-er

Nederlands

Huidig bestand
2.446

Uitspraak

• IPA: /ər/

Woordafbreking

• -er

Woordherkomst en -opbouw

• [zelfstandig naamwoord 1,2] van Oudnederlands *-āri, -ere, van het Protogermaanse *-ārijaz, geleend van het Latijnse -ārius
• [bijvoeglijk naamwoord 1] van Oudnederlands -iro, -oro, van het Protogermaanse *-izô, *-ōzô.
• [zn 3, bv 2] van Oudnederlands *-āri, van het Protogermaanse *warjaz

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	-er	-ers
verkleinwoord

Achtervoegsel

-er (vormt een zelfstandig naamwoord m)

1. toegevoegd aan de stam van een overgankelijk of inergatief werkwoord: het agens dat de actie van het werkwoord uitvoert

   • arbeider, wekker 

2. instrument waarmee de handeling wordt verricht die het grondwoord noemt

   • gieter, prikker 

3. toegevoegd aan de eigennaam van sommige plaatsen en gebieden: de aanduiding van een inwoner of ingezetene

   • Amsterdammer, Limburger 

-er (vormt een bijvoeglijk naamwoord)

1. toegevoegd aan een bijvoeglijk naamwoord: de vergelijkende vorm

   • aardiger, groter 

2. toegevoegd aan de eigennaam van sommige plaatsen en gebieden: ter aanduiding van wat daar vandaan komt of er betrekking op heeft

   • een Amelander kaas, het Groninger museum 

-er (vormt een werkwoord)

1. (verouderd) toegevoegd direct na de stam van een werkwoord, voor een eventuele uitgang levert het een frequentatief op, dat herhaling en intensiteit uitdrukt

   • Zij knipperde met haar ogen toen ze uit de donkere berging weer in de hel verlichte keuken kwam. 

Verwante begrippen

• [zelfstandig naamwoord 1,2,3] -ster (vrouwelijk), -aar (cognaat), -ers (meervoud)
• [bijvoeglijk naamwoord 1] -st (overtreffende trap), -s (partitief), -der (met epenthesis)
• [bijvoeglijk naamwoord 2] -s
• [werkwoord] -el

Opmerkingen

• Er is ook een archaïsche uitgang -er voor de genitief (bezitsvorm) in het meervoud en de bij woorden met een vrouwelijk woordgeslacht de genitief en datief in het enkelvoud. Zie bijvoorbeeld woorden als aller, der, dezer en ter.

Afgeleide begrippen

    enige woorden met dit voorvoegsel die nog moeten worden aangebracht

100+'er 100-plusser 10de-eeuwer 10e-eeuwer 11e-eeuwer 12-minner 16+'er 16-minner 1e-eeuwer 1ste-eeuwer 20+'er 21+'er 21-plusser 25+'er 25-plusser 2de-eeuwer 2e-eeuwer 30-plusser 35+'er 35-plusser 3D-printer 3de-eeuwer 3e-eeuwer 40+'er 40-plusser 45+'er 45-plusser 49+'er 49-plusser 4D-printer 4de-eeuwer 4e-eeuwer 50plus'er 55+'er 55-plusser 5de-eeuwer 5e-eeuwer 60'er jaren 60-plusser 65'er 65-minner 65-plusser 6de-eeuwer 6e-eeuwer 70'er jaren 70+'er 70-plusser 7de-eeuwer 7e-eeuwer 80+'er 80-plusser 85+'er 85-plusser 8e-eeuwer 8ste-eeuwer 90'er 95+'er 95-plusser 9de-eeuwer 9e-eeuwer Aalter aanbinder aanbouwer aanhaler aanheffer aanlanger aanlapper aanloper aanmaner aanmunter aanpoter aanschrijver aanschuiver aanstipper aanstouwer aanstraler aanstrijker aantoner aanvaarder aanvechter aanvreter aanvuller aarder achterhouder achterloper achtkanter achtplusser adapter afbaarder afbieder afbinder afdekker afdinger afdraaier afdreiger afduwer afdwaler afdwinger afglipper afhouder afkicker afklemmer afkraker aflakker afloper afmaaier afmelder afreier afschrabber afslachter afsleper afslibber afsnijder afspeler afspringer afstemmer afstikker afstopper afstromer aftaster afwachter afwerper afzuiger AJC'er alarmgever amenzegger Ams'er anderlander antwoorder aquajogger ariër arnhemmer aso'er Atjeeër Aucaner australiëganger autocrosser avalgever baaivanger backer Backer Bader Bakker balker ballaster baller bandstoter banner baseballer bedeganger bedekker bedeler bedevaartganger bedijker bediller bedplasser bedroever bedrukker Beeldhouwer beeldstormer beeper beervoeter beffer begenadiger begever begieter begiftiger beglazer begrazer beijerlander bejager bekenner bekijker bekker beklemmer beklimmer beklopper bekrasser bekvechter belanger belieger believer belover bemester beminner benutter bepaler beploeger Berber bereizer berijmer berliner berover beschadiger beschamer beschaver beschieter beschikker beslaglegger bespringer besproeier bestijger bestoker bestormer bestraffer bestraler bestrater bestrijker bestrooier bestuiver betaster betoelager betonner betrachter betreder betrekker betuiger betwister beuger beursganger bevechter bever bevestiger bevisser bevlekker bevloeier bevochtiger bevoogder bevrediger bevreemder bevruchter bevuiler bewaargever bewaarnemer bewasser bewener bewerkstelliger bewieroker bewijzer bezaaier bezemer bezinger bieper bierbrouwer bijeenroeper bijlander bijlichter bijloper bijslijper bijtrekker bijvuller binger binnenlander binnenloper binnensleper binnenspeler bioscoopganger blater bleiter blindvlieger blootlegger BMX'er bodemerijgever bodemerijnemer bodemgever boetedoener bohemer bommer boogschieter bookmarker boomer boorder boordroeier bootlegger Borger bouter bovenlander braaklegger brader brainstormer braller brandschatter breakdanser broeier Brouwer bruiker bruikleengever bruiloftsganger bruinkoolganger bruller buikdanser buikschuiver buitenhanger buitensmijter buizer bumper bumpersurfer bungeejumper buso'er buter buzzer Canariër cao'er carnavalsganger Carver caster catcher CD&V'er charger chatter chopper coaster coater cocooner comazuiper commissiegever concertganger conferentieganger consignatiegever consignatienemer contactlegger cooker couchsurfer couper crasher crawler crooner cruiser CVP'er cyberpester cybershopper cyclecrosser D66'er Danser dater dauwtrapper dealer decreetgever deeltijder Dekker delger deltavlieger depositogever derdeklasser dertienvoeter derver designer diamantklover dienstdoener diepdoener Diever digger dijer discoganger discontogever discontonemer dispatcher dispenser diëter doodloper dooier doorbloeier doorbreker doorbrenger doordrammer doordraver doorduwer doorgronder doorhaler doorkliever doorkopper doorlader doorlever doorpakker doorrijder doorroker doorslaper doorslijper doorsteker doortrekker doorvorser doorzakker dotcommer doucher Dover downdater downloader Dravidiër dreiner drenzer drieakter driebander drieplusser Drijver driller dringer drommer drooglegger droogloper droogmaler droogzwemmer druiler drukdoener dubbelklapper dubbelklikker duimer Duinkerker duisterer Duitser dulder dunker dutter dwaler dwarszitter dweiler e-mailer e-shopper eenpoter EHBO'er eiertikker einzelgänger enter EP'er erver ex-PSV'er ex-PTT'er exhauster fabrieker falklander farmer felser festivalganger fielder fietspooler fikfakker fitnesser fixer flexer flikflooier floater floeper flosser Flower FNV'er Fokker franchisegever franchiser frankfurter freerunner frontverlofganger frotter fucker fuiver fundraiser funshopper gaaischieter gaffeler galler garver Gasser gastgever gatlikker gedachtelezer gedoger gelder geldophaler geluidgever gister goedprater gpf'er grabber graflegger grensganger grijsrijder grijswerker gritstraler groeptweeër gronder grondwetgever grootdoener grootspreker gsm'er gunner haarkliever haarknipper half-hbo'er handicapper handlezer handwerker handzetter hangglider hbs'er headbanger headhunter headliner healer herdenker herhaler herkanser herschepper herschrijver heuer heuler hijser hink-stap-springer hitlander hoefganger hoekgever hoester hollander Hopper horer houser houtbewerker hozer hrm'er hsp'er hts'er huishouder huiver huizer hukker huller hummer hypotheekgever hypotheeknemer hyver ib'er id'er ijslander ijzer IJzer impulsgever inademer inbeller inbinder inbrander indijker indraaier indrukker influencer inhouder inkopper inkuiler inlader inlener inlezer inlijster inlineskater inlosser inmaker innemer inpikker inruiler inschenker inschrijver inslaper insluiter inspanner inspringer inspuiter instamper instarter insteker insteller instrijker internetdater introever invloeier invoeger inwijfer inzagelegger jachter jakobsganger jammer jasser Jenner jetsetter jeu-de-bouler jeugdloner jobber jobhopper joeler joker jordaner juffer juicher kaaier kaarder kaartlegger kaartlezer kaasmaker kabellegger kader kadraaier kajakker kalker kamer Kamer kanaaleilander Kanter kanthouwer kantklosser kantrechter kantwerker kapucijner karweiganger kastijder kauwer kazakdraaier kazer keeper kennisgever keper kermer kermisganger kerver ketser kettingganger keylogger kieler kiellegger kieskauwer kimmer kipper kister kitter klakker klatsjer klaverjasser kleier klein-verlofganger kleinverlofganger klemmer klitter klover kluner klutser kmo'er knauwer kneder kneuzer knoper knopper koekhapper koetser kogelstoter kokker koller komediespeler konfijter konterfeiter kooier Koper korfballer kortverbander koster koter kousenvoeter kozer krachttrainer krakeler krakker Kramer kranslegger krauwer Kretenzer krieler krijger krijter krimper kroegganger kromprater kropper krucher kruislander krukker KSA'er Kuiper kunstvlieger kusser kwaaddoener kwakker kwartetter kwartiergever kwartiernemer kwijler kwinker laaier laker lakker landauer Lander landganger langebaanschaatser langswipper lapzalver laster lastgever laver lay-outer leaser leasinggever ledigganger leertouwer Leger leidinggever leningnemer Leoner lepper lettergieter letterzifter leuner levensgever lever Lever licentiegever licentienemer liefkozer lijkganger lijner lijster linedancer locker loder loenser loever logger loner lonker loter LPF'er lukker lurker luster lvg'er maandgelder maandloner maasdammer maaslander maatgever maathouder machtgever mailer Malagassiër Maldiviër Malediviër Maleier maliër maltezer mandaatgever maneilander marker marktganger master mastieker mastklimmer Matser ME'er medebrenger mededeler medepleger medestrijder meedeiner meedinger meedrinker meekijker meelifter meenemer meeroker mekanieker Mekkaganger melkertbaner messer middelganger mijdrechter mijter Miletiër minimumloner mister misvormer moddervechter moeier moller Molukker monsternemer montignaccer mooidoener moskeeganger motorcrosser motorrenner mt'er multiplexer multitasker N-VA'er naaier nabauwer nabesteller nabezorger nabootser nadrukker nagloeier najager nameter napluizer naprater naschrijver Nasser Nazarener neerhaler neerkijker negenenveertigplusser negentiger neringdoener netsurfer Newfoundlander nietsdoener nietsnutter nieuwjaarwenser niezer nikker NL'er noodseingever Noord-Hollander noorlander NS'er NSB'er OCMW'er oliegever omboeker ombouwer ombuiger omhelzer omhuller omkatter omlegger omroller omsmeder onderbreker onderduikgever onderhouder onderkenner onderligger onderloper ondermijner onderrichter onderschepper onderschuiver ondersteuner onderstutter onderuithaler ontbieder ontbijter ontbinder ontdooier ontgasser ontgroener ontgronder onthaaster ontkalker ontkoler ontkrachter ontkurker ontleder ontlokker ontluchter ontluizer ontmijner ontnemer ontplooier ontremmer ontroerer ontroester ontrover ontruimer ontrukker ontscheper ontschminker ontslagnemer ontsluiter ontsmetter ontsnapper ontsteller ontstemmer ontstresser ontvlekker ontvouwer ontwasemer ontwijder ontwormer ontzinner oostganger opberger opbieder opbinder opblazer opbouwer opbreker opbrenger opdeler opdiener opdisser opdrijver opduwer opeiser openbreker opfluffer opfokker ophakker opheffer opjager opjutter opkomer oplapper oplater opletter oplezer oploper opmeter opnaaier opnoemer oppikker oppotter oprekker oprijder opschieter opschrijver opschuiver opslokker opsluiter opsommer opstaander opstalgever opstarter opstrijker opstuiter optieker optrekker optuiger opvanger ordener osm'er outer overblijver overbrenger overbriever overdrager overdrijver overeter overhouder overkanter overklokker overkomer overkoper overlader overlander overlastgever overlegger overpakker overschrijder overschrijver overspeler oversteker overtuiger overvlieger overwerker overzeiler overzender overzetter paaier paalzitter paardrijder paasganger pachtgever pagaaier palingtrekker Palmer pandgever pandnemer pappenheimer partijganger partycrasher Passer patentnemer payroller peilingsgever pekker performer pgb'er Phoeniciër picknicker piercer pieser pincher pingponger pinker pinner pitcher plaatsbegever plaveier plemper plenger ploter pluimstrijker pluizer poerimganger poester poger pointer Pointer poker polakker polsstokhoogspringer polsstokspringer pomper ponser pooler popganger potenrammer pozer PP'er praler Prediker preekganger premiegever premienemer presser producer proefnemer psalmzinger PSV'er ptt'er puffer puinruimer pulser punker PvdA'er PVDA'er PVV'er PWA'er quizzer rafter raider rampokker ramsjer rancher raper ratser rauwdouwer rauzer ravotter reader rechthouder rechtspreker recorder recruiter reefer regelgever regresnemer relaxer Renner rentegever reporter researcher retailer reviewer rhodesiër Richter Riemer rijnkanter Rijnlander rijver rijzer rikker ringer ringrijder rinkelrooier rister ritser ritter rock-'n-roller rocker Roemer roerstandgever rolschaatser rolstoeler rolstoelganger Romer rondbrenger rondloper rondrijder rondventer ronker roskammer roter rouwklager RST'er ruilebuiter runner samenhuizer samenknieper samenlever samenspanner samentrekker samenvoeger samenwerker samenwoner Saramaccaner schaakspeler schaalloner schaver scheefwerker scheefwoner Schepper Schermer scherpsteller schertser schetser schijner Schilder schminker schoolblijver schoolganger schoonrijder schoonschrijver schoonspringer schoonzwemmer schoremer schrabber schranzer schrooier schuiler Schutter Schäffer scrambler scratcher screener scroller SDAP'er seingever seksuitgever sequencer server SGP'er shaver shetlander shortseller shorttracker shower shutter Siberiër signaalgever simmer simultaangever sjieker skateboarder skater skiloper skimmer skipper skispringer skydiver slabakker Slabber slammer slover smader smaler smeker sms'er snaaier snacker snakker snauwer sneeuwruimer snelschaker sneper Snijder snoeker soebatter Soemeriër softballer soundmixer SP'er sp.a'er spammer spanninggever speecher spimmer splijter splitser splitter sportklimmer spouwer spreider spuier spv'er squatter staartligger staartvoeter stampvoeter stand-upper staphorster steengriller steenlegger Steller stepper stieldoener stijldanser stinger stoelenmatter stoemper stormer storter straatracer straler streetdancer strekker streler stresser strikker struiner stuntvlieger subsidiegever survivaller Swaziër Syriëganger Tachtiger tachtigplusser tafeltennisser tagger taler tamper tandenknarser tarter tbs'er teaser teenganger tegenhouder tegenspreker tegensteller tegenstemmer tegenwerker teleshopper televisiekijker televoter tempelganger tentoonsteller terger terugbeller terugdraaier terugkomer terugspoeler terugstorter terugtrekker theedrinker thuisbezorger thuisbrenger thuiskomer thuisligger thuiswerker tijger timer tinker toebrenger toediener toekenner toekijker toepasser toetreder toezender toner toonaangever toongever toscaner touwer touwtrekker trampolinespringer treiler treinsurfer tremmer trendsetter Trooster troubleshooter tso'er tuiser tuiter tuner Turner tweeakter tweedegroeper twister typosquatter uitbanner uitbeelder uitbesteder uitbetaler uitblazer uitblijver uitbreker uitbrenger uitbroeder uitdenker uitdeuker uitdoener uitdraaier uitdrijver uiteter uithanger uitkapper uitkijker uitlader uitlander uitlener uitlokker uitmeter uitnemer uitnijper uitnodiger uitpakker uitpluizer uitponder uitroeier uitroeper uitschijter uitschrijver uitslaper uitsleper uitsmelter uitsnijder uitspringer uitstapper uitsteller uitstromer uittreder uittrekker uitventer uitvlieger uitvloeier uitvoerlegger uitwerker uitwerper uitwijker uitwijzer uitzakker uitzetter uitzwemmer uploader upper valschermspringer vastelander vasthouder vastlegger vastloper vatter VB'er veertigplusser vendelzwaaier Venter verbazer verbeelder verbeider verbieder verbinder verblijder verbloemer verbrasser verchromer verderver verdichter verdikker verdoemer verdommer verdover verdraaier verdrievoudiger verdrijver verdringer verdrukker verduidelijker verdwaler verdwazer vereenvoudiger verfijner vergenoeger verger vergever vergister vergoeder vergrammer vergruizer vergulder verheffer verhoger verhuller verjager verklanker verklapper verkleder verkleiner verknoeier verkonder verkreuker verkrijger verlager verlanger verlegger verlenger verletter verlofganger verloter verluchter vermaker verontreiniger verontruster verpachter verplaatser verreiker verrichter verrotter verruimer versager verschaffer verschalker verscheper verschieter verslaglegger verslaver verslikker versmachter verspiller verspringer versteller verstijver verstrooier vertoorner vertrager vertrapper vertreder vertrekker vertrooster vertrouwer vervager verveler vervener ververser vervlakker vervloeker vervrachter vervreemder vervuller verwaaier verwaarlozer verwarmer verwarrer verwenner verwerper verwerver verwijfer verwijter verwijver verwilderer verwittiger verwoorder verzaker verzetter verzinner verzotter verzwakker verzwelger verzwijger vester vierdegroeper vierdeklasser vierlander viewer vijfdegroeper vijfdeklasser vijfendertigplusser vijfennegentigplusser vijfentachtigplusser vijfentwintigplusser vijfenzestiger vijfenzestigminner vijfenzeventigplusser vijfvoeter vinker Visser VKC'er vlezer Vlieger vliegvisser vmbo'er VN'er voleinder volksdanser volleyballer volmachtgever volstamper voltooier voltrekker vonker vonkgever vonnisser voorbeeldgever voorbereider voorbewerker voorbidder voorbijloper voordanser voordrachtgever voordrager voorhanger voorkoper voorkruiper voorschotgever voorschotnemer voorschrijver voorsnijder voorspanner voorspeler voorspeller voorspreker voorsteller voorstemmer voortbrenger voortstuwer voorturner voortverkoper voortzetter voorverwarmer voorwerker voorzegger vosser vouwer vrachter vreemdganger vrijspreker vrijwieler vsv'er VVD'er waardgelder waarmaker waarmerker waarschuwer wachtgelder wachtloper wager wakeboarder walker Walker Waller Walser WAO'er warmloper watcher waterfietser watertrapper webcammer weblogger websurfer wederganger weekeinder weekender weekloner weergever weerlegger wegblijver wegbrenger weggooier Weller wenser westlander Westlander Wever Wezer wieger wieler wijker wikker wilander wildplakker wildpoeper winder windkanter wisselnemer wo'er woeler wonder worger worteltrekker wrapper wrijver wrikker WW'er zander zandsurfer Zeelander zekerheidsnemer zelfdoener zemelknoper zenger zesdegroeper zeskanter zestienminner zesvoeter zeuler zevendegroeper zieder zier zigzagger zingever zoever zonner zoolganger Zuid-Bevelander Zuid-Hollander Zuid-Nederlander zuurstofgever zwaaier zwammer zwanzer zweler zwichter Zwitser

Deens

Uitspraak

• [A] IPA: /ʌ/
• [B] IPA: /ˈeˀɐ̯/

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Oudnoords -ari, van het Protogermaanse *-ārijaz, van Latijn -arius, cognaat Angelsaksisch -ere en met Nederlands, Duits en Engels -er
• [B] van dezelfde oorsprong in het Latijn als [A] maar ontleend via een Romaanse taal, vaak het Frans

Achtervoegsel

[A] -er

1. maakt van een woord dat activiteit aangeeft
   1. de aanduiding voor een persoon die daarmee bezig is of dat als beroep heeft
   2. de aanduiding voor een voorwerp of toestel dat daarvoor gebruikt wordt
2. maakt van de aanduiding van een groep of een categorie iemand die daartoe behoort
3. maakt van een plaatsaanduiding de aanduiding voor iemand die uit die plaats
4. maakt van een telwoord een woord dat die iets of iemand met die waarde of rang aangeeft
5. (informeel) vormt een naamwoord van handeling bij een werkwoord
6. (informeel) maakt een verkorting van een langer woord

Verwante begrippen

• -ær

Achtervoegsel

[B] -er

1. -ier, duidt een persoon met een bepaalde functie aan

Schrijfwijzen

• -ér

Verwante begrippen

• ør

Opmerkingen

• Verder is -er ook de uitgang van
  • de tegenwoordige tijd van veel werkwoorden
  • het meervoud van sommige zelfstandige naamwoorden

Duits

Achtervoegsel

-er

1. toegevoegd aan de stam van een overgankelijk of inergatief werkwoord: het agens dat de actie van het werkwoord uitvoert
2. toegevoegd aan de eigennaam van sommige plaatsen en gebieden: de aanduiding van een mannelijke inwoner of ingezetene
3. toegevoegd aan een bijvoeglijk naamwoord: de vergelijkende vorm

Frans

Achtervoegsel

-er

1. Achtervoegsel van werkwoorden van de eerste verbuiging

   • ambulare → aller 

2. Maakt van zelfstandige naamwoorden een werkwoord

   • charge → charger 

Noors

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnoords -ari, van het Protogermaanse *-ārijaz, geleend van het Latijnse -ārius, cognaat met Nederlands, Duits en Engels -er

Achtervoegsel

-er

1. maakt van een woord dat activiteit aangeeft
   1. de aanduiding voor een persoon die daarmee bezig is of dat als beroep heeft
   2. de aanduiding voor een voorwerp of toestel dat daarvoor gebruikt wordt
2. maakt van een plaatsaanduiding de aanduiding voor iemand die uit die plaats
3. maakt van een telwoord een woord dat die waarde of rang aangeeft

Nynorsk

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnoords -ari, van het Protogermaanse *-ārijaz, geleend van het Latijnse -ārius, cognaat met Nederlands, Duits, Engels -er en Frans -ier

Achtervoegsel

-er

1. maakt van een woord dat activiteit aangeeft
   1. de aanduiding voor een persoon die daarmee bezig is of dat als beroep heeft
   2. de aanduiding voor een voorwerp of toestel dat daarvoor gebruikt wordt

Verwante begrippen

• -ar