Polyatomisch ion

Een polyatomisch ion (poly is Grieks voor veel) ook bekend als moleculair ion, is een geladen chemische verbinding: een ion dat wordt gevormd door de covalente binding tussen minstens twee atomen, afkomstig van meestal verschillende atoomsoorten.

Bekende voorbeelden van polyatomische ionen zijn het hydroxideanion (OH⁻) en het ammoniumkation (NH₄⁺).

Een polyatomisch ion kan vaak beschouwd worden als het geconjugeerde zuur of de geconjugeerde base van een neutrale molecule. Het sulfaation (SO₄²⁻) is hiervan een voorbeeld: het is namelijk afgeleid van zwavelzuur (H₂SO₄), dat zelf kan beschouwd worden als het hydraat van zwaveltrioxide.

Nomenclatuur

Er bestaan in de scheikundige nomenclatuur twee regels die kunnen toegepast worden om polyatomische ionen te benoemen. Wanneer het prefix bi- wordt gebruikt, dan dient aan de brutoformule van het ion een waterstof (formeel een proton) toegevoegd te worden. De lading van het ion stijgt met 1 eenheid. Als alternatief voor bi- wordt meestal waterstof- als prefix toegevoegd. Een voorbeeld is het carbonaat-anion (CO₃²⁻): wanneer hieraan een waterstof wordt toegevoegd, ontstaat het bicarbonaatanion (meestal waterstofcarbonaat genoemd) met als brutoformule HCO₃⁻.

De tweede regel betreft het aantal zuurstofatomen in het ion (meestal van toepassing bij oxoanionen). Een voorbeeld vormen de (oxo)anionen van chloor:

Oxidatietoestand	−1	+1	+3	+5	+7
Benaming	chloride	hypochloriet	chloriet	chloraat	perchloraat
Brutoformule	Cl⁻	ClO⁻	ClO₂⁻	ClO₃⁻	ClO₄⁻
Molecuulmodel

De achtervoegsels -ide, -iet en -aat slaan op de verschillende oxidatietoestanden die chloor kan aannemen.

Overzicht van de meestvoorkomende polyatomische ionen

Onderstaande tabel heeft een overzicht van veel voorkomende polyatomische ionen met hun brutoformule, structuurformule en moleculaire massa.

Anionen

Anion	Moleculaire massa (g/mol)	Brutoformule	Structuurformule
Acetaat	59,04402	CH₃COO⁻	Acetaat
Benzoaat	121,1134	C₆H₅COO⁻	Benzoaat
Waterstofcarbonaat (bicarbonaat)	61,01684	HCO₃⁻	Waterstofcarbonaat
Carbonaat	60,0089	CO₃²⁻	Carbonaat
Azide	42,02065	N₃⁻	Azide
Cyanide	26,0174	CN⁻	Cyanide
Hydroxide	17,00734	OH⁻	Hydroxide
Nitraat	62,0049	NO₃⁻	Nitraat
Fosfaat	94,971362	PO₄³⁻	Fosfaat
Sulfaat	96,0626	SO₄²⁻	Sulfaat
Chloraat	83,4512	ClO₃⁻	Chloraat
Bromaat	127,9022	BrO₃⁻	Bromaat
Cyclopentadienyl	52,07511	C₅H₅⁻	Cyclopentadienyl