Het juiste antwoord op opgave dertig is "42".
de jaren dertig: de periode van 1930 t/m 1939
▸ De chique, ruime schrijftafel van ebbenhout, die stijlvol was ingelegd met lichtere houtsoorten, die voor het raam was geplaatst naast de openslaande deuren naar het terras en die gepaard was aan een sobere maar degelijke en comfortabele houten bureaustoel uit de jaren dertig, had ik al meteen bij binnenkomst opgemerkt.^[6]

Schrijfwijzen

30 (decimaal)
11110 (binair)
1E (hexadecimaal)
XXX (Romeins)

Afgeleide begrippen

dertigen (oude verbogen vorm na sommige voorzetsels)
gedertigen

zelfstandig naamwoord samengesteld met "dertig" ht

bijvoeglijk naamwoord samengesteld met "dertig" ht

bijwoord

dertigmaal

rangtelwoord

dertigste, dertigsten

hooftelwoorden samengesteld met "dertig" ht als linkerdeel

hooftelwoorden samengesteld met "dertig" ht als rechterdeel

Vertalingen

1. het getal 30

Italiaans: trenta ^(it)
Japans: 三十 ^(ja) (san-jū)
Koerdisch: sî ^(ku)
Koreaans: 서른 ^(ko) (seoreun), [] (samsip)
Kroatisch: trideset ^(hr)
Latijn: triginta ^(la)
Lets: trīsdesmit ^(lv)
Noors: tredve ^(no)
Novial: trianti
Oekraïens: тридцять ^(uk) (trýdtsjat’)
Papiaments: trinta
Pools: trzydzieści ^(pl)
Portugees: trinta ^(pt)
Roemeens: treizeci ^(ro)
Russisch: тридцать ^(ru) (trídtsat’)
Sanskriet: triṁśat ^(sa)
Servisch: тридесет ^(sr) (trideset)
Sloveens: trideset ^(sl)
Slowaaks: tridsať ^(sk)
Spaans: treinta ^(es)
Swahili: thelathini ^(sw)
Tsjechisch: třicet ^(cs)
Turks: otuz ^(tr)
Zeeuws: dertig ^(zea)
Zweeds: trettio ^(sv)

Zelfstandig naamwoord

de dertig v / m

dat wat in een (rang)ordening met 30 is aangeduid
- Het is weer de dertig die het niet doet, kunnen we die niet simpel vervangen?
- Haar eenendertigste verjaardag was een belangrijk moment, want haar leven werd heel anders toen ze de dertig eenmaal voorbij was.

de dertig mv

groep van 30 eenheden
- De dertig zijn natuurlijk blij, maar laten we ook denken aan het verdriet van de vier die zijn afgewezen.

Gangbaarheid

Het woord dertig staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dertig" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[7]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ Oudnederlands Woordenboek
↑ dertig op website: Etymologiebank.nl
↑ Weblink bron “30 jaar geleden begon TMF, herinneringen nog springlevend” (1 mei 2025), NOS
↑ Weblink bron
Peter Giesen
“Route Nationale 7, leuker dan de Route du Soleil” (30 juli 2014), de Volkskrant
↑
Pfeiffer, Ilja Leonard
“Grand Hotel Europa” (2018), De Arbeiderspers , ISBN 978-90-295-2622-7, p. 18
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Afrikaans

Uitspraak

geluid

Hoofdtelwoord

dertig

dertig

Zeeuws

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Middelnederlandse dertich

Hoofdtelwoord

dertig

dertig

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[2] Oudnederlands Woordenboek

[qdertig-3] dertig op website: Etymologiebank.nl

[30_jaar_geleden_begon_TMF,_herinneringen_nog_springlevend-4] Weblink bron “30 jaar geleden begon TMF, herinneringen nog springlevend” (1 mei 2025), NOS

[Route_Nationale_7,_leuker_dan_de_Route_du_Soleil-5] Weblink bron
Peter Giesen
“Route Nationale 7, leuker dan de Route du Soleil” (30 juli 2014), de Volkskrant

[Grand_Hotel_Europa,_p._18-6] 
Pfeiffer, Ilja Leonard
“Grand Hotel Europa” (2018), De Arbeiderspers , ISBN 978-90-295-2622-7, p. 18

[7] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Telwoord (nl)
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26	27	28	29
30	31	32	33	34	35	36	37	38	39
40	41	42	43	44	45	46	47	48	49
50	51	52	53	54	55	56	57	58	59
60	61	62	63	64	65	66	67	68	69
70	71	72	73	74	75	76	77	78	79
80	81	82	83	84	85	86	87	88	89
90	91	92	93	94	95	96	97	98	99
100	200	300	400	500	600	700	800	900	1000
10⁶	10⁹	10¹²	10¹⁵	10¹⁸	10²¹	10²⁴	10²⁷	10³⁰	10³³
10³⁶	10³⁹	10⁴²	10⁴⁵	10⁴⁸	10⁵¹	10⁵⁴	10⁵⁷	10⁶⁰	10⁶³
10⁶⁶	10⁶⁹	10⁷²	10⁷⁵	10⁹⁹	10¹⁰⁰	10¹²⁰	10³⁰³	10³⁰⁰³	∞

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dertig	dertigs
verkleinwoord	dertigje	dertigjes

Telwoord (afr)
0
1	11	10	100	10³
2	12	20	200	10⁶
3	13	30	300	10⁹
4	14	40	400
5	15	50	500
6	16	60	600
7	17	70	700
8	18	80	800
9	19	90	900