Londerzeel

**Londerzeel**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Halle-Vilvoorde
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	36,53 km² (2022); 71,73%; 15,22%; 13,05%
Coördinaten	51° 0' NB, 4° 18' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	19.404 (01/01/2024) ; 49,06% ; 50,94% ; 531,22 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 19,52%; 59,22%; 21,25%
Buitenlanders	6,91% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Conny Moons (LWD)
Bestuur	CD&V, LWD, Groen
Zetels; N-VA; LWD; CD&V; Pro1840; Groen	25; 10; 9; 3; 2; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	23.939 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	4% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1840; 1840; 1840	Deelgemeente; Londerzeel; Malderen; Steenhuffel
Zonenummer	052 - 015
NIS-code	23045
Politiezone	K-L-M
Hulpverleningszone	Vlaams-Brabant West
Website	www.londerzeel.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Londerzeel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ruim 19.000 inwoners.^[1] De inwoners worden Londerzelenaren of "Kiekenplukkers" genoemd en hun patroonheilige is Sint-Christoffel.

Toponymie

De oudste vermeldingen van Londerzeel dateren uit de 12de eeuw. In die periode is Londerzeel vindbaar als Lundersella (1139), Lundercella (1148) en Lundercele (1158).^[2] Er bestaan twee theorieën over de oorsprong van de naam van het dorp. De oudste pretendeert dat de naam verwijst naar de woning van een zekere Lunder en zou dateren uit de jaren 600 à 750 n.C.^[3] Het klopt dat het bepalende gedeelte van toponiemen die op -sel of -zele eindigen vaak een persoonsnaam is^[4] en het zele-toponiem Londerzeel heeft voorts inderdaad een vroeg-middeleeuwse oorsprong.^[5] Toch stelt een andere theorie dat Lunder nooit bestaan heeft. De taalkundige oorsprong van de naam Londerzeel kan immers ook gezocht worden in het Germaanse lauhan-warja of lund-warja-sali, waarbij beide verwijzen naar "de woonplaats van de bewoners van het bos".^[6] Zekerheid over de oorsprong van de naam bestaat er niet.

In het dialect wordt naar Londerzeel meestal verwezen als Lonnesieël.

Geschiedenis

De eerste bewoning zou zich situeren rond 600 à 750 na Christus. Het dorp Londerzeel is ontstaan op het kruispunt van twee eeuwenoude verbindingswegen, namelijk: de weg Asse-Mechelen en de weg Grimbergen-Puurs.

Voor de 11de eeuw hoorde Opdorp (Buggenhout) nog bij Malderen. Later is dit dan afgescheiden en ging dit over naar Graafschap Vlaanderen.

Op de Ferrariskaarten (1777) is het dorpscentrum van de heerlijkheid Londerzeel te zien als een relatief groot dorp met zo'n 100 huizen en enkele belangrijke hoven.

Na de gemeentefusie van 1977 werden Malderen en Steenhuffel deelgemeentes van Londerzeel.

Geografie

De gemeente wordt gerekend tot de streek Brabantse Kouters en hoort bij de Groene Gordel rond Brussel.

Kernen

Naast Londerzeel zelf telt de gemeente nog twee andere deelgemeenten, namelijk Steenhuffel en Malderen. Verder omvat de fusiegemeente nog het dorp Londerzeel-Sint-Jozef en heel wat gehuchten, waaronder:

Malderen-Herbodin
Malderen-Molenheide
Sneppelaar
Steenhuffel-Haan
Steenhuffel-Heide
Ursene

Tabel

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Londerzeel	18,25	12.015	658	23045A
2	Malderen	8,22	3.916	476	23045B
3	Steenhuffel	10,06	2.928	291	23045C

Aangrenzende gemeenten

Londerzeel ligt ten noorden van Brussel en grenst aan de Antwerpse gemeente Puurs-Sint-Amands, de Vlaams-Brabantse gemeenten Merchtem, Meise en Kapelle-op-den-Bos en in het westen de Oost-Vlaamse gemeente Buggenhout.

Bezienswaardigheden

De Sint-Christoffelkerk
Het Kasteel de Drie Torens
Hoeven, waaronder de Hendolf, het Hof Altenaken, het Hof ter hellen of D'Helhoef, het Hof Verrenrode (waar de kleindochter van Rubens woonde), de Kruishoeve, het Hof ter Locht, het Hof ter Winkelen
De Calvariebergkapel
Het voormalig Station Londerzeel-Oost
Het Herenhuis De Burcht
De windmolen het Merelaantje

Natuur en landschap

Londerzeel ligt aan de Kleine Molenbeek en de hoogte varieert van 7 meter in het noorden tot 29 meter in het zuiden.

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie deelgemeente voor de fusie

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[7]	Evolutie: 1992=index 100
1992	16.993	100,0
1993	17.077	100,5
1994	17.107	100,7
1995	17.108	100,7
1996	17.211	101,3
1997	17.269	101,6
1998	17.235	101,4
1999	17.293	101,8
2000	17.153	100,9
2001	17.166	101,0
2002	17.137	100,8
2003	17.185	101,1
2004	17.305	101,8
2005	17.340	102,0
2006	17.435	102,6
2007	17.452	102,7
2008	17.525	103,1
2009	17.620	103,7
2010	17.655	103,9
2011	17.778	104,6
2012	17.869	105,2
2013	17.976	105,8
2014	18.055	106,2
2015	18.233	107,3
2016	18.274	107,5
2017	18.385	108,2
2018	18.620	109,6
2019	18.749	110,3
2020	18.861	111,0
2021	19.016	111,9
2022	19.136	112,6
2023	19.288	113,5
2024	19.404	114,2

Scholen

Onder andere

het Virgo Sapiens Instituut van de Ursulinen
het Gemeentelijk Technisch Instituut van Londerzeel (G.T.I.L.) van de gemeente.
Kleuterschool "De Huffeltjes" (Steenhuffel)

Mobiliteit

Openbaar vervoer

Station Londerzeel wordt bediend door de spoorlijn 53 (Schellebelle - Leuven). Vroeger heette dit station Londerzeel-West om het onderscheid te maken met het voormalige station Londerzeel-Oost. Beide stations waren gelegen op het deel van spoorlijn 53 dat samenliep met de voormalige spoorlijn 61 (Mortsel/Kontich - Aalst). Grote delen van deze spoorlijn zijn opgebroken en aangelegd als fietspad, de zogenaamde Leirekensroute.

Londerzeel heeft busverbindingen naar Aalst, Brussel-Noord, Mechelen, Vilvoorde, Sint-Niklaas, ...

Wegennet

Langs Londerzeel loopt de autosnelweg A12 tussen Brussel en Antwerpen. De snelweg heeft in Londerzeel nog een gelijkvloerse kruising. Dit kruispunt ligt op het grondgebied van de gemeente Meise. Door het dorpscentrum loopt de N259.

Evenementen

Londerzeel staat bekend voor de (Gouden) Kiekenpootworp tijdens het jaarlijkse kermisweekend in september.

Politiek

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024

11

6

5

2

1

11 6 5 2 1

De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ N-VA: 11

■ Londerzeel Warm en Dynamisch: 6

■ Team De Borger: 5

■ Pro1840-GROEN: 2

■ CD&V: 1

Burgemeesters

		Tijdspanne
	Ferdinand de Spoelberch	~1865^[8]
	Elisabeth de Jonghe d'Ardoye	1946 - 1964
	Hugo Nys (CVP)	1977 - 1985
	Godelieve (Lieve) Eeckelaers (CVP)	1986 - 1995
	Jozef De Borger (CVP / CD&V)	1995 - 2015
	Nadia Sminate (N-VA)	2016 - 2018
	Conny Moons (LWD)	2019 - 2024

Verkzieingen van 2018 en bestuur 2019 - 2024

In 2018 sloot de Open VLD zich aan bij de lijst Londerzeel Warm & Dynamisch (LWD), de politieke beweging rond Conny Moons. Moons was in 2012 nog schepen in Londerzeel voor CD&V, maar moest haar ambt inleveren toen ze aankondigde LWD op te richten. Burgemeester Nadia Sminate haalde met 2471 voorkeurstemmen de hoogste score van Londerzeel bij de gemeenteraadsverkiezingen en bracht zo de N-VA van 6 naar 10 zetels. Als grootste partij van Londerzeel, kon ze die winst niet verzilveren. Londerzeel Warm en Dynamisch (LWD) haalde negen zetels en sloot een coalitie met CD&V en Groen, goed voor een nipte meerderheid van 13 op 25 zetels, met Conny Moons als burgemeester. CD&V leed een stevig verlies. De partij ging naar de kiezer zonder oud-burgemeester en schepen Jozef De Borger en zakte van 9 naar 3 zetels. Ook Pro 1840 van voormalig eerste schepen Tom Troch ging vanaf 2019 met 2 zetels op de oppositiebanken.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976^[9]		10-10-1982^[9]		9-10-1988^[9]		9-10-1994^[9]		8-10-2000^[9]		8-10-2006^[10]		14-10-2012^[11]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
	AGALEV¹/ sp.a-spirit-Groen!^B/ sp.a-Groen^C/ Groen³/ Pro1840-Groen^D	-		-		-		-		8,32¹	1	20,42^B	5	13,34^C	3	8,7³	1	10,7^D	2
	SP¹/ PAL^A/ sp.a-spirit-Groen!^B/ sp.a-Groen^C/ Pro1840²/ Pro1840-Groen^D	-		11,08¹	2	11,54¹	2	11,1¹	2	17,74^A	4			13,34^C	3	10,3²	2	10,7^D	2
	VU¹/ VO²/ PAL^A/ N-VA³	-		18,27¹	4	17,45¹	4	10,18²	2					21,58³	6	35,4³	10	38,8³	11
	PVV¹/ VLD²/ PAL^A/ VLD-VIVANT³/ Open Vld⁴	-		8,65¹	1	6,77¹	1	8,96²	1			9,10³	1	3,79⁴	0	32,7	9	22,9	6
	Londerzeel Warm en Dynamisch	-		-		-		-		-		-		26,33	7	32,7	9	22,9	6
	CVP¹/ CD&V²/ CD&V Plus³	56,36¹	15	62,01¹	18	64,24¹	18	62,57¹	19	61,82¹	18	54,35²	15	31,50²	9	12,9²	3	8,7³	1
	Team De Borger	-		-		-		-		-		-		-		-		18,9	5
	Vlaams Blok¹/ Vlaams Belang²	-		-		-		7,19¹	1	12,11¹	2	16,13²	4	3,46²	0	-		-
	E Front	34,02	9	-		-		-		-		-		-		-		-
	NIEUW	9,62	1	-		-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		11102		12019		12532		12734		12845		13137		13303		13554		10026
Opkomst %						95,72		94,44		94,51		95,18		94,48		94,0		68,0
Blanco en ongeldig %		2,22		2,75		3,49		3,27		2,95		2,43		2,57		3,5		1,4

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.

Geboren in Londerzeel

August Meeus (1861-1927), componist, dirigent & organist
Lode Meeus (1892-1971), componist, dirigent & organist
Gerard Walschap (1898-1989), schrijver
Leopold Van Esbroeck (1911-2010), beeldhouwer
Jaak Van Assche (*1940), acteur
Wilfried Pas (*1940), beeldhouwer, tekenaar & graficus

Bert Gabriëls (*1973), stand-upcomedian
Kris Van Assche (*1976), ontwerper van kleding en accessoires
Tom Caluwé (*1978), voetballer
Fien Troch (*1978), regisseur
Ibtissam Bouharat (*1990), voetbalster van Marokkaanse komaf

Ereburgers

Annelies Verbeke^[12] (2023)

Familienaam

Er zijn verschillende familienamen die verwijzen naar Londerzeel. Hieronder staan ze gerangschikt naar het aantal dragers ervan in België in het jaar 2008.^[13] De naamdragers van deze familienamen komen bijna allen uit de streek rond Ninove, Haaltert en Denderleeuw.

familienaam	naamdragers
Van Londersele	421 mensen
Van Londerzele	21 mensen
Van Londerseele	67 mensen
Van Londerzeele	10 mensen
TOTAAL	459 mensen

Voetbal

De gemeente Londerzeel telt sinds 2022 vier voetbalclubs, met name:

Londerzeel SK (tweede afdeling)
Delta Londerzeel (derde provinciale)
Londerzeel United (derde provinciale)
SK Steenhuffel (derde provinciale)

Stedenband

Londerzeel heeft een stedenband met Gladenbach (Hessen, Duitsland) sinds 2010.

Trivia

Het wapenschild van de gemeente werd op 19 juli 1978 door de minister van binnenlandse zaken Henri Boel (BSP) bekrachtigd.
De familienamen Cleymans, De Bondt en De Bont zijn afkomstig uit Londerzeel.

Nabijgelegen kernen

Imde, Steenhuffel, Londerzeel Sint-Jozef, Ramsdonk, Westrode

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Londerzeel statbel.fgov.be
↑ Thesaurus diplomaticus.
↑ Website Gemeente Londerzeel, geraadpleegd op 22/08/2017. Gearchiveerd op 23 september 2023.
↑ Lindemans, J. (1952). Plaatsnamen. Een inleidende studie. Standaard-Boekhandel, p. 48.
↑ De Meulemeester, Johnny; Dewilde, Marc; Ervynck, Anton. "Bewonings- geschiedenis: een synthese.” In: Ervynck, Anton (ed.) (1994). De "Burcht" te Londerzeel. Instituut voor het Archeologisch Patrimonium, p. 175.
↑ Carnoy, Albert [1948]. Origines des Noms des Communes de Belgique. Tome II. Editions Universitas, p. 417.
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ De toekomst: tijdschrift voor opvoeding en onderwijs, Volume 3, Hoste, 1864 p.346. Gearchiveerd op 21 april 2024.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 21 april 2024.
↑ Gegevens 2012: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
↑ Verbeke mag zichzelf vanaf nu ereburger van Londerzeel noemen^{[dode link]}
↑ Alles over familienamen - Over familienaam.be familienaam.be (gearchiveerd)

Zie de categorie Londerzeel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Londerzeel statbel.fgov.be

[2] Thesaurus diplomaticus.

[Geschiedenis-3] Website Gemeente Londerzeel, geraadpleegd op 22/08/2017. Gearchiveerd op 23 september 2023.

[4] Lindemans, J. (1952). Plaatsnamen. Een inleidende studie. Standaard-Boekhandel, p. 48.

[5] De Meulemeester, Johnny; Dewilde, Marc; Ervynck, Anton. "Bewonings- geschiedenis: een synthese.” In: Ervynck, Anton (ed.) (1994). De "Burcht" te Londerzeel. Instituut voor het Archeologisch Patrimonium, p. 175.

[6] Carnoy, Albert [1948]. Origines des Noms des Communes de Belgique. Tome II. Editions Universitas, p. 417.

[7] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[8] De toekomst: tijdschrift voor opvoeding en onderwijs, Volume 3, Hoste, 1864 p.346. Gearchiveerd op 21 april 2024.

[fgov-9] Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[10] Gegevens 2006: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 21 april 2024.

[11] Gegevens 2012: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[12] Verbeke mag zichzelf vanaf nu ereburger van Londerzeel noemen^{[dode link]}

[13] Alles over familienamen - Over familienaam.be familienaam.be (gearchiveerd)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]